Badania nad instytucjami kościelnymi, życiem religijnym, kultami i formami pobożności w średniowieczu należą dziś w Polsce do najszybciej rozwijających się działów mediewistyki. Nie ograniczają się one do badań stricte historycznych, ale prowadzone są również w ramach takich dyscyplin jak historia sztuki, historia literatury, dzieje teologii. Szczególnie ważne są przedsięwzięcia zmierzające do przekraczania granic dyscyplin naukowych: Międzynarodowe Seminaria Mediewistyczne w Poznaniu, organizowane w Instytucie Badań Literackich PAN Spotkania Mediewistyczne, poświęcone monastycyzmowi konferencje Pracowni Badań nad Dziejami Zakonów i Kongregacji Kościelnych Uniwersytetu Wrocławskiego oraz - także z tym uniwersytetem związane - Interdyscyplinarne Spotkania Historyczne Ad flntes. Plonem tych inicjatyw oraz wielu innych, nieujętych w systematyczny program konferencji naukowych, są obszerne tomy studiów i materiałów konferencyjnych, które razem z monografiami naukowymi opublikowanymi w ostatnich latach znacząco poszerzyły naszą wiedzę o rozwoju kultury i chrześcijaństwa na ziemiach polskich. Nie jest on jednak łatwy do ogarnięcia. Rozproszone, często nazbyt przyczynkarskie i bez czytelnego wyboru metodologicznego rozprawy nie składają się na całość, która mogłaby konkurować z opublikowanymi w latach sześćdziesiątych-osiemdziesiątych XX w. syntezami: Kościół w Polsce, t. l: Średniowiecze (1966), Dzieje teologii w Polsce, t. 1: Średniowiecze (1974); wielotomowe Studia z dziejów liturgii w Polsce (1[zasłonięte]973-19) i Kultura Folski średniowiecznej, której tom drugi ukazał się drukiem kilkanaście lat po powstaniu pierwszego (t. 1-2, 1985, 1997). Nie tylko nie możemy się pochwalić dziełami na miarę Histoire de la France religieuse (1[zasłonięte]988-19), ale - nie dysponując nowoczesną syntezą średniowiecznej kultury religijnej - nie możemy też umieścić naszych badań w perspektywie komparatystycznej.
Z wprowadzenia

Wprowadzenie
Roman Michałowski - Chrystianizacja monarchii piastowskiej w X-XI wieku
Zbigniew Dalewski - Publiczny wymiar kultu w chrystianizowanej monarchii piastowskiej
Krzysztof Skwierczyński - Fundacje możnowładcze w Polsce XI i XII wieku
Możni i ich fundacje jako problem badawczy
Halina Manikowska - Geografia sakralna miasta
Aleksandra Witkowska OSU - Ośrodki kultowe w geografii sakralnej średniowiecznego Krakowa
Stanisław Bylina - Przestrzenie sakralne mieszkańców wsi u schyłku średniowiecza
Hanna Zaremska - Żydzi wobec chrześcijan w średniowiecznej Polsce
Krzysztof Stopka - Kultura religijna Ormian polskich (struktury i stosunki kościelno-publiczne)
Andrzej Janeczek - Żydzi i Ormianie - dwie gminy religijno-prawne w krajobrazie etnicznym późnośredniowiecznej Polski
Andrzej Radzimiński - Modele prawne, społeczne i kulturowe kleru kapitulnego w Polsce średniowiecznej w kontekście ich religijności
Maria Koczerska - Modele prawne, społeczne i kulturowe kleru kapitulnego - wizja optymistyczna
Marek Derwich - Zakonnicy a rozwój religijności na ziemiach polskich
Przemysław Wiszewski - Religijność średniowiecznych zakonnic na ziemiach polskich. Problem modeli i źródeł na przykładzie opactwa w Trzebnicy (XIII-XV w.)
Krzysztof Kaczmarek - Przyczynek do badań nad duchowością środowisk zakonnych średniowiecznej Polski
Krzysztof Ożóg - Wpływ środowiska uniwersyteckiego na kształtowanie i rozwój kultury religijnej w Polsce średniowiecznej
Halina Manikowska - Wpływ środowiska uniwersyteckiego na kulturę religijną w modelu recepcji kultury
Andrzej Dqbrówka - Treści religijne w średniowiecznych podręcznikach i lekturach szkolnych
Wojciech Brojer - Formacja chrześcijanina, liturgia, szkoła
Wykaz skrótów
Indeks osobowy
Indeks nazw geograficznych