Altermarksizm. Inny marksizm dla innego świata Bidet Jacques , Dumenil Gerard
Wydawnictwo: Dialog Rok wydania: 2011 Oprawa: Miękka
Ilość stron: 283
Wbrew powszechnym dziś tendencjom do kompromisu i rezygnacji, autorzy postanowili napisać książkę zaangażowaną, która nie byłaby utopią, lecz ich wkładem w walkę rozgrywającą się na progu nowego stulecia.
• Odbudowa. Marks stworzył wielką utopię dwudziestego wieku. Choć doznała ona wielu porażek, Marksowskie wyzwanie pozostaje aktualne. Autorzy starają się je zrekonstruować i oprzeć na stabilniejszych podstawach. Proponowana przez nich gruntowna przebudowa teoretyczna korzysta jednocześnie z narzędzi filozofii i ekonomii, czerpie z historii i socjologii.
• Nowy marksizm. Współczesne społeczeństwa są podporządkowane dwóm społecznym siłom – jedna z nich wiąże się z własnością kapitału, druga z organizacyjnymi i kulturowymi kompetencjami specjalistów. Autorzy wzywają do zawiązania sojuszu klas podporządkowanych ze specjalistami i wyeliminowania siły związanej z własnością kapitału. Walka powinna toczyć się równolegle na dwóch frontach i doprowadzić do zniesienia wszystkich przywilejów.
• Dla nowego świata. Neoliberalizm doprowadził do końca proces tworzenia się systemu państw narodowych uporządkowanego według hierarchii imperialistycznej. Stopniowo zaczyna się w nim jednak pojawiać nowa logika rodzącego się państwa światowego, w którym dochodzi do globalnej symbiozy walki klas, walki o równość narodów oraz równość płci.
Autorzy są członkami redakcji publikowanego przez Presses Universitaires de France periodyku Actuel Marx i organizatorami międzynarodowych konferencji na temat myśli Marksa - Congrès Marx International. Gérard Duménil jest ekonomistą, kierownikiem badań w Centre National de la Recherche Scientifique. Jacques Bidet jest filozofem, emerytowanym profesorem na Uniwersytecie Paris-X.
Książka ukazała się pod patronatem medialnym miesięcznika "Le Monde Diplomatique".
PRZEDMOWA
WSTĘP
Marksizm Marksa
Marksizm w historii XX wieku
Kulturowy wymiar klasycznego marksizmu
Porażki projektów podejmowanych w imię marksizmu i domniemane „powroty” Marksa
Teza neomarksizmu
Pojęcie altermarksizmu
Polityczna stawka teoretycznej odnowy
CZĘŚĆ I MARKSIZM MARKSA
Rozdział 1 Ekonomia polityczna w służbie rewolucji
Uwaga wstępna
Krytyka ekonomii politycznej
Ujawnienie wyzysku
Uzgadnianie wartości
Tendencje wewnątrz i na zewnątrz kapitalizmu
Sposoby produkcji
Nauka o historii: materializm historyczny
Rozdział 2 Marksowska „wielka narracja”
Utopia Marksowska
Społeczeństwo rynkowe: prolog w niebie
Pojęcie (właściwie postawione) gospodarki rynkowej
Metastruktura struktury kapitalistycznej
Drugi, polityczno-prawny aspekt metastruktury
Kapitalizm jako wyzysk, alienacja i dominacja
Współczesne społeczeństwo jako społeczeństwo klasowe
Społeczeństwo dążące do rewolucyjnego kresu
CZĘŚĆ II REWANŻ ORGANIZACJI
Rozdział 3 Narodziny i trwałość zorganizowanego kapitalizmu
Rewolucja końca XIX wieku
Kryzys 1929 roku i rewolucja makroekonomiczna
Zorganizowany kapitalizm: ocalenie i zagrożenie
Kompromis socjaldemokratyczny
Odpowiedź na zagrożenie: neoliberalizm
Przeznaczenie organizacji w neoliberalizmie
Rozdział 4 Niedoszły sojusz organizacji i wyzwolenia
Od awangardy rewolucji do stabilizacji
Kompromis reakcyjny
Radykalizacja i normalizacja
Kierownicza klasa panująca
CZĘŚĆ III NEOMARKSIZM KAPITALIŚCI KADRY I SPECJALIŚCI KLASY FUNDAMENTALNE
Rozdział 5 Drugi rodzaj stosunków klasowych: stosunki kadrowe
I. Marks jako teoretyk organizacji
Przedsiębiorstwo koordynowane poza rynkiem
Organizacja sfery finansowej
Organizacja a tendencje struktury klasowej
II. Niejasności w opisie organizacji w Kapitale
„Pojawienie się” organizacji
Projekt rewolucyjny
Bilans trudny, lecz konieczny
III. Kapitalizm i kadryzm
Stosunki kadrowe
Stosunki kadrowe w historii: kapito-kadryzm i czysty kadryzm
Formy hybrydalne
Specyficzne stosunki między kadrami a pracownikami w kapito-kadryzmie
Stosunki między kadrami a ukadrowionymi (encadrés)
IV. Logika kadryzmu powojennego
Rosnąca autonomia stosunków kadrowych a kompromis
Kompromis neoliberalny
V. Fiasko kadryzmu biurokratycznego
Rynek i demokracja
Biurokratyczny kadryzm wobec kompromisu socjaldemokratycznego i neoliberalizmu
Raczej Borys Jelcyn niż Michaił Gorbaczow
Rozdział 6 Dwubiegunowe społeczeństwo klasowe
I. Dekonstrukcja marksowskiej analizy organizacji
Marks, wynalazca organizacji jako paradygmatu
Teoretycznego
Funkcjonalny podział i dwa rodzaje stosunków władzy
Dwa „czynniki klasowe” połączone w kapitalistycznym „stosunku klasowym”
Rynek i organizacja w najszerszym aspekcie
Rynek i organizacja: historyczne etapy czy wzajemnie implikujące się czynniki
Ambiwalencja: teoria kapitalizmu czy filozofia historii?
II. Rekonstrukcja nowoczesnej struktury klasowej
Wraz z Marksem zacząć od „logicznego początku”
Konieczność odnoszenia się do drugiego bieguna
Dwa bieguny klasy panującej
Trzy frakcje klasy fundamentalnej
Walka klasowa, jej strukturalne warunki
Ku kwestii politycznej
III. Historyczne doświadczenie kolektywizmu
CZĘŚĆ IV ALTERMARKSIZM IMPERIALIZM W RODZĄCEJ SIĘ PAŃSTWOWOŚCI ŚWIATOWEJ
Rozdział 7 Imperializm i globalizacja neoliberalna
Drugi wymiar panowania i wyzysku: imperializm
Globalizacja neoliberalna
Nowy układ imperialistyczny ze Stanami Zjednoczonymi w roli hegemona
Rozdział 8 Od państw narodowych do państwa światowego
I. Współczesny system światowy
Dlaczego państwo narodowe?
Dlaczego „system”?
Związek systemu i struktury
Historia kapitalistycznego systemu światowego
Wypaczenie państwa narodowego przez asymetrię systemową
II. Rodzące się państwo światowe
Dążenie do historycznego kresu
Trochę historii
Państwo światowe jako strukturyzacja w skali światowej
Korelacja i sprzeczność
Państwo światowe jako forma podmiotowości
CZĘŚĆ V ZMIENIĆ ŚWIAT.
Rozdział 9 Polityka neomarksistowska
I. Polityka związku: podmiot zbiorowy
Klasyczny marksizm i klasa robotnicza
Utrata centralnej roli przez klasę robotniczą
Pierwsza i druga sprzeczność
Kwestia ekologii
O wzajemnych wpływach sprzeczności społecznych w kapitalizmie
Klasyczny marksizm wobec drugiej sprzeczności i wobec wzajemnych wpływów sprzeczności społecznych
Jedność klas fundamentalnych: partie i ruchy
Władza, reformy, rewolucja
II. Kwestia hegemonii
Gramsciego analiza hegemonii: odczytanie neomarksistowskie
Dwie logiki hegemonii: kapitaliści/kadry i specjaliści
Powinowactwa z wyboru
Hegemonia kapitalistów i instrumentalizacja kadr
Prawdopodobieństwo i konieczność sojuszu
III. Kwestia sojuszu: prawica i lewica
Historyczne szlaki sojuszu
Prawica i lewica
Program sojuszu: walka na dwóch frontach
IV. Gospodarcze postacie sojuszu i jego przekroczenia
Socjalizm „odwróceniem” kapitalizmu?
Własność kapitalistyczna i znaczenie zniesienia jej
Bezużyteczność klasy właścicieli kapitału
Rynek jest niezbędny, ale w jakiej formie?
Ekonomiczna polityka reglamentacji
Kwestia własności w sojuszu
Walka klasowa w łonie sojuszu
Rozdział 10 Polityki altermarksizmu
I. Polityka ludów
Od wymiaru lokalnego do narodowego
Od wymiaru narodowego do kontynentalnego
Splot klasy i ludów
II. Mgliste wyłanianie się ludu światowego (peuple-monde)
Niesłychana nowina: ludzkość przekształcająca się we wspólnotę polityczną
Perspektywa ultraliberalna: prawo bez państwa czy państwo bez prawa?
Perspektywa socjaldemokratyczna: uzupełniająca umowa społeczna
Jakie perspektywy ma lud światowy (le peuple-monde)?
Ekologia jako walka polityczna w skali światowej
Klasa pomnożona przez „rasę”
Rasa pomnożona przez płeć
III. Ku polityce ludzkości
Postacie i tożsamość dominacji
Nieskończona potęga społeczeństwa światowego
Glosariusz pojęć teorii metastrukturalnej
Terminy stworzone przez Jacquesa Bideta na potrzeby teorii metastrukturalnej
Terminy używane powszechnie, mające jednak w ramach tej teorii stale stosowane, precyzyjne znaczenie
Słowa powszechnie używane, którym w ramach teorii nadano szczególny sens teoretyczny
Spis ramek
Ramka 1. Marks, teoretyk i rewolucjonista
Ramka 2. Rynek
Ramka 3. Kapitalizm menedżerski
Ramka 4. Nota porównawcza
Ramka 5. Fora społeczne
Ramka 6. Socjalizm rynkowy i socjalizm „samorządowy”
Ramka 7. Pomiędzy rzeczywistością a utopią: doświadczenie lewicy antyliberalnej we Francji
Kontakt: 504 [zasłonięte] 959
e-mail: [zasłonięte]@hotmail.com
