 | | | "Alkifron", stosunkowo słabiej znane dzieło Berkeley`a, to seria dialogów będących polemiką ze współczesnymi mu myślicielami brytyjskimi, których zalicza on do wolnomyślicieli. Pod greckimi imionami rozmówców kryją się przede wszystkim: Shaftesbury, Mandeville, Anthony Collins. Przedmiotem polemiki Berkeley`a są zasadnicze pojęcia filozofii oświeceniowej, czy szerzej oświeceniowej umysłowości. W partiach krytycznych dyskutuje on z racjonalizmem, egoizmem, hedonizmem, uprzedzeniami wobec religii, dzięki czemu antycypuje on najważniejsze współczesne polemiki z myślą oświeceniową i jej projektami społecznymi. Z kolei w części pozytywnej książki formułuje oryginalną teorię języka oraz własny dowód istnienia Boga.
George Berkeley (1685 - 1753). Po ukończeniu studiów teologicznych w Dublinie w roku 1707 przyjął święcenia kapłańskie i został duchownym anglikańskim. W roku 1734 objął biskupstwo w Cloyne w Irlandii. Najważniejsze dzieło filozoficzne, "Traktat o zasadach poznania ludzkiego" ogłosił w roku 1710, jego wersja popularna, czyli "Trzy dialogi miedzy Hylasem a Filonousem" ukazały się trzy lata później. System Berkeleya stanowił dość niezwykłe połączenie, panującego wówczas na Wyspach Brytyjskich, empiryzmu z radykalnym immanentyzmem metafizycznym. Dowodził, iż świat materialny nie istnieje, stanowi jedynie zespół wrażeń postrzegającego podmiotu. Rzeczywistość przedmiotowa jest tylko wytworem idei poznającego umysłu. Posiadał wszechstronną wiedzę i odwagę w głoszeniu swoich przekonań. Wykorzystywał ją zarówno w propagowaniu swojej filozofii, w pracy pedagogicznej i duszpasterskiej, jak również w zwalczaniu deizmu i ateizmu. Angażował się w pracy misjonarskiej (przebywał na placówce w latach1729 - 1731). Podsumowaniem polemik Berkeleya z poglądami ateuszy była książka Alciphron (1732). Tłumaczył z angielskiego Mikołaj Olszewski
Stron 288, Antyk |
| |
| | |
