Alien Nations II to sequel strategicznej gry z cyklu kolonizacji, budowania osady, rozwoju i ekspansji zatytułowanej The Alien Nations. Podobnie jak w Settlers główny nacisk położony jest na rozwój i budowę a nie na walkę. Do wyboru mamy trzy rasy: Pimmonowie, Amazonki oraz Sajikisi, z których każda posiada unikalne cechy i umiejętności. Grę można zakończyć na dwa różne sposoby, satysfakcjonujące zarówno graczy lubiących brutalną siłę jak i tych którzy rozwiązują problemy drogą pokojową. Gracz sam decyduje czy celem będzie podbicie wszystkich innych ras, czy nastawi się raczej na zjednoczenie ich pod pokojowymi rządami.

W The Nations pojawiło się wiele nowych możliwości, m.in. możemy ustanawiać trasy handlowe lub rozwiązywać dyplomatycznie konflikty. Ważną innowacją jest wprowadzenie podziałów wewnątrz ras, z których każda składa się z kilku różnych plemion. Rozpoczynamy kontrolując jedno z nich, podejmując decyzje które zadowolą poddanych, przysparzając krajowi bogactwa i prosperity. Jeżeli uda nam się zaspokoić wszelkie potrzeby naszego plemienia inne zaczną się do nas przyłączać. Można nawet pokusić się o zjednoczenie wszystkich plemion tworząc jedno duże państwo.

Zaawansowana sztuczna inteligencja zarządza wszystkimi jednostkami zarówno wrogimi jak i naszymi, wykonując przydzielone im zadania. Posiadają również własną inwencję przejawiającą się np. w budowaniu domostw na własną rękę gdy znajdą wystarczająco dużo miejsca w możliwym do zamieszkania terenie.

• Każda postać ma swój własny wygląd łącznie z rozróżnieniem płci.
• Doba podzielona na cykle dnia i nocy.
• Realistyczny przyrost populacji przez narodziny.
• Znaczne różnice między rasami, z których każda posiada własne unikalne umiejętności.