AKTY CECHÓW WILEŃSKICH 1495 - 1759 zebrał i przygotował do druku Henryk Łowmiański.

Wydawnictwo Poznańskie, stan idealny / brakuje jednej strony ze wstępu ale to jest błąd drukarski całego nakładu/.

Dzieło Akty cechów wileńskich 1[zasłonięte]495-17 stanowi doskonały przykład trafności starodawnej konstatacji habent sua fata libelli. Druk tego wydawnictwa źródłowego, zawierającego materiały zebrane i przygotowane do edycji w międzywojennym Wilnie przez prof. Henryka Łowmiańskiego przy współudziale Jego małżonki dr Marii Łowmiańskiej i prof. Stanisława Kościałkowskiego, został przerwany w 1939 r. z powodu wybuchu wojny. Z zaplanowanych dwóch tomów został wydrukowany tom pierwszy i znaczna część drugiego. Zachowało się niewiele egzemplarzy: bez oprawy, karty tytułowej, wstępu i indeksów. Posiadają je niektóre biblioteki w Polsce oraz w Wilnie. Nieuwzględniane (do niedawna) w bibliografiach dzieło, znane jedynie w wąskim gronie specjalistów, pozostaje w zapomnieniu. Ci, którzy wykorzystywali je w badaniach bądź przynajmniej się z nim zapoznali, zgodnie stwierdzają jego wielką wartość naukową. „Każdy, kto je zna — pisał prof. Leonid Żytkowicz — łatwo pojmie, jakich wymagało ono poszukiwań archiwalnych, a ponadto wiele precyzyjnej i wnikliwej pracy". Podobnie wypowiadali się uczeni litewscy, jak Zigmantas Kiaupa, który podkreślił, iż Akty to publikacja „imponująca objętościowo, ale także najwyższym poziomem edytorskim". Granice czasowe wydawnictwa obejmują z górą 250 lat — od powstania w Wilnie pierwszych cechów (złotników i krawców w 1495 r.) po rok 1759. Zamiarem wydawców byto zamknięcie dzieła na roku 1795, co zostało uniemożliwione przerwaniem edycji. W wydawnictwie zebrane zostały w komplecie — podane in extenso lub w regestach — drukowane wcześniej akta cechowe wileńskie. Jednak znakomitą większość zawartych w nim materiałów stanowią źródła wcześniej nie publikowane. Zostały one zebrane w wyniku bardzo starannej kwerendy, która objęła te wszystkie archiwa na terenie ówczesnej Polski, o których uzyskano wiadomość, że mają lub mogą posiadać źródła do dziejów cechów wileńskich.