PRZEDMOWA
do drugiego wydania.


Pierwsze pojawiło się na pólkach księgarskich przed kilku miesiącami, w styczniu bieżącego roku. Przedruk obecnie ogło¬szony uzupełniłem drobnymi zmianami, przeważnie stylistycznymi. Jego cena będzie o kilka koron wyższa w porównaniu z po¬przednią, albowiem wszystkie składniki kosztów podrożały. By¬łaby jeszcze wyższą, gdyby nie oszczędności, uzyskane przez drukowanie na papierze gorszym, bez interlinii czyli przez po¬mnożenie ilości wierszy na stronie, przez rozłożenie kosztów na większą liczbę egzemplarzy. Oto mały przyczynek do ogólnego podrożenia w stosunkowo krótkim przeciągu czasu.
„Założenia ekonomiki" stanowią część pierwszą „Zasad eko-. nomiki", które pragnę możliwie najrychlej oddać do druku. Wykonanie zamiaru ułatwią mi prace poprzednie. Podstawową naukę o wartości i rozdziale dochodu społecznego, mającą sta¬nowić część drugą „Zasad ekonomiki", przedstawiłem w zarysie na tle współczesnych wypadków w rozprawie: „Gospodarka wojenna" (Kraków 1919 str, 176. Ponowne wydanie w druku). Niemal całokształt nauki o pieniądzu i kredycie, opracowany monograficznie, bardziej wyczerpująco zawiera książka: „Pie¬niądz" (Kraków 1911), obecnie wysprzedana. Jej znacznie skró¬coną przeróbkę ogłosiłem w pierwszej połowie 1919 roku jako część trzecią „zasad ekonomiki" pod tytułem: „Nauka o pienią¬dzu i kredycie" (str. 287). Mogłem wówczas więcej czasu po¬święcić pisaniu systemu, ponieważ zawieszono wykłady na uniw. Jagieł, w półr. zim. 1919/20 z powodu gromadnego wstąpienia młodzieży do wojska polskiego. Część czwarta i ostatnia objꬳaby dokończenie nauki o wymianie, a w szczególności rzecz

o polityce celnej, o której pisałem w roku 1901 w rozprawie: „Rolnictwo wobec polityki handlowej".
„Założenia ekonomiki" zrodziły się w zamiarze dostarcze¬nia uczniom podręcznika, co wpłynęło rozstrzygająco na całe ujęcie przedmiotu. Usiłowałem pogodzić możliwie najdalej po¬suniętą zwięzłość z chęcią niepominięcia niczego istotnego i ja¬snego wyrażenia myśli. Książka zawiera jedynie to, co wydaje mi się najniezbędniej potrzebne dla ucznia uniwersytetu,^ więc minimum .wiedz^L^z. zakresu .wiadomości < wstępnych. Niestety wobec zakreślenia dziełu szczupłych rozmiarów, po części ze względu na, obecnie tak znaczne, koszta druku, musiałem po¬minąć całą literaturę, pozwolić sobie tylko wyjątkowo na przed¬stawienie odmiennych zapatrywań i zajęcie wobec nich stano¬wiska, a nawet musiałem być jaknajwstrzemięźliwszym w uza¬sadnieniu poglądów, wypowiedzianych przezemnie. Dokładałem starań, ażeby dawać wyraz zapatrywaniom, przeważającym wśród poważnych przedstawicieli naszej nauki, stanowiącym jej trwały dorobek, ażeby wypowiadać, o ile możności, communis opinio doctorum. Wobec rozbieżności poglądów, istniejącej w literatu¬rze okazało się rzeczą niezbędną poświęcić stosunkowo dość dużo miejsca zagadnieniom metodologicznym, aczkolwiek zasa¬dniczo jestem zdania, że należy je przemyśleć, ale nie pisać o nich zbyt wiele* że najlepszym probierzem uzasadnienia wy¬branej metody są wyniki osiągnięte przez jej zastosowanie. Sta¬rałem się połączyć przedstawienie zagadnień metodologicznych z wniknięciem w istotę rzeczy.
Historyę literatury ekonomicznej (ks. III) i dzieje życia go¬spodarczego (ks. IV) przedstawiłem w króciutkim zarysie, w roz¬miarach i w ujęciu uzasadnionem włączeniem tych obu obszer¬nych działów wiedzy ekonomicznej do jej „założeń".
Kraków w sierpniu 1919 roku.
Autor.



Spis treści.


Strona
Przedmowa 3
Księga pierwsza: Pojęcia wstępne. Rozdział pierwszy: Przedmiot ekonomiki.
1. Gospodarowanie przedmiotem ekonomiki 5
2. Istota gospodarowania .............. 5
3. Czynności mniej i więcej gospodarcze.......... 7
4. Zasada najmniejszego wysiłku czyli gospodarności 7
5. Wartości pozagospodarcze, etyczne i estetyczne ..... 8
6. Pojęcia ekonomiczne w przeciwstawieniu do pokrewnych, przyro¬
dniczych i prawniczych 10
7. Dalsze określenia przedmiotu ekonomiki 11
Rozdział drugi: Jednostki gospodarcze.
8. Pojęcie jednostki gospodarczej "..-...-. 11
9. ^Jednostka zbiorowa w przeciwstawieniu do fizycznej . . . . 11_

10. Fundacye 12
11. Osoby prawnicze 12
12. Teorya indywidualistyczna i organiczna jednostek zbiorowych
(organizmy umowne, interes zbiorowy) 12
13. Czy rodzina jest jednostką gospodarczą ?# 14
14. Teoretyczno-poznawcze, historyczne i programowe czyli polity¬
czne rozumienie indywidualizmu .......... 14
Rozdział trzeci: Społeczeństwo i gospodarstwo spo¬łeczne.
15. Społeczeństwo w znaczeniu obszerniej szem i ściślejszem ... 15
16. Ludzkość jako społeczeństwo 15
17. Rasa, wyznanie, kultura, narodowość jako podstawy ograniczenia
społeczeństwa 16
18. Państwo podstawą najodpowiedniejszą. Państwo, a społeczeństwo ' 16
19. Jedność"naYoaowa i stanową w przeciwstawieniu do terytoryalnej 17
20. Ekonomika jako nauka o gospodarstwie społecznem .... 17
Rozdział czwarty: Jednostki zbiorowe.
21. Pojęcie dobrowolności i przymusu jako, podstawy rozróżnienia
jednostek zbiorowych, dobrowolnych i przymusowych .... 19
22. Zgodność w tym względzie stanu formalnego i rzeczywistego . 20
23. Państwo jako najważniejszy, jako pierwotny związek społeczny 20
24. Związki przymusowe terytoryalne, samorządu miejscowego, za¬
wodowe i stanowe , 21

Strona
25. Mnogość' związków społecznych i indywidualizm 22
26. Gospodarstwa jednostek zbiorowych, a fizycznych 22
Rozdział piąty: Gospodarstwa prywatne i publiczne.
27. Ich pojęcie 23
28. Różnice zachodzące między nimi , 23
29. Przymus jako znamię gospodarki publicznej , . . 24
30. Poszczególne sposoby przymusowego zyskiwania dochodów . . 24

31. Zasada odpłatności ogólnej a) w gospodarce publicznej . . * 25
32. b) w gospodarce związków dobrowolnych pozagospodarczych ." 26
33.- Szczegółowa odpłatność gospodarki prywatnej zawiera w sobie
możność mierzenia zjawisk gospodarczych ....... 26
34. Wymierność, a zasada gospodarności 27
35- Zasada gospodarności w gospodarce publicznej ...... 27
36. Rachunkowość przedsiębiorstw publicznych i prywatnych ". . 28
37. Czyste dochody przedsiębiorstw publicznych , . . f, . 28
38. Zabezpieczenie podatkowe kredytu publicznego -29
39. Zasada Vaubana. Związki publiczne dostosywują dochody do wy¬
datków 30
(40, Mała kapitahzacya w gospodarce publicznej ....... 30
41. Płace i liczba dzieci urzędników publicznych , . . . . .31
42. Kredyt publiczny, a prywatny 31
43. Długotrwałość związków publicznych 31
44. Gospodarka publiczna dostarcza głównie dóbr niemateryalnych . 32
45. Czy dobro ogólne jest jej celem? 32
46. Przedsiębiorstwa mieszane 33
Rozdział szósty: Gospodarstwo wymienne w przeciw¬stawieniu do innych rodzajów gospodarowania.
47. Gospodarstwo odosobnione, wymienne, dobroczynne, przymusowe 33
48. Dobrowolność i przymusowość poszczególnych rodzajów gospo¬
darstw . . 34

49. Dobrowolność gospodarstwa wymiennego 35
50. Jego wymierność 36,
51. Praca jako miernik wartości 36
52. Gospodarka wymienna wypiera inne sposoby gospodarowania . v 36
53. Dlaczego stanowi główny przedmiot ekonomiki? ..",.. 37
Rozdział siódmy: Gospodarstwo zarobkowe i domowe.
54. Dlaczego gospodarstwo zarobkowe jest w wyższym stopniu, niż
domowe przedmiotem badań ekonomicznych ? , 37
Rozdział ósmy: Nauka o dobrach.
55 Dobra zewnętrzne, a nie wewnętrzne . . . 38
56. ' Dobra gospodarcze, a nie dobra wolne ; . 39
57. ^: DofeFa materyalne i niemateryalne stanowią przedmiot ekonomiki 40
58. ^ Dobra pierwszego i dalszego "rzędu,kamienne i niezamienne,Ąe-
ył-aźniejsze i przyszłe, ""samoistne i wzajemnie się uzupełniające,
T>odzielne i niepodzielne, Q zużywalne i niezużywalne ,^ruchome i nieruchome ................ 41
Rozdział dziewiąty: Bogactwo.
59. Mylne wyobrażenia, łączące się z nazwaniem ekonomiki nauką
o bogactwie .- 42
59a, Czy praca jest bogactwem? ... . . . . , . . . 42
60. Bogactwo, jako zasób dóbr zewnętrznych, trafnie zużyte ułatwia
przysporzenie dóbr wewnętrznych v. 44
61. Czy i o ile* dobra wolne stanowią część bogactwa? . .: >. , 45

62. Bogactwo, a zamożność .« ; 46
63. Uprawnienia treścią bogactwa 47

Strona
64. Własność jako część majątku ............. 47
65. Majątek jako część bogactwa, obejmującego nadto udział w urzą¬
dzeniach i dobrach publicznych , 48
66. Trudności oznaczenia udziału jednostek fizycznych w majątku
publicznym ................. 49
67. Bogactwo, a majątek '.."*.■. 50
68. Odmienna obliczalność różnych części bogactwa 50

69. Dochód jako współczynnik bogactwa. Dochód surowy i czysty . 50
69a. Dochód i majątek 53
70. Niemożność sprowadzenia do wspólnego mianownika dochodu
i majątku prze de wszy stkiem z powodu maiej wyrażalności pracy 53
71. Statystyka konsumcyi właściwą miarą bogactwa 54
72. Dochód czymajątek stanowi ważniejszy współczynnik zamożności? 55
73. - Ustawodawstwo podatkowe wobec zagadnień, związanych z istotą
bogactwa . , ^ . . . "56
74. Oznaczanie bogactwa wykazami ilości i jakości rozporządza!nych
dóbr w przeciwstawieniu do pieniężnego 56
Rozdział dziesiąty: Bogactwo społeczne.
75. Przedmiotem ekonomiki głównie bogactwo społeczne, jego różne
pojęcia i rodzaje. Bogactwa naturalne .57
76. Bogactwo jednostek w stosunku do bogactwa społecznego . . 58
77. Majątek społeczny obejmuje majątek jednostek fizycznych i zbio¬
rowych, natomiast dochód społeczny jedynie dochód jednostek
fizycznych' 59
78- Rzekome podwójne liczenia dochodów przy sposobności zesta¬wienia dochodu społecznego ........... 61
79. - Metody podmiotowe i przedmiotowe obliczania majątku społecz-
nego ■.,_..... 61
80. Symptomatyczne wyrażanie -bogactwa społecznego statystyką kon-
sumcyi względnie produkcyi ........... 63
81. Pieniądz jest częścią bogactwa społecznego , 64
82. Rzekoma wartość tudzi nie jest bogactwem gospodarczem. Różne
sposoby jej obliczania 65
Księga druga. Metodologia ekonomiki.1
Rozdział jedynasty: Zadania ekonomiki. Ekonomika jako opis, teorya i pplityka.
83. "Istota opisu, teoryi i polityki .•,-••■ 67
84. Opis i teorya tworzą składniki każdej nauki, polityka jest częścią
wyłącznie nauk społecznych, a nie przyrodniczych. Ścisły związek
teoryi i polityki 68
85. Zadaniem ekonomiki naukowe badanie polityki ekonomicznej.
miarodajnej dla władz publicznych 70
86. Dlaczego, należy ile możności, unikać stawiania programów? . 70
87. Ograniczona skuteczność wskazań, głoszonych przez teoretyków 72
83. Właściwe określenie istoty polityki ekonomicznej ..... 72
89. Przyczynowe i celowe pojmowanie zjawisk . . . . . . < 74
90. Polityka ekonomiczna jako osobny dział ekonomiki. Polityka spo¬
łeczna jako część polityki ekonomicznej 75
Rozdział dwunasty: Metoda.
91. Łączność dedukcyi i indukcyi. Łatwość stosowania indukcyi w na¬
ukach przyrodniczych dzięki możności izolacyi laboratoryjnej-
irudhość jej stosowania w naukach społecznych ..... 76
92. wzajemne uzupełnianie się dedukcyi i indukcyi 78
93. Teorya w porównaniu z polityką bardziej dedukcyjna . ' _., « 79

, Strona
Rozdział trzynasty: Prawa naturalne.
94. Pojęcie prawidłowości naturalnej zasadniczo jednolite w naukach
przyrodniczych i społecznych", aczkolwiek zachodzą różnice . . 80
95. Niema sprzeczności między trafnie pojętą prawidłowością natu¬
ralną, a wolną wolą 81
96. Łączenie zjawisk w związek przyczynowy nie jest niczem innem,
jeno ustalaniem ich wzajemnej współzależności 82
97. Stopień ścisłości ekonomiki w porównaniu ze ścisłością innych
nauk 82
98. Możność przewidywania w zakresie ekonomiki 84
99. Wyższość nauk przyrodniczych nie jest bezwzględną .... 85

100. Stosunek norm etycznych i prawnych do prawidłowości ekono¬
micznej. Opór czynny i bierny 86
101. Prawa naturalne wolności, równości, własności, bezpieczeństwa
w znaczeniu ideałów społecznego rozwoju 87
102. Stosunek praw naturalnych jednych do drugich. Podobieństwa
i różnice , 89
Rozdział czternasty: Psychologia gospodarcza.
102a. Społeczeństwa czynne i bierne 90
103. Racyonalizm jako podstawa hypotetycznej psychologii gospodar¬
czej objawia się a) jako przedłużanie łańcucha celowego ... 91
104. b) jako przewaga utylitaryzmu 92
105. Racyonalizm łączy się z indywidualizmem, który zasadniczo si^
różni od bezwzględnego egoizmu 93
106. Zasada najmniejszego wysiłku, pracowitość, oszczędność ... 95
107. Od czego zależy różne gospodarcze uzdolnienie społeczeństw?
Szybkie rozpowszechnianie się racyonałistycznego typu psycho-
łogiczno-ekonomicznego ............. 96
Rozdział piętnasty: History ozof ia matery alis tyczna.
108. Zagadnienie wzajemnego stosunku piśmiennictwa gospodarczego,
życia gospodarczego, ustawodawstwa .' 98
109. Rozwiązanie zalecane przez zwolenników materyalistycznej histo-
ryozofii nie jest jednohte. Doniosłość wynalazków technicznych 99
110. Walka klas, przyrost ludności czynnikami rozstrzygającymi . . 100
111. Tiudności pogodzenia materyalistycznej historyozofii z podsta¬
wami teoretyczno-poznawczymi, oraz z pojęciem ekonomiki ,| , 100
112. Jednostronność walki klas i harmonii interesów w razie ich bez¬
względnego pojmowania 101
113. Sprzeczność zachodząca między matery alistyczną historyozofią,
a psychologią gospodarczą ludzi ' , . . 102
114. Coraz to większe zainteresowanie się sprawami gospodarczymi
nowoczesnych społeczeństw nie jest stwierdzeniem prawdziwości
materyalistycznej historyozofii 103
114a. Wpływ doktryn 103
115. Cele ekonomiczne, choć nie są rozstrzygające, przecie odgrywają
doniosłą rolę . . . . . . . . *......, 104
116. Stp.sjyiek prawa do ekonomiki . 106
1117. Który "z"tych ^w"óćh czynników jest silniejszym? 107
118. Wyodrębnienie czynników gospodarczych ....... 108
119. Przyrost ludności jako spiritus movens rozwoju gospodarczego 108
Rozdział szesnasty: Bogactwo, a moralność.
120. Wzajemna współzależność moralności i gospodarowania . . . 109
121. Dodatnie moralne skutki bogactwa rozumnie zużytego, oraz praw¬
dopodobieństwo rozumnego zużycia bogactwa ...... 110
122. Zbytek jako skutek nadmiaru bogactwa 112

Strona
123. Praca a bogactwo .> 113
123a. Szczęście i bogactwo 114
Rozdział siedemnasty: Wolne współzawodnictwo.
124. Współzawodnictwo- jako ustrój prawny i jako praktyka życia . 115
1257 Wolność wyboru zawodu . , ... 117
126. Wolność przesiedlania się ...» 117
127. Fizyokraci nazwali prawem do pracy wolność wyboru zawodu . 118
128. Własność jako drugie podstawowe założenie wolnego współza¬
wodnictwa , 118
129. Wolne współzawodnictwo pojęciem względnem. Nawet poszcze¬
gólne instytucye mieszaniną wolności i ograniczeń ..... 119
130. Metodologiczne i teoretyczne trudności stąd wynikające , . . 120
131^ Możność przerzucania pracy i kapitału, stanowiąca założenie praw
ekonomicznych, jest zawsze tylko częściową ...... 120
132. Czy własność wyklucza wolność? , 121
133. Współdziałanie i współzawodnictwo ......... 122
Rozdział osiemnasty: Do ni osłość badań ekonomicznych. Ich stosunek do innych nauk.
134. Teoretyczne cele ekonomiki 122
135. Praktyczna doniosłość ekonomiki dla przedsiębiorców bezpośre- ■—
dnia i pośrednia ............... 122
136. Użyteczność ekonomiki dla ludzi w charakterze obywateli, urzę¬
dników i ustawodawców. Jej wykładanie na wydziale" prawa . 123
137. Stosunek do innych nauk , 124
138. Osobne wydziały ekonomiczne na uniwersytetach 125
139. Muzea społeczne ... ^ ........... 125
140. Doniosłość społeczna ekonomiki. .125
Księga trzecia: Rozwój myśli gospodarczej. Rozdział dziewiętnasty: Starożytność.
141. Niepłodność Greków w zakresie badań ekonomicznych pozostaje
w związku z zapoznawaniam prawidłowości naturalnej w życiu
ludzkiem, z małem zainteresowaniem naukami przyrodniczymi,
z małym rozwojem techniki, z niewolnictwem i lekceważeniem
pracy, z brakiem polityki ekonomicznej ........ 126
142. Etyczne potępienie gospodarki wymiennej > 128
143. Cynicy i stoicy przeciw niewolnictwu. Ich indywidualizm . . 129
144. Poszczególne spostrzeżenia 129
Rozdział dwudziesty: Wieki średnie.
145. Skutki demokratyczne i indywidualistyczne ehrześcijaristwa . . 129
146. Kanoniści rozpatrują życie gospodarcze przedewszystkiem z mo¬
ralnego punktu widzenia. Prawa zbytkowe, jałmużna, iustum
pretium . . . . ' 130
147. Teorya pieniądza. Lichwa 131
148. Monografia Oresmiusa . . . - • 131
149. Zaczątki nauki o prawidłowości naturalnej 132
Rozdział dwudziesty pierwszy: Przejście do idei nowoży¬tnych (Merkanty lizm). Ł-js»»*^**ł
150. Obfita literatura monograficzna epoki przejściowej (1500—1750) 135
151. Merkantylizmu istotą przychylna ocena bogactwa' i pewna prze¬
sada w określaniu znaczenia środków obiegowych ..... 1-M
152. Jej zwalczanie teorya ilościową ***
153. Spostrzeżenie prawidłowości najpierw w_Jwiecie zjawisk pienię- -
i żriych. Prawo Greshama . . *".'". . ^^T~~'T'""~.'J""'-~"~™?~"*?*~*' '->-■

154.
155.
156. 157,
158.
159.
160.
161-
162. 163. 164.
165. 166. 167.
168. 169.
170.
171.
172. 173.
174.
175. 176.
177-

Strona
Rozdział dwudziesty drugi: Jak powstała idea praw na¬turalnych?
Wzrost raeyonalizmu i indywidualizmu w związku z protestanty¬zmem i z. odrodzeniem, z postępem nauk przyrodniczych i ich
technicznego zastosowania 135
Teorya o przemożnym wpływie klimatu, urabiającym, rozstrzy¬
gającą w dziejach, psychologię ras . . , 136
Rozdział dwudziesty trzeci: Fizyokraci.
Znaczenie podwójne nazwy, którą sobie nadaii , 137
Oparcie całego systemu na prawach naturalnych, przeciwstawia¬
nych pozytywnym 137
Niedostateczne rozróżnienie praw naturalnych teoretycznych i poj¬mowanych jako ideał rozwoju, ponieważ naturalny porządek rzeczy
zawiera w sobie harmonię interesów 138
Polityka liberalna i agrarna fizyokratów , 139.
Teorya rozdziału dochodu społecznego, nauka o rencie gruntowej
i przerzucaniu podatków 140
Rozdział dwudziesty czwarty: Szkoła klasyczna i dalszy JL-'
rozwój teoryi ekonomicznych. ^
Prawidłowość gospodarcza j metoda w pismach klasyków eko¬
nomiki " ■ . 140
Szkoła historyczna . . . . . 141
Szkody ścisłe, matematyczna i austryacka ....... 142
Optymistyczne i pesymistyczne pojmowanie prawidłowości natu¬
ralnej w pismach klasyków. Teorya ludności Malthusa .... 142
Zwolennicy reformy społecznej ,..........." 143
Systemy socyalistyczne 144
Program solidarnej ochrony celnej. Rozszerzenie pojęcia renty . 145
Rozdział dwudziesty piąty; Przyszłość wiedzy ekonomi¬cznej.
Odmienne widoki rozwoju nauk przyrodniczych i psychiczno-
społeczoych ." , 146
Prawdopodobny przyszły wpływ ekonomiki na politykę ekono¬
miczną . . . ■ . . . . 147
Jak oddziałałoby ewentualne ścieśnienie wolnego współzawodni¬ctwa na zainteresowanie ekonomiką? . . . . . . . . . 147
Księga czwarta; Dzieje życia gospodarczego.
Rozdział dwudziesty szósty: Wymiana wypiera gospo¬
darstwo odosobnione. '-".
Dzieje życia gospodarczego stwierdzają istnienie" prawidłowości
ekonomicznej 148
Rzekoma naturalna skłonność do wymiany, 148
Pod wpływem wzrostu ludności i potrzeb gospodarstwo odoso¬
bnione przestało wystarczać . . . -. . . .' . , . .- ". 149
Gospodarstwo wymienne jest bardziej wytwórcze ze względu na
I jego istotne właściwości, oraz ze wzglądu na warunki przyrodni¬
cze działań ludzkich, sprzyja podziałowi pracy, postępom techni¬
cznym, kapitaiizacyi -Aś£l
Wypiera gospodarstwo przymusowe i odosobnione 7" 152
Wymiana jako współczynnik rozwoju całej kultury 154
■Rozdział dwudziesty siódmy: Postęp wymiany i życia go-spo darczego.
Potanienie środków przewozu ułatwia wymianę na dalsze odle¬głości, oraz zwiększa liczbę wymienianych towarów i ich ilości . 154

Strona
178. Przejście do wymiany pośredniej czyli pieniężnej. Doskonalenie
pieniądza i kredytu 155
179. Epoki rozwoju gospodarczego wedle kategoryi zawodowych . . 156
180. Większa systematyczność pracy i wzrost jej wytwórczości . . 157
181. Powstawanie nowych form ekonomicznych . . ... . . . 158
Rozdział dwudziesty ósmy: Gn cpmlar^y^ Mm jiflifiti...ii,...11;lŁ^-
bliższych okolic, ^^^^^^^^
182. Początkowo mało kapitalistyczne .,
183. Ustrój cechowy. Wolność osobista
Rozdział dwudziesty dziewiąty: Rozwój nowoczesnego państwa w związku z nowoczesnym rozwojem ży¬cia gospodarczego.
184. Rozpowszechnianie się pierwiastków liberalnych i demokratycz¬
nych, zwyciężających najpierw w miastach ....... 160
185. Państwo nowoczesne jako państwo prawne i centralistyczne,
udoskonalające komunikacye, zwalczające cła wewnętrzne, różno¬
rodność miar i wag, pieniędzy, podatków, ułatwia rozpowszecb-
. . nienie wymiany... . . . ' . . . . "*" 162
Rozdział trzydziesty: Merkantylizm.
186. Dopiero merkantylizm jest polityką ekonomiczną w nowoczesneni
rozumieniu 164
187. Dbałość o korzystny bilans handlowy, o przysporzenie przywozu
złota i srebra, o wywóz fabrykatów ......... 165
188. Upośledzenie produkcyi surowców i środków żywności . ; . 1'66
189. Pierwiastki liberalne w polityce merkantylistycznej 1-67
190. Rozwój marynarki handlowej i polityka kolonialna 167
191. Polityka wewnętrzna w Anglii staje się wybitnie liberalna^-a na¬
wet bardziej demokratyczną, choć na ogół merkantylizm jest mało
demokratyczny 168,
Rozdział trzydziesty pierwszy: Nowoczesne gospodarstwo.
192. ,Kolonie zamorskie sprzyjają kapitalizacyi « , J^,
193. Anglia jako ojczyzna nowoczesnego gospodarstwa . . . . . 170
194. Powstanie wielkiego przemysłu, później fabrycznego* , . . . 171
195. Znaczenie przełomowe rozwoju wypadków w Anglii w latach
1[zasłonięte]760-17, 172
196. Skutki budowy kolei żelaznych , . . . 174
197. Przyrost ludności i bogactwa w XIX-em stuleciu , 175
198. Kapitał i styczność nowoczesnego gospodarstwa .i .... -Śy^L
198a. Oszczędność i rozrzutność nowoczesnego gospodarstwa, Jego
bezpieczeństwo 176
Księga piąta: Wpływ dobrobytu na przyrost ludność i. Rozdział trzydziesty drugi: Stan i ruch ludności.
199. Stan ludności jako wyraz ruchu naturalnego i jej przesiedlania
się . . . . , i 77
200. Przyrost naturalny w w. XIX staje się bardziej ekonomicznym,
bardziej racyońalistycznym 178
201. Oddziaływanie zniżki śmiertelności niemowląt na przyrost uro¬
dzin i śmiertelności. Przeciętny czas trwania życia ludzkiego . 178
202. Znaczenie odrębności zawodowych, stanowych i państwowych , 180
Rozdział trzydziesty trzeci: Stosunek bogactwa do natu¬ralnego przyrostu ludności.
203. Rozstrzygając^' znaczenie przypuszczalnej łatwości dorobku . * 181

Strona
204. Przyrost ludności w koloniach i W miastach, w Niemczech, w Sta¬
nach Zjednoczonych 182
205. Liczba urodzin wśród urzędników publicznych . , 184
206. Dodatnie skutki bogactwa rozumnie zużytego ,.,,., 184
Rozdział trzydziesty czwarty: Dobrobyt a przesiedlanie się ludności.
207. ■* Przyczyny wychodz'twa gospodarczego. Wychodźtwo sezonowe
i state 185
208. Oddziaływanie wychodźtwa na przyrost naturalny- Ogólne skutki
przesiedlania się ............... 186
Rozdział trzydziesty piąty: Stosunek dobrobytu do bio¬logicznej jakości społeczeństw ludzkich.
209. Wpływ zniżki śmiertelności na dobór naturalny ...... 187
Wskazówka bibliograficzna , . , ■ 189
Spis treści .......!] 191


WIELKOŚĆ 22,5X15,5CM,TWARDA INTROLIGATORSKA OPRAWA,LICZY 198 STRON.

STAN :OKŁADKA DST+/DB-,STRONY SĄ POŻÓŁKŁE,PODKREŚLENIA W TEKŚCIE,POZA TYM STAN W ŚRODKU DST+/DB- .

KOSZT WYSYŁKI WYNOSI 8 ZŁ - PŁATNE PRZELEWEM / KOSZT ZRYCZAŁTOWANY NA TERENIE POLSKI,BEZ WZGLĘDU NA WAGĘ,ROZMIAR I ILOŚĆ KSIĄŻEK - PRZESYŁKA POLECONA PRIORYTETOWA + KOPERTA BĄBELKOWA / .

WYDAWNICTWO KSIĘGARNI S.A.KRZYŻANOWSKIEGO
KRAKÓW 1920.

INFORMACJE DOTYCZĄCE REALIZACJI AUKCJI,NR KONTA BANKOWEGO ITP.ZNAJDUJĄ SIĘ NA STRONIE "O MNIE" ORAZ DOŁĄCZONE SĄ DO POWIADOMIENIA O WYGRANIU AUKCJI.

PRZED ZŁOŻENIEM OFERTY KUPNA PROSZĘ ZAPOZNAĆ SIĘ Z WARUNKAMI SPRZEDAŻY PRZEDSTAWIONYMI NA STRONIE "O MNIE"

NIE ODWOŁUJĘ OFERT KUPNA!!!

ZOBACZ INNE MOJE AUKCJE

ZOBACZ STRONĘ O MNIE