Dr. FELIKS KIERSKI
JAN HENRYK PESTALOZZI
TOM I
wydano w serii : BIBLJOTEKA DZIEŁ PEDAGOGICZNYCH
w 1927 roku jako nr. 7
NAKŁADEM " NASZEJ KSIĘGARNI " SPÓŁKI AKC.
ZWIĄZKU POLSKIEGO NAUCZYCIELSTWA SZKÓŁ POWSZECHNYCH
WARSZAWA, ŁÓDŹ 1927
Stron 163 + wkl. z portretem Pestalozziego (il. na papierze kredowym),
przypisy, twarda oprawa introligatorska, format ok. 20 cm x 14,5 cm
Z Przedmowy :
W drugiej połowie XIX w. rozpoczęły się w Szwajcarji i w Niemczech źródłowe badania
nad Pestalozzim, które po raz pierwszy sięgnęły do jego spuścizny rękopiśmiennej,
do obfitej korespondencji, pozostającej do tej pory, często w zapomnieniu, u osób prywatnych,
do archiwów szwajcarskich i pruskich wreszcie. Rezultatem tych badań w Szwajcarji
są opublikowane przez Morfa (1818 - 1899), dyrektora zakładu dla sierot w Winterthur,
w latach 1869 - 1889, nieznane dotychczas materjały biograficzne, nieznane dotychczas listy,
relacje osób trzecich, przyczynki do genezy poszczególnych utworów, nieznane rękopisy
Pestalozziego, wiadomości o ludziach, mających z nim styczność, publikowane pod redakcją
O. Hunzikera w "Pestalozzi-Blätter", czasopiśmie, poświęconemu badaniom nad Pestalozzim,
które wychodziło bez przerwy w Zurychu od 1880 do 1906 r.
Analogicznej pracy dokonał w Niemczech L. W. Seyffarth (1829 - 1903), który w swych Pestalozzi-Studien,
wydawanych od 1897 do 1903 r., zgromadził wszystkie źródłowe dane, dotyczące wpływów Pestalozziego
w Niemczech, przedewszystkiem w Prusach. Ponadto II wydanie pism Pestalozziego, dokonane
przez Seyffartha w latach 1[zasłonięte]899-19, objęło wszystkie utwory pedagoga szwajcarskiego, przyczem
poszczególne teksty zostaly zestawione z oryginałami, krytycznie przejrzane i poprawione,
z zachowaniem dwu lub więcej redakcyj, jeżeli ich autorem był Pestalozzi.
Doniosłem wydarzeniem wreszcie w dziedzinie badań nad Pestalozzim jest trzytomowa "Pestalozzi - Bibliographie",
opracowana przez Israela, która ukazała się w latach 1[zasłonięte]903-19. Uwzględnia ona całokształt prac
nad Pestalozzim, informuje dokładnie o właściwych źródłach, podaje w zwięzłem streszczeniu całą literaturę
i korespondencję, jest nieodzownym i niezastąpionym przewodnikiem, ułatwiającym zorjentowanie się w tem
wszystkiem, co dotyczy Pestalozziego, a co tworzy dziś olbrzymią już literaturę.
O niesłabnącem znaczeniu szwajcarskiego pedagoga świadczy fakt, że z okazji setnej rocznicy jego śmierci
podjęto nowe wydanie jego pism, które składać się ma od 20 - 24 tomów i ukazywać po 3 tomy rocznie,
począwszy od 1926 roku. - Komitet redakcyjny tworzą: dr. Artur Buchenau z Charlottenburga, Edward Spranger,
prof. uniwersytetu w Berlinie i Hans Stettbacher, prof. uniwers. w Zurychu. Przewiduje się dwa nakłady:
na Niemcy u Waltera de Gruyter (Berlin i Lipsk), na Szwajcarję u Füssli'ego w Zurychu.
W opracowaniu niniejszej monografji, która została napisana we Fryburgu szwajcarskim w 1925 - 1926 r.,
starałem się nie pominąć niczego, co jest ważniejszym dorobkiem ostatnich badań nad Pestalozzim.
Przestrzegałem też najogólniejszej i elementarnej zasady metodycznej, aby fakty, przytaczane przeze mnie,
legitymowały się odnośnemi źródłami, a wnioski i uogólnienia nie grzeszyły brakiem uzasadnionych przesłanek.
Z uwagi na żywy kontakt Pestalozziego z ówczesnem życiem Szwajcarji, należało szerzej uwzględnić
tło polityczne i społeczne jego ojczyzny.
Pobudkę do tej pracy zawdzięczam prof. Bohdanowi Nawroczyńskiemu, który zaprosił mnie do wzięcia udziału
w podjętem przez Komisję Pedagogiczną M. W. R. i O. P., z okazji setnej rocznicy śmierci Pestalozziego,
tłumaczeniu i opracowaniu wyboru pism tego pisarza; ze współpracy tej wynurzył się projekt monografji źródłowej,
której brak było dotychczas w naszej literaturze.
Składam podziękowanie Zarządowi bibljoteki Fryburskiej, dyrekcji Muzeum pedagogicznego we Fryburgu
i zarządowi Pestalozzianum w Zurychu za niezwykle uprzejmą gotowość, z jaką pozwalano mi korzystać
ze wszystkich potrzebnych materjałów.
Feliks Kierski.
Fryburg, w czerwcu 1926 r.
TREŚĆ TOMU I :
PRZEDMOWA
SKRÓTY
ROZDZIAŁ I. 1746 - 1766
Dzieciństwo
"Babeli"
Pierwsze lata szkolne Pestalozziego
Ówczesne stosunki społeczno-polityczne w Szwajcarji
Umysłowa atmosfera Zurychu
Szkolnictwo ludowe
"Patrjoci"
Pierwsza praca Pestalozziego - "Życzenia"
Następny utwór - "Agis"
Pestalozzi o swej młodości
ROZDZIAŁ II. 1767 - 1780
Przerwanie studjów przez Pestalozziego
Bluntschli, przyjaciel Pestalozziego
Anna Schulthess
Okres narzeczeństwa
Zawód rolnika
Pestalozzi w Kirchbergu
Ewolucja w poglądach
Pestalozzi w Müligen
Ślub z Anną Schulthess
Zainstalowanie się w Neuhof
Niepowodzenie imprezy rolniczej
Zakład przemysłowo - wychowawczy
Listy Pestalozziego "O wychowaniu biednej młodzieży wiejskiej"
"Dziennik o wychowaniu syna"
ROZDZIAŁ III. Działalność literacka Pestalozziego (1780 - 1781).
Elżbieta Naf i Izaak Iselin
Rozprawa p. t. "O ile jest rzeczą celową ograniczanie zbytku obywateli ?"
"Wieczory pustelnika"
Pojęcie natury
"Najważniejszy" list Pestalozziego
Stosunek Pestalozziego do wieku oświeconego
Goethe
Książka p. t. "Leonard i Gertruda" (1781 r.)
Geneza i streszczenie "Leonarda i Gertrudy"
ROZDZIAŁ IV. Działalność literacka (1781 - 1783).
Rozprawa Pestalozziego: "Prawodawstwo a dzieciobójstwo"
Apel do natury ludzkiej
Ognisko domowe najlepiej zapobiega złu
Jak uświadamiać płciowo?
Braki "oświecenia"
Niezbędność wychowania religijno - moralnego
Tygodnik "Schweizerblatt"
Apologja wychowania domowego
Analogja ze szkołą pracy
Budowanie wychowania na uczuciu
ROZDZIAŁ V. Działalność literacka (1783 - 1787)
Część II. "Leonarda i Gertrudy" (1783 r.)
Część III. "Leonarda i Gertrudy" (1785 r.)
Szkoła - podstawą i początkiem odrodzenia wsi
Piękno przyrody niczem wobec piękna człowieka
Charakter społeczny pedagogiki Pestalozziego
Część IV. "Leonarda i Gertrudy" (1787 r.)
Prawodawstwo społeczne
Harmonja wszystkich stanów
Analiza "Leonarda i Gertrudy"
Geneza postaci "Leonarda i Gertrudy"
Budowa dzieła "Leonard i Gertruda" i jego wady
Idea przewodnia "Leonarda i Gertrudy"
Program wychowawczy
Wykształcenie ogólne i zawodowe
Pestalozzi a szkoła pracy
Religja dla potrzeb życia
Dwa reformatorstwa
ROZDZIAŁ VI.
W dążeniu do działalności praktycznej
Illuminaci
Hrabia Linzendorf
Leopold W. Ks. Toskanji
Memorjał o "połączeniu wykształcenia zawodowego ze szkolnictwem ludowem" (1790 r.)
Bezowocność zabiegów o możność pracy "realnej"
Reminiscencje na tle "Leonarda i Gertudy"
"Krzysztof i Eliza" (1782 r.)
"Dzieciom ku nauce w ognisku rodzinnem" (ok. 1782 r.)
"Figury do mego elementarza" (1780 - 1790 r.)
II opracowanie "Leonarda i Gertrudy" (1[zasłonięte]790-17 r.)
[ Jan Henryk (Johann Heinrich) Pestalozzi (ur. 12 stycznia 1746 w Zurychu, zm. 17 lutego 1827 w Brugg)
– szwajcarski pedagog i pisarz zwany ojcem szkoły ludowej, twórca pierwszej teorii nauczania początkowego,
reformator metod wychowawczych. ]
Egzemplarz w stanie dobrym.
Nie wysyłam za pobraniem !
