10 zł, Mikołaj Rej (1[zasłonięte]505-15) - 500. rocznica urodzin, 2005

Stan zachowania monety: I (menniczy)
Nominał: 10 zł
Srebro: Ag 925
Stempel: lustrzany
Średnica: 32 mm
Waga: 14.14 g
Wielkość emisji: 60.000 szt.
Data emisji monet: 20.01.2005 r.

więcej info: patelski_[zasłonięte]@onet.pl lub 505-[zasłonięte]-637

Srebrna moneta projektu Ewy Olszewskiej-Borys, którą NBP wyemitował z okazji 500-ej rocznicy urodzin "ojca polskiej literatury" - Mikołaja Reja.



Mikołaj Rej z Nagłowic (1505 - 1569) to wybitny polski poeta i prozaik okresu odrodzenia. Był także politykiem oraz muzykiem. Ponieważ Rej był jednym z pierwszych poetów, tworzących w języku polskim - po śmierci został uznany za „ojca polskiej literatury”. Miano to artysta zawdzięcza autorskiemu posłaniu zawartemu w zbiorze satyrycznych epigramatów Zwierzyniec (1562):

„A niechaj narodowie wżdy postronni znają,
iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają”.

W posłaniu tym autor, nawiązując do świętych gęsi kapitolińskich, które wg legendy ostrzegły gęganiem w 390 p.n.e. Marcusa Manliusa Capitolinusa przed atakiem Gallów na Kapitol, deklaruje kulturową i polityczną niezależność Rzeczypospolitej od papieskiego Rzymu.

Twórczość Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Najbardziej znane dzieła Mikołaja Reja to: Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem, Wójtem i Plebanem (1543), Żywot Józefa (1545), Psałterz Dawidów - tłumaczenie prozą (1546), Kupiec (1549), Postylla (1557), Zwierzyniec (1562), Apocalypsis (1567), Zwierciadło z traktatem Żywot człowieka poczciwego (1567/1568).

Mikołaj Rej za swoją misję uznawał edukację narodu, ukazanie harmonii człowieka i natury. Jego zdaniem "człowiek naturalny", powinien mówić i pisać w swoim ojczystym języku. Człowieka powinna cechować "cnota" (czyli prawość, sumienie), "cześć" (honor), stałość umysłu, a także moc zsyłana na człowieka przez Boga, jak dar łaski bożej.