SPIS TREŚCI CZĘŚĆ CZWARTA
TERMIKA TECHNICZNA
Str.
ROZDZTAŁ I. OGÓLNE WŁASNOŚCI CIEPŁA ...... 5
g i. Temperatura .............. 5
g 2. Rozszerzalność ciał pod wpływem ciepła ..... 7
g 3. Jednostki ilości ciepła. Ciepło właściwe ..... 10
8 4. Poiemność cieplna. Temperatury mieszanin .... 13
g 5. Zmiany stanu skupienia ciał ......... 13
EOZDZTAŁ TT. WYMIANA CIEPŁA......... 17
S 1. Rodzaie wymiany ciepła .......... 17
S 2. Przewodzenie c5epła ........... 1?
g 3. Przeimowanie ciepła ........... 29
g 4. Przenikanie ciepła............ 40
Ś 5. Promieniowanie............. 46
ROZDZIAŁ III. TERMODYNAMIKA......... 51
S i. Pierwsza zasada termodynamiki-........ 51
1, Równoważność ciepła i pracy ........ - 51
2, pierwsze równanie termodynamiki ...... 52
3, Energia wewnętrzna....... 53
4, Praca zewnętrzna ........... 53
5, Przemiany ... , . ....... .,,.... 54
6, Stan odnie^enia czvmvfka ...... ....... 55
7, ftruea postać i równania termodynamiki .... 55
8, Kntalpia C7vnnłka ,................. 56
9, Praca techniczna ............. ...... 55
g 2. Druea zagada termodynamiki....... ...... 5?
!. Warunki zamiany ciepła na pracę ...... 57
2. PH-eivranv i ofoiesrl odwracalne ....... .... 58
3. Silniki odwracalne........ . . ...... 58
4. Drugie równarre termodynai.....iiki ...... . 60
5. Pf7ern1atty ł ób^eSfi rzeczywiste, nieodwracalne . . 62
6. Entfooia przemian i obłeców nieodwracalnych . . 62
7. Zna-ezen^e poieeła entropii ,. .... ...... . . 64
8. OsL(Vhip równanie1 termodynamiki dla przemian od-
65
9 Obii czaili e entropii ........... 65
31, Tr/ee^a zasada termodynamiki ........ 66
4. Wykresy przemian termodynamicznych ..... ^6
Ł tv. GAZY , ........... ....... 68
1. CiSn^en!e, Stan noi.....mainy E?:azu ........ 68
2. R^ii?n3rrie 7aopdirriC-,e gazów doskonałych ..... 71
1. Równanie Ckipeyrona ..... ....... 71
2. 0'enło właściwe j?azów doskonałych ...... 72
3. Pierwsze równanie termodynamiki dla gazów dosko-n.alvch ........... .......... 74
4. Prawo Avo0ardy ............ 74
5_ p;en.v.cze równanłe terrnodvdaTniTri dla gazów dosko-
nałvch w odniesieniu do 1 kHo^nola ...... 75
6. Obiłr7an;e c^enTa właFci~wefo ga7ów dockonałvch . 75
7. OfoHc7anJe ciepła właściwego ^azńw r^pczywistych . 77
3. Po07^?^^^ pt-Tpiri^ny C97!l Hzir.VririfitaciTi .... 7P
1. Przemiana przy stałei prężności (i7nharvr7-na) . 79
2. PT-zem^ana przy stałei obiętości (izochoryczna) ... 79
3. Przemiana przy sfcałej temperaturze (izotermicznał . 80
Str.
4. Przemiana adiabatyczna . ....... 81
5 Przemiana politroniczna . ....... 83
5 4. Wvkres entropowy (T. s) dla 1 kg powietrza .... 85
5 5. Obiegi teoretyczne silników......... 88
g 61. Sprężarka powietrza (tłokowa)........ 96
1. Sprężarka teoretyczna jednostopniowa ..... 96
2. Sprężarki rzeczywiste.......... 100
3. Sprężarki wielostopniowe ......... 104
ROZDZIAŁ V. PARA WODNA ......... . . 10J
g 1, Ogólne wTasności par ........... 105
1. Określenia........... 105
2. Zależność temperatury 1 ciśnienia pary .... 105
S/, Wvkres t. v i P, v dla par . .......105
4 Skraplanie pary.......... 109
5 2. Para wodna nasycona ........... 107
1. Ciepło wytwarzania pary pary wodnej ..... 107
2. Ciepło pary ,.....-.,...... 110
3. Energia wewnętrzna pary . ....... 110
4. Entalpia pary ............111
5. Związek między MA. . . . . . . . . . 111
6. Entropia pary wodnej .......... 112
7. Para wodna nasycona (mokra) . ..... 112
3. Tablice pary wodnei.......... 112
9. Poszczególne przemiany pary wodnej nasyconej . . 113
| 3. Para przegrzana ............. 1?3
1. Uwagi ogólne ............ 123
2. Równania stanu dla pary wcdnei przegrzanej ... 123
3. Poszczególne przemiany par przegrzanych .... 12ff 5 4, Wykres (i, s) dla pary wodnej ........ 136
ROZDZIAŁ VT. MTF-SZANTNY GAZÓW ........ 13S
5 1, Wiadomości ogólne....... ........ 138
S 2. RTesranina powietrza i pary wodnej (Powietrze wil-
gotneli ................. .... 140
1. Obliczanie zawartości pary wodnei w powietrzu . . 140
2. Wv7iiaczenie stonn^a nasycenia i wilgotności względn. 145
3. Wykres (i, x) Molliera .......... 146
.ROZDZIAŁ VII. MASZYNY CHŁODTNTTCZE TŁOKOWE (CHŁO-
DZTARKT TŁOKOWEł ........ 150
f 1. Podstawv termodynamiczne działania chłodziarek . . 150
5 2, Chłodziarki gazowe...........151
8 3. Chłodziarki z obiegiem pary ........ 152
5 4. Obliczanie rozmiarów sprężarki ........ 155
fj 5. Straty w chłodziarce teoretycznej . ..... 161
ROZDZIAŁ, VTT1. WYPŁYW PAR I GAZÓW ....... 163
I 1, Poleci a podstawowe ........... 163
I 2. Równanie przepływu ustalonego ....... 164
5 3. Wvplyw przez przystawki.......... 165
15 4, Wypływ przez dysze ........... I70
5 5. Zastopowanie wykresów entropowyeii...... 1^3
Ś 6. Wypływ rzeczywisty........... 175
8 7. Dławienie ........... ~ ..- 176
Literatura . , . . . , , . . . . . . - - 179
ROZDZIAŁ X. SPALANTE ............ lBo0.
g 1. Wiadomości ogólne ------------ |o,
5 2. Wartość opałowa paliwa.......... |^
5 3 Zanotrzebowanie powietrza przy spalaniu ----- ,oi
5 4. Kontrola spalin .........---- JJj
5 5. Temperatura spalania ---------- # oon
Literatura . . . . . . . . . . . . - ^ - l
TUM. 1/2.
UitUUrA - O-fc-J-O
CZĘŚĆ PIĄTA
PODSTAWY ELEKTROTECHNIKI .
- - Str.
ROZDZIAŁ I, ZASADY OGÓLNE.........,203
g 1. JednostKi wielkości elektrycznych ....... 204
f 2. Elektrostatyka.............. 205
1. Prawo Cauiomba ............ 205
2. Pole elektrostatyczne .......,., 205
3. Twierdzenie Uaussa ........... 206
4. Praca w polu elektrostatycznym ....... 207
5. Pojemność ............. 207
g 3. Obwód prądu stałego............ 209
1. Prawo Ohma ............. 209
2. Prawa Kirchhoffa ............ 211
3. Rodzaje poiączeń. oporów i źródeł prądów . , . 212
4. .Moc i praca prądu, „ . , . , . , . . , , 213
g 4, Cieplne skutki prąciu................. 214
g 5. Eleictromagnetyzm-....................... 216
1, Praca w polu elektromagnetycznym ....... 216
2. Dynamiczne .działanie pola na prąd ...... 217
3, Obwód magnetyczny
4. Udźwig elektromagnesu
SS e.. .Materiały stosowane w elektrotechnice
1. Dobre . przewodniki....... .....
2. Materiały oporowe
213
220
[zasłonięte] 221 221
3. Materiały izolacyjne . ........, , , ,....... , ,. 222
4. Materiały, magnetyczne . , . . .. ......., , . 225
g 7, Chemiczne dziaiama prądu . , ........., 228
1. Elektroliza.....^ .. ' ..... , ,......., . , . 226
2. Zastosowanie elektrolizy ...... ,......... ,, , . 227
3. AJEumulaiory ,, , , . . ,, . ., , ,......, , 229
4.....Akumulatory zasadowe , , ............. . , . 232
I 8. Ternioelektrycznośe , , .........., , , . . , 233
3 9. Przebiegi, nieustalone........... ............, . 234
II.......SEAl indukcji . . . ,, ,....., , . , , , , 234
2. Indukcyjnosć „ ., , ,. , , . , ........... , 235
3. IndAikcyjnośe wzajemna ,......, , ,. . , , . 237
g UJ. Prądy sinusoidalne . ......, .. .........., , . 237
1. Określenia . ..........., ....... ,.......237
2. Średni;? wartość . ......... ,........ . .. , 237
3. Skuteczna wartość ..........., . ,, . . . . 238
4. Przesunięcie fazy .............. 238
5. Współczynnik .kształtu ............... 23S
8. Przedstawienie przebiegów sinusoidalnych .... 239
g.ll. Obwody prądu zmiennego .......... 241
L Opór omowy . ..... .......... 242
2. Opór indukcyjny ,...... ~.............. 242
3. Opór pojemnościowy............... 243
4. Inclukcyjnosć z oporem omowym ....... 244
5, Szeregowe połączenie oporów ......... 246
6, Równoległe połączenie oporów ........ 243
7, Sieci, prądu zmiennego .......... 249
(|.j.2„ Moc w obwodzie prądu zmiennego ....... 249
fii 13. Pole magnetyczne1 prądu zmiennego ....... 251
1. Siła elektromotoryczna indukcji ....... 251
2. Naskórkawość ............. 252
3. Straty w żelazie .............. 252
I 14. Rezonans ............... 253
| 15, Prąd trójfazowy ............ 255
1. Określenia ............. 2ń5
2. Połączenie w gwiazdę .......... 255
3. Potączenie w trójkąt .......... 256
4. Moc układu trójfazowego ......... 2^7
XIII
Str.
ROZDZIAŁ II. MASZYNY ELEKTRYCZNE ....... 258
A, Maszyny prądu stałego . . , . - . . . . 258
S 1. Zasada działania prądnic .......... 258
g 2. Prądnica prądu stałego.......... 258
1. Uzwojenie .............. 258
2. Oddziaływanie twornika ......... 261
3. Komutacja ............. 262
4. Dobór szczotek ............ 262
5. Wielkość prądnic ............ 263
6. Konstrukcja .............. 263
7. Rodzaje prądnic.............. 264
8. Charakterystyki prądnic......... 265
9. Oznaczanie zacisków . ..... ....... 266
10. Sprawność .. ............ 267
g 3. Silniki prąciu stałego . ....... ..... 2S7
1. Moment obrotowy silników ......... 267
2. .Oddziaływanie twornika I komutacja ..... 268
3. Regulacja obrotów........ ....... 269
4. Zmiana kierunku, obrotów........- 270
5. Silnik prądu stałego jako generator ...... 270
6. Hamowanie eleli.trycz.ne ......... 270
7. Konstrukcja silników .......... 270
g 4. Silniki bocznikowe prądu stałego . ..... 271
1. Charakterystyka ...... .......... 271
2. Regulacja obrotów ........... 272
3. Rozruch silnika bocznikowego ........ 213
4. Praca równoległa silników bocznikowych .... 273 g 5. Silniki szeregowe prądu stałego ........ 274
1. Układ połączeń ............ 274
2. Regulacja Obrotów ............ 274
3. Rozruch silnika szeregowego i praca równoległa . . 275
4. Wpływ zmian napięcia na obroty silników szeregowych, i. bocznikowych ........... 275
| 61. Silniki dozwojone ............. 276
B. MASZYNY PRĄDU ZMIENNEGO ....... ...... 276
1 7. Prądnice prądu, zmiennego ,............. 276
1. Rodzaje prądnic . ........ ..... 276
2. Uzwojenie stojana ........... 211
3. Konstrukcja . ............. 279
4. Oddziaływanie stojana .......... 279
5. Automatyczna re.gxi.lacja napięcia ....... 2S1
6. Moc silnika napędowego . V............ 281
?. Łączenie równolegle prądnic ........ 282
8. Praca równoległa , ,- .......... 283
5 8 - Silniki asynchromczme ........... 284
1. Zasada, działania ............ 2S4
2. Moment obrotowy ........... 285
3. Wykres kołowy ............ 287
4. Rozruch silnika krótkoz war tego ....... 2B9
5. Rozruch silnika pierścieniowego ....... 230
6. Silnik asynchroniczny jako prądnica ..... 280
7. Silniki asynchroniczne szybkobieżne ..... 290
8. Specjalne konstrukcje .......... 291
9. Silniki asynchroniczne jednofazowe ...... 292
10. Moc i wykonanie silników asynehronieznych . . . 293
S 9. Silniki komutatorowe ........... 295
1. Silnik szeregowy ........... 295
2. Silnik repulsyjny ........... 296
3. Trójfazowy silnik komutatorowy...... 298
i 10. Silnik synchroniczny ........... 298
8 11. Regulowanie obrotów silników prądu zmiennego . , , 299
S 12. Hamowanie elektryczne silników asynehronieznych . 302
xiv ---^-_______
Str.
C. DOBÓR I KONSERWACJA SILNIKÓW ...... „ 302
g 13. Przegląd, własności silników elektrycznych .... 302
g 14. Montaż i konserwacja silników elektrycznych ... 304
1. Ustawienie .......... . 304
2. Konserwacja ............. 305
3. Błędy rozruchu ............ 306
4. Iskrzenie komutatora .......... 306
5. Ochrona przed skutkami przeciążenia ..... 307
6. Badanie izolacji silników ......... 307
7. Uziemienie . ............ 308
S 15. Współczynnik mocy zakładów elektrycznych . ... 311
1. Określenie współczynnika mocy (cos y) . . . . . 311
2. Korekcja cos1 9 ...... ......... 312
ROZDZIAŁ III. TRANSFORMATORY I PRZETWORNICE . 315
g 1. Transformatory . .................... . 315
1. Transformator jednofazowy ........ 315
2. Transformator jedncuizwojeniowy (autotransformator) 317
3. Transformator trójfazowy , , , ,,,,,.. 317
4. Obciążalność transformatora . ....... 320
5. Zwyżka napięcia.......... ..... ..... 321
6. Współczynnik sprawności . ........, 322
7. Praca równoległa transformatorów ...... 323
8. Konstrukcja transformatorów............. 324
9. Instalacja i konserwacja . . , ^ , , , . . 325 g 2. Przetwornice i prostowniki..... . , ...... 326
11, Rodzaje przetwornic .......... ...... 32S
2. Przetwornica jednotwornikowa ....... 326
3. Prostowniki rtęciowo-łukowe........... 328
4. Konstrukcja prostowników rtęciowo-łukowycli . . 330
5. Prostowniki łukowe z siatką sterowaną , 330 e. Prostowniki suche . , .1 ....... 1 .. . . . . 332
i 7. Przemienniki prądu stałego na zmienny . . , . 332
ROZDZIAŁ IV. Z.....iSADY ELEKTRONIKI . , . .... 334
S 1. Lampy katodowe.................... , 334
1. Emisja elektronów , . ....... . .. . . 334
2. Lampa dwuelektrodowa . . . . . . 336
3. Lampa trój elektrod owa............... 339
4. Lampy wieloelektrodowe ....... , . 342
5. Zastosowanie lampy katodowej....... 344
6. Lampy elektronowe gazowane ..... ..... 350
7. Komórki fotoelektryczne...... ..... .... 350
8. Urządzenia elektronowe .......... 352
L i, t e r a t u r a . .............. . . . . . . . 352
CZĘŚĆ SZÓSTA PODSTAWY CHEMII
.ROZDZIAŁ I. CHEMIA OGÓLNA . ........... 355
1. Definicja 1 podział ............ 355
2. Chemia a fizyka ............. 355
3. Materia .............. 3SG
4. Cząsteczki i atomy .Z ......... 358
5. Symbole chemiczne .......... ~ . . 3bl
6. Masy (cięzary) atomowe i cząsteczkowe ..... 361
7. Wartościowość pierwiastków ........ 361
8. Wielowartościowość pierwiastków ...... 364
9. Wartościowość grup (rodników)....... 365
10. Prawo stosunków stałych i prawo stosunków wielokrotnych.............. 366
11. Wyrażenia czyli wzory chemiczne . . . . . . 366
12. Równania chemiczne.......... 36S
___________________________ xv
Sti
13. Typy reakcyj chemicznych .. . . . , . . . ,367
14. Prawa objętościowe gazów ........ 368
15. Gramocząsteczka i gramoatom ....... 369
16. Energia chemiczna „........ 372
17. Szybkość reakcji . .......... 374
18. Połączenia tlenowe pierwiastków (tlenki) .... 375
19. Zasady, kwasy i sole . . ........ 375
20. Utlenianie i redukcja .......... 382
21. Dysocjacja elektrolityczna ........ 383
22. Elektroliza .............. 385
23. Reakcje jonowe ......... ....... 388
ROZDZIAŁ II, CHEMIA ORGANICZNA 391
g 1, Wiadomości wstępne ....... ........ 391
g 2. Węglowodory „ ......... ..... 393
g 3. Układ związków organicznych....., ... 402
g 4, Opis poszczególnych rodzin związków organicznych , . 402
.1. Chlorowcopochodne węglowodorów ...... 402
2. Związki nitrowe ............ 403
3. Związki sulfonowe................ 403
4. Aminy .............. 403
3. Nitryle (cjanki organlczne) ........ 404
6. Alkohole..................... 405
7. Fenole . .............. 409
8. „Aldehydy . .............. 410
9. Kwasy organiczne (karbonowe) ....... 410
