Maria Janion

ŻYJĄC TRACIMY ŻYCIE
-

NIEPOKOJĄCE TEMATY EGZYSTENCJI

Maria Janion (1926) – historyk literatury i idei, profesor nauk humanistycznych.
Badaczka polskiej kultury XIX i XX wieku, nauczycielka akademicka,
zawodowo związana m.in. z Instytutem Badań Literackich PAN, Uniwersytetem Gdańskim i Uniwersytetem Warszawskim.
Wychowawczyni wielu pokoleń polskich humanistów:
pisarzy, publicystów, naukowców, wykładowców akademickich, dziennikarzy, wydawców i nauczycieli.
Krytyczka literacka, wybitna znawczyni polskiego i europejskiego romantyzmu jako epoki i jako paradygmatu.

Niepokojące tematy egzystencji są ośrodkiem rozważań tej bardzo osobistej książki.
Przewija się przez nią myśl przewodnia: przeświadczenie o równości 'świata i zaświata', obecne u Leśmiana, z którym skądinąd spokrewniony duchowo był Jacek Malczewski.
W historii samobójstwa Kleista, w prozie Gombrowicza i Grassa, w znanej Mickiewiczowi mitycznej botanice, w pamiętnikach Chateaubrianda i opowieściach Edgara Allana Poe
Maria Janion śledzi sąsiedztwo świata żyjących i nieznanej 'drugiej strony'. Okazuje się ono fundamentalną cechą naszej kultury.
Przerażenie i piękno stanowią o tragizmie ludzkiej egzystencji, widocznym zwłaszcza w 'Mitologii Greków i Rzymian' Zygmunta Kubiaka, o której entuzjastycznie pisze autorka.
Tragizm może jednak ulec zawieszeniu – jak w Szekspirowskim 'Śnie nocy letniej', o którym mowa jest w innym eseju.
Dzienniki osobiste Amiela i Czapskiego ujawniają 'myśl nieokreśloną' intymistów. Literatura igra złudzeniami właściwymi nieodmiennie widzeniu i poznaniu.
Ale też to literatura stawia przed nami bolesny, szczególnie po XX wieku, dylemat 'estetycznego pozoru'.

OKŁADKA TWARDA

432 strony

 NOWA

ze spisu treści:

Żyjąc tracimy życie. Wyjaśnienie
I
Apokalipsa bez zbawienia. Tematy jeanpaulowskie
- Sen, przebudzenie, zabliźnienie rany
- Uwierzyć w zmartwychwstanie?
- Noc saturniczna
- Czy religia ma być pocieszeniem?
- Aneks
Dyptyk o Chateaubriandzie
- I. Niedoistnienie
- II. M i l c z e n i e
Bańka mydlana
- Bogu dzięki?
- Brzozowski i Czapski
- Wibracje harfy eolskiej
- Niezgłębiona przepaść przeznaczeń
- Świadomość świadomości
- Osoba bezosobowa
- Między chrześcijaństwem a buddyzmem
'Dziwaczny wzrost'
- Kłąb życia
- Własne nieosiągalne centrum
- Inny wymiar
- Natura i wizja
Zwierciadło zwierciadeł
- Niezgoda między Polską a P. Słowackim
- Powstaniec i dekadent
- Wcielone szyderstwo losu
- Rozpacz czynu
-Morze, opium i sen
Od cierpienia do nudy - i z powrotem
- Opowieści inicjacyjne
- Głupota, okrucieństwo i nuda
- Fantastyczne przygody umysłu
- Pożegnanie z Europą
- Tragizm rozwoju
Śmierć: anegdota i filozofia
- Kicz
- Rewolucja śmierci
- Skandal rozkładu
- Z wolnego wyboru
Trzy daty
- 1761
- 1774
- 1835
Namiętność, tragedia, absolut
- Nawiedzony junkier
- Zginąć od własnej niezwykłości
- Triumfalna pieśń
- Somnambulicy i szaleńcy
- Tragedia o księciu Homburgu
- Todeslust
- Słowacki i Hitler
Przeraźliwość istnienia
- Całe życie z Kafką
- Ciało
- Zęby i paszcza
- Szafa
- Żydzi
Nadmiar bólu
- Epika i tragika
- Płaskorzeźba
- Polemika z Miłoszem
- Brak konkluzji i puenty
- Przeznaczenie
- Milczenie
- Obopólne opuszczenie
- Poezja czy Chrystus?
- Cierpienie
- Poza słowem, poza ciałem?
II
Miłość do upadku
- Poeta przeklęty
- Demony
- Fantastyczna arabeska
- Dziwne stany istnienia
Zniknąć samemu sobie
- 'Dlatego że jestem człowiekiem'
- 'Odsunąłem się od świata'
- Lodowa trumna
Pułapka Jamesa
- Skręt śruby
- Książka trująca
- 'Między obłędem a duchami'
- Podwójne widzenie i anamorfoza
Szymon Słupnik, karzeł i szczurzyca
- Rozkosz opowiadania
- Przeciw kaligrafom
- Rzeźbiarz wobec kamienia
- Przyłożyć oko
- Kto jest mistrzem z Niemiec?
- Polski 'moment liryczny'
Między śmiechem a śmiercią
- Staw w Wielgiem
- Rusałki
- Równość świata i zaświata
- Demonizm i ironizm
Salome tańczy
- Seks i śmierć
- Kobieta fatalna
- 'Głowa weszła'
- Prawda masek
- Rozchwianie stylu
- Widzialne i niewidzialne
- Rozchwianie płci
Latający Holender
- 'Kapitan Marryat'
- Wina i zbawienie
- Bezdenne okrucieństwo
Edyp na rozstajach dróg
- Tragedia i mit
- Przekleństwo przed naszym urodzeniem
- Los jako wróg
- Tragiczne światło człowieka
Przerażenie i piękno
Mityczny czar wiosny
Miłość: fundament Europy
- I. Nocna przemiana
- Coś o wielkiej stałości
- Mroczność pogodnych elfów
- Erotyzm i seksualizm
- Miłość jako stałość w mgnieniu
- Amazonki i małżeństwo
- II. Europejski paradygmat
- Dwie czy jedna
- Płomień czerwony i niebieski
- 'Bo to był on; bo to byłem ja'
- Mistyka Erosa
- Filar naszej cywilizacji
III
Przygody przygodnej podmiotowości
W śmierci
- Historyjki i pozytywki
- Biała kartka papieru
- 'Czy nie ma nic dla nikogo'
- Utracona
- Wykluczeni
- Czerwień i śmierć
Nie wiem
- Wyjątkowość Zagłady
- Klęska kultury
- Możliwość opowiedzenia
- Nie chcieli słuchać, nie mogli mówić
- Trupy i forma
- Bibeloty?
- Tragedia i współczucie
- 'Człowiek, który miał dwie głowy'

NA INNYCH MOICH AUKCJACH WIĘCEJ KSIĄŻEK MARII JANION
ZAPRASZAM!