Wystawa Żydzi w Polsce. Swoi czy obcy? została zaprezentowana po raz pierwszy w marcu 1998 roku w Krakowie. Następnie odwiedziła wiele miast polskich (m.in. Warszawę, Lublin, Świdnicę, Wrocław, Przemyśl, Opole, Oświęcim, Jarosław, Włodawę, Krzyżową, Chrzanów). Aktualnie przygotowywany jest nowy plan wystawienniczy, obejmujący prezentację wystawy oraz jednodniowe seminaria nauczycielskie, poświęconych problematyce żydowskiej. Wszystkich zainteresowanych tym projektem prosimy o kontakt z Centrum Polsko-Niemieckim w Krakowie.
Od 1999 roku istnieje także niemieckojęzyczna wersja wystawy, której powstanie było możliwe dzięki wsparciu finansowemu Ministerstwa Sprawa Zagranicznych RP i Fundacji Konrada Adenauera. Wystawa ta cieszy się w Niemczech bardzo dobrą opinią, także w środowiskach żydowskich, i była dotąd prezentowana w wielu różnych miastach, m.in. w Berlinie, Monachium, Akwizgranie, Münster, Dreźnie, Lipsku i Düsseldorfie. Miała ona również swoją premierę w Szwajcarii, oraz Bułgarii, gdzie jesienią 2001 r. była eksponowana w Instytucie Kultury Polskiej w Sofii.
Celem wystawy, przeznaczonej głównie dla młodzieży szkolnej, jest próba przedstawienia wielowiekowego dorobku polskich Żydów i skomplikowanych stosunków polsko-żydowskich, którym podręczniki szkolne poświęcają niewiele miejsca lub podejmują temat prawie wyłącznie w kontekście tragedii Holocaustu.
W potocznej świadomości Polaków obraz narodu żydowskiego jest w zasadzie zdeterminowany jego dramatycznym losem w okresie drugiej wojny światowej. Także i na świecie funkcjonuje obraz Polski jako kraju, w którym przede wszystkim ginęli Żydzi. Na obrazie wielowiekowych, najczęściej dobrych, stosunków polsko-żydowskich ciążą takie wydarzenia jak np. mord popełniony podczas ostatniej wojny na żydowskiej społeczności Jedwabnego przez ich polskich sąsiadów. Wydarzenia te wypierają ze świadomości fakt, że Polska była państwem, gdzie przez długie wieki mieszkała najliczniejsza w świecie społeczność żydowska, która znajdowała tu lepsze warunki życia i rozwoju własnej kultury, niż na Zachodzie Europy. Przez stulecia Żydzi stanowili istotną część społeczeństwa wielonarodowej Rzeczypospolitej, wnosząc w jej kulturę bogaty i oryginalny wkład.
Wystawa przedstawia różnorakie aspekty niespełna tysiącletniej historii polskich Żydów. Odkrywa zaginiony świat, porusza także skomplikowaną problematykę stosunków polsko-żydowskich w przeszłości i obecnie.
Idea jej zorganizowania kształtowała się we współpracy z Domem Anny Frank w Amsterdamie. Centrum Polsko-Niemieckie koordynowało bowiem w Polsce prezentację wystawy Anna Frank. Historia na dzień dzisiejszy. Odwiedzające wystawę grupy młodzieży niejednokrotnie pytały organizatorów, dlaczego nie mogą dowiedzieć się czegoś więcej o historii polskich Żydów. Odpowiadając na to zapotrzebowanie grupa krakowskich historyków, wraz z pracownikami Domu Anny Frank w Amsterdamie, rozwijała od 1995 roku koncepcję niniejszej wystawy.
Wystawa dokumentuje w popularny sposób historię Żydów mieszkających w Polsce od wczesnego średniowiecza po dzień dzisiejszy, wykorzystując do tego celu ponad 200 fotografii, pochodzących z ok. 80 archiwów. Integralną jej częścią jest bogato ilustrowany katalog, z obszernym (100 stronicowym) wprowadzeniem, stanowiącym popularnonaukową syntezę dziejów Żydów w Polsce. Wystawie towarzyszą także materiały dydaktyczne dla nauczycieli szkół ponadpodstawowych, zawierające test wiadomości oraz fragmenty tekstów źródłowych pomocnych przy realizacji tematyki żydowskiej w szkole. Materiały te rozprowadzane są przy okazji prezentacji wystawy. Istnieje także możliwość nabycia ich w Centrum Polsko-Niemieckim.
