Żydzi Gliwiccy
Bożena Kubit
wydawnictwo: Muzeum w Gliwicach
stron: 326

Gliwice to miasto, w którym przez wieki obok różnych narodowości mieszkali także Żydzi. Procentowo stanowili niezbyt liczną grupę, jednak w widoczny sposób wpłynęli na rozwój miasta, zwłaszcza na rozwijający się w XIX w. przemysł. Wydawnictwo przedstawia powstanie i rozwój gminy żydowskiej w Gliwicach od najstarszych informacji pisemnych z końca XVII w., poprzez wiek XVIII i początek XIX – czas ograniczonych praw Żydów w państwie pruskim – po kolejne akty prawne doprowadzające do ich równouprawnienia i asymilacji w XIX w. Odmiana losu w latach 30. XX w. i Holokaust to kolejne tematy podjęte na kartach tej książki, w tym także sprawa „petycji Bernheima”, emigracji, narastającego ucisku i deportacji. Rok 1945 w Gliwicach stał się czasem istotnych przemian; spośród przedwojennej społeczności Żydów przeżyły w tym mieście jedynie osoby z małżeństw mieszanych, natomiast przybyli tutaj Żydzi z terenów wschodnich. Osobnym zagadnieniem poruszanym na łamach publikacji jest przedstawienie aspektów religijnych, w tym historii powstania synagogi gliwickiej oraz dwóch, dziś już zabytkowych, cmentarzy żydowskich. Opisane zostały także żydowskie organizacje społeczne i kulturalne oraz rozwój szkolnictwa. Dodatkowym walorem wydawnictwa jest zaprezentowanie materiałów archiwalnych dotyczących gliwickich Żydów, znajdujących się w różnych placówkach w kraju i za granicą oraz judaików znajdujących się w zbiorach Muzeum w Gliwicach. Publikacja stanowi zbiór tekstów wygłoszonych podczas konferencji „Żydzi gliwiccy” zorganizowanej w Muzeum w Gliwicach w listopadzie 2005 roku.

-->