ŻYCIE TEATRALNE W GLIWICACH 1[zasłonięte]796-19

Jacek Schmidt

Wydawnictwo: b/d
Oprawa: miękka
Stron: 304
Stan: bardzo dobry

Nakład: 500 egz.

SPIS TREŚCI:

Wstęp

Rozdział I
Pierwsze występy w Gliwicach

Rozdział II
Rozkwit życia teatralnego w latach 1[zasłonięte]808-18

Rozdział III
Okres stagnacji od 1846 roku do połowy lat 60-tych

Rozdział IV
Gliwice centrum życia teatralnego na Górnym Śląsku do 1900r.

Rozdział V Powstanie subwencjonowanych teatrów miast. Zespoły amatorskie.
Wielki okres dyrekcji Trespera

Rozdział VI
Dyrekcja Staaka

Rozdział VII
Teatr w latach I wojny światowej
Dyrekcja Heide-Matzdorf

Rozdział VIII
Przebudowa teatru. Teatr 3 miast. Burzliwe przemiany w teatrze w latach 1924 - 1932

Rozdział IX
Kryzys teatru w latach faszyzmu

Rozdział X
Powstanie Oberschlesisches Schauspiel w Gliwicach - wielki rozkwit teatru oraz jego tragiczny finał

Przypisy
Źródła
Zestawienie większości tytułów granych w Gliwicach
Indeks geograficzny
Indeks ilustracji
Streszczenie


Życie kulturalne w Gliwicach podobnie jak w wielu miastach na Górnym Śląsku rozwijało się bardzo skromnie. Praktycznie trudno o takiej działalności mówić sprzed końca XVIII wieku. Były gospody i tańce. Zainteresowanie w mieście wzbudził byle kuglarz czy muzyk, który zabłądził w te strony. Zresztą ówczesne życie nie sprzyjało organizowaniu imprez. Praca odbywała się od świtu do zmroku, w dodatku na przyjezdnych czyhała podejrzliwa policja czy wojsko. Zmieniać się zaczęło w II połowie XVIII wieku, gdy do miasta pod którym stacjonowało wojsko, ich szef książę pszczyński przysyłał tu z jego dworskiego teatru zespoły teatralne. Czynił to po to, aby po występach w Pszczynie, często skandalizującemu środowisku artystycznemu nie dać okazji do nowych wybryków oraz, aby jego wojsko oraz mieszkańcy mieli okazję obejrzeć przedstawienie. Istotnym czynnikiem pośrednio wpływającym na rozwój miasta i jego kulturę byl gwałtowny rozwój szkolnictwa podstawowego, a zwłaszcza ponadpodstawowego w XIX wieku. Ogromne znaczenie miało tu otwarcie w 1816 roku gimnazjum, potem szkoły realnej z której następnie wydzieliła się Szkoła Maszynowa i Hutnicza oraz wiele szkół zawodowych w tym także wiele szkół dla dziewcząt.

Z innych rozrywek dla mieszkańców wspomnieć należy o powstałym w początkach XIX wieku nieco powyżej miasta kąpielisku w nurtach rzeki Kłodnicy (nieco poniżej było miejsce kąpieli i wodopoju dla koni oraz bydła)2, organizowano lodowiska na zbudowanym kanale oraz wycieczki barkami do Łabęd, zaś po uruchomienia kolei w Gliwicach1 organizowano je do pobliskich miejscowości, a nawet do Wrocławia.

Gdy utworzono w mieście straż pożarną, wśród strażaków rozwinął się silny ruch gimnastyczny i powstała pierwsza organizacja sportowa w mieście. Wspomnieć tu także należy o ruchu strzeleckim. Choć to bractwo istniało w mieście już w XVIII wieku, a może o wiele wcześniej, to jednak udokumentowana działalność tego ruchu datuje się od początku XIX wieku.4 Była to organizacja stosunkowo liczna mająca poprzez swoją także pozastrzelecką działalność spore zasługi w życiu kulturalnym miasta. Była jednak organizacją wyjątkowo ekskluzywną do której dostęp miała jedynie zamożniejsza część społeczności miejskiej.

Najszerzej, najwcześniej oraz stosunkowo najtaniej przede wszystkim dla słuchacza rozwinęło się tu życie muzyczne. Można bez przesady powiedzieć, że szczególnie od początku XIX wieka kiedy powstały w mieście liczne niewielkie sale, głównie zresztą przy restauracjach, muzyka rozbrzmiewała bezustannie i odbyło się wiele muzycznych imprez. Nie przypadkowo też z Gliwic wyszła spora grupa wybitnych ludzi związanych z muzyką. Ta jednak dziedzina kultury jest przedmiotem osobno opracowanej monografii.