"ŻOŁNIERZ JAZDY OBRONY POTOCZNEJ ZA
PANOWANIA ZYGMUNTA AUGUSTA"
MAREK PLEWCZYŃSKI
310 STRON
STAN BARDZO DOBRY, PIECZĄTKA Z TYŁU
OKŁADKI
REAL FOTO
Obrona potoczna – w dawnej Polsce stałe wojsko zaciężne i instytucje dowodzenia, utrzymywane od przełomu XV i XVI wieku przez króla, broniące południowo-wschodniej granicy państwa przed najazdami tatarskimi.
W czasie pokoju formacja ta liczyła około 1500–3000 żołnierzy, stacjonujących na Podolu w zamkach Trembowli, Baru i Kamieńca Podolskiego. Została zastąpiona wojskiem kwarcianym po reformach w 1563 roku.
Problem obrony potocznej i pieniędzy na żołd dla żołnierzy zaciężnych był omawiany w 1470 roku na zjeździe generalnym w Piotrkowie i uchwalono nawet odpowiedni jednorazowy podatek. Został on jednak użyty na inne cele. W 1477 roku zgłoszony został na zjeździe piotrkowskim projekt utrzymywania na kresach południowo-wschodnich 7000 jazdy i 1000 piechoty, a na ten cel proponowano wprowadzić stały podatek[1]. Na początku 1479 roku ogólne dowództwo nad obroną potoczną sprawował hetman wojsk zaciężnych Jan Polak Karnkowski. W tym czasie wydano listy przypowiednie na szesnaście rot pieszych i siedemnaście chorągwi jazdy. W sumie piechota liczyła około 1200 żołnierzy i 60 koni, jazda około 900 koni[1]. 2 listopada 1492 roku wydano listy przypowiednie sześciu rotmistrzom na 1024 jazdy. W 1493 roku obrona potoczna liczyła 1500 jazdy[1]. W 1497 roku jej oddziały wzięły udział w wyprawie mołdawskiej Jana Olbrachta.
|