Żeń-szeń amerykański
(Panax Quinquefolius)
"Wszechlek"
Wieloletnia, mrozoodporna, wolno-rosnąca bylina
z rodziny araliowatych (Araliaceae).
Pochodzi ze wschodniej części Stanów Zjednoczonych.
Występuje jako roślina runa leśnego w zacienionych,
mieszanych lasach liściastych, preferuje przepuszczalne gleby
bogate w próchnicę. Może osiągnąć wysokość około 25-50 cm.
Po ilości oraz wielkości liści można określić wiek rośliny
oraz wartość jej korzenia. Korzeń grubości do 2,5 cm, aromatyczny, poprzecznie prążkowany, koloru biało-kremowego lub żółtawego. Roślina rozmnaża się równiez poprzez kłącza.
Liście są jasno-zielone w lecie, a żółte jesienią.
Kwiatostany zielono-białe, zakwita zwykle w trzecim
lub czwartym roku wegetacji, w czerwcu.
Dojrzała roślina wytwarza od 60 do 100 nasion, które dojrzewają
w sierpniu i wrześniu. Owocem są jaskrawo-czerwone, twarde jagody zebrane w kulisty baldach. Nasiona pozostają w stanie uśpienia od 18 do 20 miesięcy i kiełkują dopiero drugiej wiosny po dojrzeniu.
Dawniej szczególnie rozpowszechniony w lasach regionów,
takich jak Pensylwania, New York State i Ontario, ale ze względu
na jego popularność, cenne właściwości lecznicze, został przetrzebiony
i obecnie jest rzadko spotykany w naturalnym środowisk.
Uprawiany w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Chinach, korzeń zwykle zbierany po trzech-czterech latach wegetacji.
Jest rośliną wymagającą, należy przygotować jej specjalne stanowisko
w zacienionym miejscu ( gleba powinna być żyzna, przepuszczalna
(z dodatkiem grubego piasku lub żwiru) o odczynie lekko kwaśnym.
Uprawa na wzniesionych rabatach jest konieczna gdyż żen-szeń
nie znosi wogóle nadmiaru wody deszczowej, cieniowanie jest natomiast konieczne gdyż rośliny źle znoszą nawet godzinę bezpośredniego nasłonecznienia.
Rozwidlony (czasem kształtem przypomina człowieka)
korzeń i liście roślin były tradycyjnie wykorzystywane
do celów leczniczych przez rdzennych Amerykanów.
Od 1800 roku, korzenie były zbierane przez Indian
i sprzedawane przedsiębiorcom do Chin i Hong Kongu,
szczególnie stare korzenie, dzikich roślin osiągały
bardzo wysokie ceny.
W wielu plemionach Wschodniej Ameryki używano liści,
w obrzędach ochronnych, w celu poprawy umiejętności łowieckich
oraz do zaklęć miłosnych. Korzenie żeń-szenia i liście były również dodawane do innych formuł w celu zwiększenia skuteczności,
zwłaszcza w trudnych do leczenia przypadkach.
Korzeń używany obecnie jako przyprawa w niektórych napojach bezalkoholowych.
Panax ginseng i Panax quinquefolius są członkami tej samej rodziny, mimo iż pochodzą z przeciwnych stron Ziemi, oba mają podobne związki czynne i działają jak adaptogeny.
Mimo, że amerykański i azjatycki żeń-szeń są często sprzedawane tak, jakby były identyczne, analizy laboratoryjne wykazały, że mają różne właściwości chemiczne. Korzenie obu są używane po dziś dzień w tradycyjnej medycynie chińskiej, ale do różnych celów. Oba mają podobne skutki uboczne i uważane są za bezpieczne dla krótkoterminowego użytku.
Żeń-szenia amerykańskiego używa się do wzmocnienia systemu odpornościowego, zwiększenia zdolności do funkcjonowania
w warunkach stresu i dla poprawy funkcjonowania umysłowego
oraz do kontrolowania poziomu cukru we krwi.
Używany jako afrodyzjak od niepamiętnych czasów, stosowanie odżywia i pobudza seksualność i głęboko odżywia narządy rozrodcze, podnosi ruchliwość plemników i zwiększa potencję seksualną mężczyzn, bywa powszechnie stosowany w leczeniu impotencji.
Zawiera związki chemiczne zwane ginsenozydami, które wydają
się wpływać na poziom insuliny w organizmie i poziom cukru we krwi (mogą być pomocne w cukrzycy typu 2). Inne substancje, zwane polisacharydy mogą mieć wpływ na system immunologiczny
(pomagają zapobiegać przeziębieniom i grypie u dorosłych).
Indianie plemion Fox, Delaware, Mohegan i Appalachów stosowali korzenie jako afrodyzjak, jak również w leczeniu chorób
przenoszonych drogą płciową.
Indianie amerykańscy używali żeń-szenia w celu poprawienia
zdolności umysłowych oraz do leczenia wielu dolegliwości,
w tym gorączki, kaszlu i bólu głowy.
Cena za sztukę na Kup Teraz
dotyczy 3 stratyfikowanych nasion.
