Działania związane z ruchem wojsk do tyłu, wykonywane zwłaszcza na obszarze kraju, przez łata wywoływały wiele kontrowersji. W przedstawionej Czytelnikowi książce ukazano dużą gamę możliwych sytuacji przyszłego pola walki, podczas których działania opóźniające mogą być stosowane i będą najrozsądniejszym rozwiązaniem w osiągnięciu celu walki (operacji) z silniejszym przeciwnikiem.

W tej publikacji zawarto opis mechanizmu stopniowego powstrzymywania nacierającego z równoczesnym odchodzeniem do tyłu i na skrzydła. Zaprezentowano zasady wykorzystania poszczególnych rodzajów wojsk efektywnie oddziałujących na przeciwnika, aby jego postępy natarcia okazały się nieproporcjonalnie małe w stosunku do poniesionych strat i /marnotrawionego czasu.

 

 

Często zastanawiamy się nad wizją ewentualnej wojny. Nasuwa się nam pytanie: jakie będzie przyszłe pole walki? Różne odpowiedzi uzależnione są w głównej mierze od tego, który z możliwych czynników działań wojennych stawia się na pierwszym miejscu. Większość prognoz dotyczących przyszłego pola walki wskazuje na wzrost różnorodnych działań, które obok natarcia i obrony zaczynają odgrywać coraz większą rolę. W zdecydowanej większości futurystyczne obrazy działań bojowych nie odpowiadają utartym schematom i nie przystają do minionej epoki.

Teoretycy i praktycy wojskowi zgodni są, że w większości wypadków przyszłe walki zbrojne toczyć się będą na oddzielnych, często izolowanych kierunkach i w szybko zmieniającej się sytuacji. Na ogół panuje przekonanie, że w przyszłości decydującą rolę odegrają działania powiet-rzno-lądowe, wysoce manewrowe, prowadzone w złożonych warunkach. Cel końcowy walki, bitwy i operacji osiągnie się w wyniku umiejętnego stosowania sztuki wojennej. Wybór właściwego rodzaju działań bojowych, adekwatnego do zaistniałej sytuacji i warunków terenowych, stanowi zaś o poziomie przygotowania do rozwiązywania złożonych problemów przyszłego pola walki.

Wśród wielu rozważań nad wizją przyszłych działań bojowych najwięcej kontrowersyjnych opinii wywołuje ruch wojsk do tyłu, zwłaszcza wykonywany na obszarze własnego kraju. Z historii działań zbrojnych i z konfliktów lokalnych ostatnich lat oraz hipotetycznego obrazu pola walki wypływają wnioski, które takiemu poglądowi przeczą. Istnieją więc podstawy ku temu, aby przypuszczać, że zwłaszcza w początkowym etapie operacji obronnych działania opóźniające będą dość często stosowane.

Po okresie fascynacji natarciem i pobieżnego zajmowania się problematyką  obrony  oraz   zmian   w  wyniku   zakończenia  zimnej   wojny

okazało się, że są nie zagospodarowane obszary sztuki wojennej. Wśród nich znajdują się działania opóźniające, organizowane i prowadzone w operacjach na obszarze kraju. Na dzień dzisiejszy brakuje jeszcze dokładnych opracowań tego rodzaju działań taktycznych.

Pilną koniecznością jest wyeliminowanie tego mankamentu w sztuce wojennej. Wynika ona nie tylko z potrzeb dowódców, sztabów i wojsk. Znajomość zasad organizacji i prowadzenia działań opóźniających ma również dość istotne znaczenie z psychologicznego punktu widzenia. Najczęściej ruch wojsk do tyłu zwykliśmy bowiem utożsamiać z paniką, bezładem i załamaniem się wszelkich planów i możliwości stawiania oporu nacierającemu przeciwnikowi. Jeśli dostrzega się korzyści płynące z pasa przesłaniania (pozycji przedniej), to na ogół zapomina się, że działania opóźniające można jeszcze prowadzić w innych sytuacjach, prowadzących   niejednokrotnie   do   bezpiecznego   wyjścia   z   trudnego

położenia.

Ranga działań opóźniających na przyszłym polu walki stała się dla autora główną siłą inspirującą podjęcia się całościowego opracowania problematyki tego rodzaju działań taktycznych. Właśnie temu celowi podporządkowano układ niniejszej pracy. Najpierw ukazano ewolucję działań opóźniających na przestrzeni wieków i sytuacje operacyjno--taktyczne ich prowadzenia. Po tym swoistym przekonaniu Czytelnika do rozpatrywanych działań został zaprezentowany ogólny model ich organizacji i prowadzenia, który mieści się w założeniach prowadzenia natarcia w przyszłej wojnie.