Artur Ławniczak

Monarchiczne i republikańskie głowy państwa w Europie

stron: 399

Wydawnictwo: Kolonia Limited, Wrocław 2011

Ze Wstępu:
Problem władzy stanowi fundamentalne zagadnienie w każdej zorganizowanej społeczności, a szczególnie w państwie, będącym w historii człowieczeństwa naj­bardziej znaczącą organizacją. Władza państwowa występuje w różnych postaciach i przejawia się w rozmaity sposób, lecz tradycyjnie była łączona z postacią władcy - jednoosobowego organu zajmującego w państwie szczególne miejsce, traktowanego jako tegoż państwa uosobienie, instytucja, w której imieniu i dla której działają wszystkie inne organy. Konstrukcja ustrojowa monarchy jako głowy państwa została przeniesiona na republikański grunt, tam uległa modyfikacjom. W państwach, które zachowały monarchiczną formę rządu, również doszło do reform zmienia­jących pozycję polityczno-prawną panujących.

W związku z tym interesujące jest, w jaki sposób we współczesnych europejskich monarchiach i republikach ustrojodawcy odnieśli się do zagadnienia miejsca i roli głowy państwa w ustroju politycznym. Owe rozwiązania konstytucyjne swoją podbudowę teoretyczną mają w rozważaniach na temat państwa i władzy, różnorako odnoszących się do zagadnienia znaczenia formalnie najważniejszego człowieka w państwie w ideowo-ustrojowym schemacie władzy państwowej. Współczesne za­pi­sy konstytucyjne oraz dotycząca monarchów i prezydentów praktyka ustrojowa oddziałują z kolei na doktrynę. Tak można wytłumaczyć powstanie tej pracy, opisującej głowy państwa w tych monarchiach i republikach, które przynajmniej częściowo znajdują się w Europie rozumianej jako kontynent wraz z przyległymi doń wyspami.