 |
| |
Jaroslav Pánek
WILHELM Z ROŻEMBERKA
POLITYK POJEDNANIA
Przełożyła Elżbieta Baron
rok wyd. 2007, stron 358 + wkl. ilustr., miękka oprawa foliowana, format ok. 20,5 cm x 14,5 cm
Z notatki wydawniczej :
Dzieło jednego z najwybitniejszych historyków czeskich – Jaroslava Pánka,
poświęcone czołowemu przedstawicielowi czeskich elit politycznych Wieku Złotego,
zapisanego na trwałe również w dziejach Rzeczypospolitej pojagiellońskiej – Wilhelmowi z Rożemberka.
Praca o charakterze naukowym i literackim po raz pierwszy została udostępniona polskiemu czytelnikowi.
Praca jest adresowana do historyków, historyków państwa i prawa
Z przedmowy do wydania polskiego [fragmenty] :
Wystarczy wejść do Muzeum Narodowego Książąt Czartoryskich w Krakowie, aby nagle przenieść się
do Rzeczypospolitej Obojga Narodów, w świat książąt, magnatów i szlachciców, którzy razem z królem i prałatami
w decydujący sposób wpływali na kształtowanie się życia politycznego oraz społecznego na obszarze państwa polsko-litewskiego.
Portrety Jagiellonów przypomną nam, że to właśnie ta dynastia królewska na przełomie średniowiecza i nowożytności
podjęła ważną próbę połączenia Europy Środkowej pod jednym berłem, a także odegrała znaczącą rolę w historii sąsiednich Czech i Węgier.
Wizerunki Firlejów, Opalińskich, Radziwiłłów i Tęczyńskich wprowadzą nas w świat arystokracji i szlachty,
która decydowała nie tylko o obsadzeniu polskiego tronu, ale też o stosunkach dyplomatycznych Polski z pozostałymi krajami Europy.
Okazałe szaty i uprzęże końskie, chorągwie i zbroje oraz dywan perski szacha Abbasa I Wielkiego przypomną nam wysoko rozwiniętą
kulturę materialną tej epoki, jak również ciągłe walki naszych przodków a zachowanie cywilizacji chrześcijańskiej w obliczu ekspansji
świata muzułmańskiego na tereny Europy Środkowej.
W tym środowisku wielokrotnie przenikały się losy Rzeczypospolitej i Królestwa Czeskiego. Nie tylko dlatego, że przez Morawy
prowadził główny szlak łączący Polskę z Włochami, pod względem kulturalnym najbardziej rozwiniętym krajem ówczesnej Europy,
ale również z wielu innych powodów. Dynastia Jagiellonów, mimo że jej dążenia integracyjne nie zakończyły się ostatecznie sukcesem,
ponieważ przegrała rywalizację z Habsburgami, pozostawiła po sobie w Czechach, także po bitwie pod Mohaczem w 1526 roku,
wspomnienia czasów wolności stanowych i intensywnego formowania systemu prawnego Królestwa Czeskiego.
Czesi upatrywali w Polsce jedyny rzeczywiście przyjazny kraj sąsiedni, kraj, z którego strony przez stulecia nie groziło niebezpieczeństwo
wojenne, i stali na straży przestrzegania „dziedzicznych umów o przyjaźni" zawieranych między czeskimi i polskimi władcami.
Pamiętali, że gdy w czasach izolacji husyckich Czech ze wszystkich stron uderzały na Pragę wyprawy krzyżackie,
tylko polska granica była spokojna, a w Rzeczypospolitej czescy posłowie znajdowali zrozumienie, a nawa gotowość do połączenia sił
obu krajów przeciw niemieckiej ekspansji. W XVI wieku w Czechach rozpowszechnił się niezwykle pozytywny obraz Polaków jako narodu,
z którym łączą Czechów jednolite pochodzenie, pokrewny język i kultura, wspólna historia i trwała przyjaźń.
Najbardziej obszerne drukowane dzieło tych czasów - Kosmografia czeska z 1554 roku, zawierająca charakterystykę wszystkich narodów świata -
słowami Zygmunta z Puchova przedstawiało Polaków jako „naród wysokiego wzrostu, piękny i gładki, waleczny, mężny, dzielny, bojowy pieszo
i konno, naród bardzo przyjazny, uczciwy, zawsze mądry i ostrożny, A do bojaźni Bożej dość zdolny i skłonny..."
W kręgach czeskiej arystokracji XVI wieku mieli Polacy wielu przyjaciół, ale nikt z nich nie dorównywał swym znaczeniem pierwszemu magnatowi
w kraju — Wilhelmowi z Rożemberka (1535—1592). Ów mąż stanu o wyjątkowych zdolnościach, który w przeróżny sposób przyczynił się
do obrony czeskiej państwowości i do rozwoju czeskiej kultury renesansowej, przeszedł do historii także jako dyplomata w okresie trzech polskich
bezkrólewi oraz jako jeden z kandydatów do polskiego tronu.
Chociaż jako południowoczeski magnat podlegał czeskim królom i cesarzom rzymskoniemieckim z rodu Habsburgów,
pod wieloma względami prowadził własną politykę zagraniczną. Nawet kiedy w 1575 roku jego kandydatura nie uzyskała większego poparcia,
nie przestał interesować się Polską i tak prowadził politykę czeskich stanów, aby zablokować agresywne plany Habsburgów wobec Rzeczypospolitej.
Zarówno w skali krajowej, jak i w działaniach dyplomatycznych wobec Polski stał się rzecznikiem porozumienia i pokojowego
rozwiązywania międzynarodowych konfliktów.
Wilhelm z Rożemberka podczas swych podróży do Polski i w trakcie długich pobytów w Małopolsce, na Mazowszu i oczywiście także na Śląsku,
który należał wówczas do ziem Korony Czeskiej, bardzo dobrze poznał polskie środowisko. Właśnie wspomniani członkowie rodów
Firlejów, Górków, Radziwiłłów czy Zborowskich byli jego politycznymi partnerami, niektórzy z polscy magnaci gościli w okazałym Pałacu Rożemberskim
na Zamku Praskim, Jan Zamoyski zawierał z Wilhelmem będzińsko—bytomski traktat pokojowy.
Wilhelm z Rożemberka stał się politykiem czeskim i europejskim, dla którego Europa Środkowo-Wschodnia była najważniejszym obszarem zainteresowania,
poznania i pośrednictwa między ludźmi i narodami.
Niniejsza biografia tego czeskiego magnata, męża stanu i mecenasa staje się więc jednym z możliwych spojrzeń na stosunki między Polską i Europą w XVI wieku.
Jest zatem również poniekąd pośrednim komentarzem do eksponatów znajdujących się w Muzeum Czartoryskich.
Także na kartach tej książki ożywają europejscy władcy (łącznie z krakowskim Karolem V, którego przedstawił nieznany malarz według Tycjana)
oraz wielkie postacie polskiej arystokracji, także ona przybliża rywalizację Polski z monarchią habsburską, stosunki między polskimi i czeskimi stanami
oraz ich wspólny podziw dla renesansowych Włoch, które w zbiorach Muzeum Czartoryskich w Krakowie lak wspaniale reprezentuje
Dama z gronostajem Leonarda da Vinci.
Polskiego czytelnika zapewne zaskoczy fakt, że tak doniosła postać czeskiej i środkowoeuropejskiej historii czekała na biograficzne opracowanie kilka stuleci...
SPIS TREŚCI :
Przedmowa do wydania polskiego
Korzenie rodowe
Ozdoba ojczyzny
Potęga możnowładcy
Zauroczenie Włochami
Pierwsza osoba w kraju
Granice tolerancji
Nieprzyjaciel spragniony krwi chrześcijańskiej
Najwyższy burgrabia praski
Spór o Czeską konfesję
Atrakcyjność polskiego tronu
Katolicki wicekról
Blaski i cienie dominium
Rożemberski mecenas
Zapowiedź życia i śmierci
Posłowie (Włodzimierz Kaczorowski, Marceli Kosman)
Bibliografia
KAŻDY OFEROWANY EGZEMPLARZ JEST SPRAWDZANY
W CELU WYKLUCZENIA EWENTUALNYCH
DEFEKTÓW DRUKARSKICH !
ZAPRASZAM DO PRZEJRZENIA PEŁNEJ OFERTY KSIĘGARNI E-KODEKS !!!
W przypadku dodatkowych pytań proszę przesłać wiadomość.
|
|
|
|
|
|
