Grusza jest gatunkiem trudnym do uprawy. Ma wysokie wymagania co do gleby, klimatu i stanowiska, przez co jej uprawa jest bardziej ryzykowna w porównaniu z jabłonią. Drzewa później wchodzą w okres obfitego owocowania i wydają za­zwyczaj niższe plony, nawet na podkładkach karłowych, a owoce krócej i znacznie gorzej się przechowują. Nie można ich przechowywać razem z jabłkami, po­nieważ w chłodni wymagają niższych temperatur, nawet ujemnych (-0,5 do -1°C). Gruszki przetrzymywane w zbyt wysokich temperaturach bardzo szybko przejrzewają i zupełnie nie nadają się do handlu i sprzedaży. Na uprawę grusz mogą się więc decydować głównie ci producenci, którzy dysponują nowoczes­nymi komorami przechowalniczymi. W ostatnich latach obserwuje się w Polsce dużą nadprodukcję jabłek oraz kłopoty z ich zagospodarowaniem, co zniechęca sadowników do tej uprawy i zmusza do poszukiwania gatunków bardziej opła­calnych. Niewątpliwie można do nich zaliczyć gruszę. Rosnący popyt na gruszki i ich atrakcyjna cena sprawiły, że w Polsce stopniowo wzrasta zainteresowanie produkcją tych owoców. Z racji ograniczeń klimatycznych nigdy nie staniemy się czołowym producentem gruszek, ale stać nas na zaspokojenie przynajmniej potrzeb rynku wewnętrznego. Po wejściu Polski do Unii Europejskiej otworzyły się nowe możliwości zbytu wyprodukowanego towaru. Jednak musi on być najwyższej jakości, posortowany i zapakowany w estetyczne, funkcjonalne opakowania jednostkowe. Minęły już bowiem czasy, kiedy bez problemu można było sprzedać byle co i byle jak. Obecnie nadchodzą czasy trudniejsze, ale dające sadownikom znacznie większe możliwości osiągnięcia sukcesu finansowego. Warto więc zakładać nowe sady gruszowe w najcieplejszych rejonach kraju, na dobrych glebach i odpowiednich stanowiskach. Tym bardziej, że ciągle pojawiają się nowe odmiany i podkładki przydatne do nasadzeń towarowych. Młode sady gruszowe powinno się prowadzić się na wzór nowoczesnych sadów jabłoniowych, gdyż tylko takie wkrótce po posadzeniu wydadzą duży plon i tym samym zapewnią odpowiedni dochód.

Mam nadzieję, że polscy sadownicy nie przestraszą się zwiększonego ryzyka prowadzenia sadu gruszowego i że uprawa tego ciekawego gatunku będzie się w Polsce dynamicznie rozwijała. Byłbym rad, gdyby chociaż minimalnie przyczy­niła się do tego ta książka. Nie jest ona podręcznikiem sadownictwa, a traktuje głównie o tych problemach, które bezpośrednio wiążą się z uprawą gruszy. Stąd niektóre zagadnienia, na przykład związane z nawożeniem czy nawadnianiem potraktowałem skrótowo lub — jak przeszczepianie — w ogóle je pominąłem, wychodząc z założenia, że opisują je liczne książki czy artykuły w prasie popu-larno-naukowej. Niniejsze opracowanie stanowi więc uzupełnienie sadowniczej wiedzy ogólnej oraz innych publikacji z tej dziedziny, już dostępnych na rynku. Mam nadzieję, że okaże się ono przydatne zarówno tym sadownikom, którzy już uprawiają grusze, jak i tym, którzy mają zamiar zrobić to w przyszłości.

Autor

Spis treści

WSTĘP

POCHODZENIE GATUNKU l HISTORIA UPRAWY

PRODUKCJA GRUSZEK NA ŚWIECIE ORAZ PERSPEKTYWY

JEJ ROZWOJU W POLSCE

BIOLOGIA GRUSZY l WARTOŚĆ ODŻYWCZA OWOCÓW

PODKŁADKI WYKORZYSTYWANE W UPRAWIE GRUSZY

Podkładki generatywne pochodzące od rodzaju Pyrus— grusza

Inne podkładki generatywne

Podkładki wegetatywne pochodzące od rodzaju Pyrus— grusza

Podkładki wegetatywne pochodzące od gatunku Cydonia oblonga Mili. — pigwa

ODMIANY GRUSZY

Odmiany obecnie polecane do uprawy

Odmiany perspektywiczne

WYMAGANIA KLIMATYCZNE

WYMAGANIA GLEBOWE

WYBÓR STANOWISKA

ZAKŁADANIE SADU

Przygotowanie gleby pod sad

Rozplanowanie kwater i dobór zapylaczy

Materiał szkółkarski

Termin sadzenia

Rozstawa oraz system sadzenia drzew

Technika sadzenia

PROWADZENIE SADU

Cięcie i formowanie drzew

System uprawy gleby w sadzie

Nawadnianie

Nawożenie gruszy

Przerzedzanie zawiązków

Regulatory wzrostu

ZBIÓR OWOCÓW

Termin zbioru

Technika zbioru

PRZECHOWYWANIE

OCHRONA GRUSZY PRZED CHOROBAMI l SZKODNIKAMI

Choroby bakteryjne i grzybowe

Choroby wirusowe i wirusopodobne

Szkodniki

GRUSZE AZJATYCKIE

LITERATURA