Opis książki:
W książce zaprezentowano interdyscyplinarne spojrzenie na zjawisko terroryzmu z perspektywy nauk społecznych. Ten złożony problem rozpatrywany jest z perspektywy zarówno samych terrorystów, jak i ofiar oraz organizacji prowadzących działalność antyterrorystyczną. Dzięki temu publikacja stanowi istotny głos w toczącej się obecnie dyskusji nad terroryzmem, jego przyczynami i konsekwencjami.Bartosz Bolechów - pracownik Zakładu Międzynarodowych Stosunków Politycznych Instytutu Politologii Uniwersytetu Wrocławskiego, specjalizuje się w analizie terroryzmu. Jest członkiem Rady Naukowej Centrum Badań nad Terroryzmem Collegium Civitas.Terroryzm to wywołująca lęk metoda powtarzalnych aktów przemocy, motywowana politycznie, stosowana przeciwko celom niewalczącym, gdzie, w odróżnieniu od innych form przemocy politycznej, bezpośredni cel ataku nie jest celem głównym. Cele bezpośrednie wybierane są losowo (oportunistycznie) lub selektywnie (cele reprezentatywne bądź symboliczne) i służą jako generatory komunikatów. Terroryzm jest zatem formą manipulacji psychologicznej i formą opartej na przemocy komunikacji pomiędzy terrorystami a ich audytoriami, za pośrednictwem ofiar. Audytoria mają przy tym stać się obiektem terroru (gdy chodzi o zastraszenie), żądań (gdy chodzi o wymuszenie) lub uwagi (gdy chodzi o propagandę). Ze wstępu
Wprowadzenie 9
CZĘŚĆ I. TERRORYŚCI i TERRORYZM 25
Rozdział 1. Psychopatologia, racjonalność i problem "osobowości terrorystycznej" 25
Psychopatologia 25
Terroryści jako aktorzy racjonalni 32
"Osobowość terrorystyczna" i profilowanie 38
Rozdział 2. Teorie psychodynamiczne 47
Psychodynamika cykli przemocy 48
Trauma i narcystyczna agresja 51
Paranoja 55
Teorie tożsamości - między psychodynamiką a psychologią społeczną 56
Teorie agresji-frustracji i relatywnej deprywacji 61
Krytyka teorii psychodynamicznych 63
Rozdział 3. Czynniki społeczne i kulturowe 65
Potęga kontekstu - warunki kulturowe a terroryzm 67
Konflikt międzygrupowy 75
Radykalna zmiana społeczna - globalizacja a psychologia terroryzmu 81
Memetyka terroryzmu 87
Konkluzja 97
Rozdział 4. Geneza, radykalizacja i eskalacja 99
Problematyka przyczyn terroryzmu 101
Teoria psychopolitycznego kryzysu legitymizacji 105
Metafora "klatki schodowej": droga do terroryzmu 108
Odkrycia delegitymizujące a eskalacja 112
Konkluzja 115
Rozdział 5. Neutralizacja psychospołecznych inhibitorów agresji 117
Rozdział 6. Dynamika grupy terrorystycznej 126
Badania nad dynamiką grup a struktury terrorystyczne 126
Model instrumentalny i model procesu organizacyjnego 131
Implozja społeczna i normy grupowe 133
Myślenie grupowe i mispercepcja 135
Ideologia, racjonalizacja i paradoks zagrożenia sukcesem 136
Relacje między liderami a członkami struktur terrorystycznych 138
Konkluzja 140
Rozdział 7. Psychospołeczny model procesualny 142
Proces afiliacji 143
Pozostawanie w grupie terrorystycznej 144
Porzucanie aktywności terrorystycznej 145
Konkluzja - model psychospołeczny terroryzmu 147
Rozdział 8. Psychologia terroryzmu religijnego 149
Terroryzm religijny a świecki 149
Religia i przemoc - zasady wojny kosmicznej 153
Terroryzm a kulty religijne - od konwersji do marzeń apokaliptycznych 158
Terroryzm jako przejaw psychozy religijnej 161
Stany transu i odmienne stany świadomości 165
Konkluzja 167
Rozdział 9. Psychospołeczne aspekty terroryzmu samobójczego 170
Definiowanie zamachów samobójczych 170
Teorie samobójstwa a terroryzm samobójczy 172
Czynniki społeczne i kulturowe 174
Wyjaśnienia psychologiczne i dynamika małych grup 181
Konkluzja 186
Rozdział 10.Psychologia superterroryzmu 188
Rozdział 11.Rola kobiet - terroryzm w kontekście płci społecznej 197
CZĘŚĆ II. AUDYTORIA, OFIARY, DECYDENCI 209
Rozdział 1. Terroryzm jako proces komunikacji i wpływu społecznego 209
Terroryzm jako proces komunikacji 209
Kampanie terrorystyczne jako kampanie wpływu społecznego 214
Rola i znaczenie mediów masowych 219
Relacje establishment-media 225
Perspektywa widowni i ofiar 229
Konkluzja 233
Rozdział 2. Psychologiczne aspekty sytuacji zakładniczych 235
Rozdział 3. Ofiary terroryzmu 241
Funkcje wiktymizacji w terroryzmie 241
Kategorie ofiar terroryzmu 243
Specyfika terroryzmu jako działania wiktymizującego 246
Rozdział 4. Strach, lęk i percepcja ryzyka 250
Strach i lęk w terroryzmie 250
Psychologia strachu i lęku - mechanizmy amplifikacji 252
Terroryzm jako forma zastępczego warunkowania klasycznego 257
Konkluzja 259
Rozdział 5. Trauma i zaburzenia posttraumatyczne jako skutek działań terrorystycznych 261
Terroryzm jako wydarzenie i zachowanie traumatyzujące 261
Zaburzenia posttraumatyczne 265
PTSD - mechanizmy i czynniki ryzyka 271
Konsekwencje ataków i kampanii terrorystycznych jako doświadczeń traumatyzujących - przegląd badań i wnioski 276
Konkluzja 283
Rozdział 6. Psychologiczne konsekwencje działań terrorystycznych w wybranych grupach szczególnych 286
Psychologiczne konsekwencje działań terrorystycznych u dzieci 286
Psychologiczne konsekwencje działań terrorystycznych u osób starszych 294
Psychologiczne konsekwencje działań terrorystycznych u członków służb interwencyjnych 297
Konkluzja 303
Rozdział 7. Minimalizowanie psychologicznych skutków działań terrorystycznych 305
Naturalne mechanizmy adaptacyjne 306
Odporność i jej wzmacnianie 310
Interwencje i terapie 313
Przypadek szczególny - terroryzm z użyciem broni niekonwencjonalnej (CBRN) 325
Projektowanie strategii minimalizowania psychologicznych skutków działań terrorystycznych - zmodyfikowana macierz Haddona 328
Konkluzja 334
Rozdział 8. Elementy psychologii antyterroryzmu 336
Motywacje terrorystów a działania przeciwterrorystyczne 337
Psychologiczne aspekty odstraszania i odwetu 340
System ostrzeżeń i alarmów oraz komunikacja ze społeczeństwem 343
Decydenci wobec kryzysów terrorystycznych 346
Konkluzja 350
Zakończenie 354
Wykaz skrótów 361
Bibliografia 363
Indeks nazwisk 384
Indeks rzeczowy 394
|
