Rozród koni

Autor: Kazimierz Kosiniak-Kamysz, Stefan Wierzbowski
Wydawca: Wydawnictwo Drukrol
Rok wydania: 2004 dodruk
Stron: 316
Format: 170 x 240 mm
Oprawa: miękka
ISBN: 83-[zasłonięte]553-6-X

Opis:

Koń został udomowiony 4-6 tysięcy lat temu jako jeden z ostatnich gatunków. Dla człowieka stał się jednak bardzo szybko niezastąpionym partnerem w pracy, na wojnie, w sporcie i rozrywce. Dzięki swojemu pięknu, inteligencji, dzielności i harmonii ruchów stał się też źródłem doznań estetycznych i zajmuje specjalne miejsce w malarstwie i literaturze. Na przestrzeni tych tysięcy lat, wytworzyła się też między człowiekiem a koniem szczególna więź o podłożu emocjonalnym, jaka w stosunkach ze zwierzętami w tej skali występuje jeszcze tylko w odniesieniu do psa.

Mimo tej długiej historii, dopiero ostatnie lata przyniosły wiele nowych informacji o reprodukcji tego gatunku. Nastąpiła wręcz eksplozja zainteresowania rozrodem koni i konstruowaniem metod pozwalających na wpływanie na przebieg procesów z tym związanych. Napisano tysiące prac , a szereg podręczników poświęcono w całości tej dziedzinie.
Wiedza o rozrodzie koni została więc w istotny sposób rozszerzona i do praktyki weszło szereg nowych metod, z których najważniejsze to: rozpoznawanie terminu owulacji, diagnoza wczesnej ciąży, sterowanie rują i owulacją, konserwacja nasienia w niskich temperaturach i przenoszenie zarodków. Okazało się też, że ze względu na topografię narządów płciowych klaczy, ultrasonografia jest szczególnie przydatną metodą diagnostyczną.

Spis treści:

I. KLACZ

1. Anatomia i topografia narządów płciowych

• Macica
• Jajniki
• Jajowody
• Szyjka maciczna
• Pochwa
• Srom

2. Fizjologia funkcji płciowych i metody oddziaływania na ich przebieg

• Cykl płciowy
• Hormonalne sterowanie cykliczną aktywnością płciową
• Wpływ pory roku na funkcje płciowe
• Zastosowanie sztucznego światła dla przyśpieszania sezonu rozrodczego
• Ruja
• Rozpoznawanie rui
• Próbowanie klaczy przy ogierze
• Rozpoznawanie rui bez udziału ogiera
• Synchronizacja rui
• Skracanie fazy lutealnej cyklu podawaniem prostagladyny F2 alfa lub jej analogów
• Synchronizacja rui przy użyciu progesteronu
• Owulacja
• Zaburzenia owulacji
• Synchronizacja i stymulacja owulacji
• Krycie klaczy

3. Badanie kliniczne i ocena zmian zachodzących w narządzie rodnym w okresie rui i owulacji.

• Zabezpieczenie badającego
• Postępowanie
• Macica
• Jajniki
• Określanie terminu owulacji
• Ocena dojrzałości pęcherzyka a skuteczność wprowadzania nasienia
• Obraz zmian zachodzących w pochwie

4. Zmiany w okresie poowulacyjnym

• Zapłodnienie i ciąża
• Zarodek
• Płód
• Ciążowy program hormonalny

5. Rozpoznawanie ciąży

• Diagnoza wczesnej ciąży
• Rozpoznanie ciąży przy zastosowaniu ultrasonografii
• Rozpoznanie ciąży na podstawie obmacywania macicy

6. Zaburzenia w przebiegu ciąży i przerywanie ciąży

• Obumieranie zarodków
• Pozorna ciąża
• Poronienia
• Zakaźne przyczyny obumierania zarodków i płodów
• Zamierzone przerywanie ciąży
• Wywoływanie porodu

7. Podwójna owulacja i ciąża bliźniacza

• Podwójna owulacja
• Ciąża bliźniacza
• Naturalne i zamierzone przerywanie ciąży bliźniaczej

8. Poród, okres poporodowy, noworodek

• Poród
• Okres poporodowy
• Noworodek

9. Gruczoł mlekowy

• Mleko
• Dokarmianie noworodków
• Żywienie karmiącej klaczy

10. Choroby i niedomagania noworodków i osesków

• Trudności oddechowe
• Słabowitość noworodków
• Zatrzymanie smółki
• Żółtaczka noworodków
• Karmienie osieroconych źrebiąt

11. Ocena przydatności rozpłodowej klaczy

• Badanie i ocena młodej, jeszcze nie krytej klaczy
• Badanie i ocena klaczy używanej do reprodukcji

12. Badanie układu rozrodczego klaczy

• Badanie ultrasonograficzne
• Badanie palpacyjne

13. Charakterystyka podstawowych czynności reprodukcyjnych klaczy

II. OGIER

14. Anatomia i morfologia narządów płciowych ogiera

• Jądra
• Najądrza
• Nasieniowody
• Powrózki nasienne
• Przewód moczowo-płciowy
• Prącie
• Napletek i jama napletkowa
• Moszna
• Regulacja temperatury jąder

15. Dodatkowe gruczoły płciowe

• Najądrza
• Nasieniowody
• Bańki nasieniowodów
• Gruczoły pęcherzykowe
• Gruczoł krokowy
• Gruczoły opuszkowo-cewkowe

16. Zachowanie płciowe

• Formowanie zachowania płciowego
• Zaburzenia w zachowaniu płciowym

17. Dojrzewanie płciowe

• Zagadnienia ogólne
• Dynamika zmian w okresie dojrzewania płciowego
• Przydatność mrożeniowa nasienia młodych ogierów
• Użytkowanie rozpłodowe młodych ogierów
• Potencjał reprodukcyjny ogiera
• Podsumowanie

18. Nasienie

• Wytwarzanie plemników
• Ocena nasienia makroskopowa
• Ocena nasienia mikroskopowa
• Budowa morfologiczna plemnika
• Ocena morfologiczna nasienia
• Pobieranie nasienia
• Badania dodatkowe nasienia

19. Osocze nasienia

• Rola osocza i właściwości składników
• Źródła wytwarzania składników osocza nasienia
• Sezonowe uwarunkowania właściwości nasienia

20. Konserwacja nasienia i unasiennianie klaczy

• Ocena efektywności i stosowanych metod kwalifikacji nasienia ogiera do mrożenia
• Konserwacja nasienia w stanie płynnym
• Zamrażanie nasienia
• Unasiennianie klaczy
• Wprowadzanie nasienia do macicy klaczy
• Zabezpieczenie sanitarne produkcji nasienia

21. Ocena przydatności rozpłodowej ogiera

• Tok postępowania przy ocenie przydatności rozpłodowej ogiera
• Badanie zewnętrznych narządów płciowych
• Badanie wewnętrznych narządów płciowych
• Zachowanie płciowego
• Ocena nasienia
• Kwalifikacja przydatności rozpłodowej ogiera na podstawie jakości nasienia

22. Charakterystyka funkcji płciowych ogiera

23. Ustalanie pochodzenia

III. ZABURZENIA W ROZRODZIE KONI

24. Zakażenia dróg rodnych klaczy

• Nieszczelność szpary sromowej
• Infekcje przyporodowe
• Krycie jako źródło infekcji
• Rozpoznawanie stanów zapalnych dróg rodnych klaczy
• Pobieranie z macicy próbek do badania bakteriologicznego
• Terapia ukierunkowana
• Zapalenie macicy po zatrzymaniu łożyska
• Terapia szablonowa zapaleń macicy klaczy
• Zasady postępowania w przypadkach zapaleń macicy u klaczy.

25. Zmiany i uszkodzenia zewnętrznych narządów płciowych

• Zapalenia jąder
• Rany i uszkodzenia
• Wady nabyte
• Wady wrodzone

26. Choroby zakaźne związane z rozrodem koni

• Wirusowe zapalenie tętnic
• Ronienia koni na tle zakażenia wirusami opryszczki
• Otręt
• Niedokrwistość zakaźna koni (NZK)
• Zakaźne zapalenie macicy klaczy (ZZMK)
• Resorpcje i poronienia na tle zakażeń wywołanych przez bakterie warunkowo-chorobotwórcze
• Zaraza stadnicza

IV. ORGANIZACJA ROZRODU KONI W POLSCE

27. Prowadzenie rozrodu koni

• Zagadnienia ogólne
• Struktura organizacyjna i funkcje stad ogierów ANR
• Struktura rasowa i organizacja rozrodu w stadninach koni ANR
• Rola ogierów uznanych
• Prowadzenie rozrodu kierowanego w hodowli terenowej
• Funkcje i kompetencje instytucji centralnych w organizacji hodowli i rozrodu koni

28. Przepisy związane z prowadzeniem rozrodu koni

• Przepisy podstawowe i ich realizacja w praktyce
• Zmienność w przepisach ustawowych i rozporządzeniach
• Przewidywane skutki ustawy o obowiązku identyfikacji koni (opisu)
• Prognozowane zmiany w organizacji rozrodu koni w Polsce

29. Organizacja, wyposażenie i funkcjonowanie punktu kopulacyjnego

• Zagadnienia ogólne
• Wyposażenie punktu kopulacyjnego
• Zasady użytkowania rozrodowego ogiera
• Przygotowani ogiera i klaczy do odbycia aktu kopulacyjnego – obowiązujące zasady postępowania oraz bezpieczeństwo ludzi i zwierząt.