Andrzej Sepkowski

1997, 217 stron.


OPIS


Romantyzm jako wielki prąd kulturowy cieszy się ogromnym zainteresowaniem badaczyszukających tam źródeł zjawisk i procesów mających miejsce wteraźniejszości, a współczesne mity i utopie często zdają się mieć oczywistą, romantyczną proweniencję.


Dla próby wyjaśnienia istoty Romantyzmu jako światopoglądu potrzebne zdały się nowe kategoryzacje.


Szczególną inspiracją dla autora były wielkie konstrukcje historiozoficzne romantyków organizujące mniej i bardziej znaczące komponenty światopoglądowe, a oparte z jednej strony na mitach, zdrugiej zaś na utopiach myśli i czynu - praktycznych realizacjachświatopoglądowych.


Próbując analizować fundamentalne światopoglądowo słowiańskie mity początku autor przyjął, iż mity pełnią rolę pośredniczącą międzyświadomością ludzi a światem będąc symplifikacjami opartymi opowszechnie akceptowane systemy wartości. Idąc za badaczami zjawiskazałożył, że mity -legendy są zarazem symbolami jednoczącymi i jakotakie bywają szczególnie pożądane w społecznościach pełniąc rolepłaszczyzn unifikacji. Przyjął także supozycje M. Eliade'a, dla którego samo ich przekazywanie jest równoznaczne z mniej lub bardziej oficjalnąedukacją społeczeństwa.


W poniższych rozważaniach jednak nie mit, ale utopia stała się głównym przedmiotem zainteresowania. Mityczne fundamenty światopoglądu romantycznego nie były oryginalnym wkładem romantyków adaptujących tylko i konsekrujących dokonania słowianoznawców okresu budzenia narodowości. Stanowiły one tylko legitymacje, uzasadniały takie, a nie inne, kształty utopii przesądzających o tak wielkim wpływie romantyzmu na społeczeństwo polskie pod zaborami. Idea Polski - Chrystusa i Królestwa Bożego na ziemi, utopia, a zarazem wielka metafora przyszłości zdominowała zbiorowe nadzieje narodu, stała się najbardziej kreatywną metaforą romantyzmu i wynikała ze światopoglądu będąc nietylko wizją przyszłości, ale i dyrektywą praktyczną, nie dla wszystkichzrozumiałą czy oczywistą.


SPIS TREŚCI

Wstęp

Rozdział I
Bunt romantycznych

1. Narodziny pokolenia romantycznych
2. Społeczne tło romantyzmu
3. Listopadowy czyn młodych


ROZDZIAŁ II
ŚWIATOPOGLĄD ROMANTYCZNY PO POWSTANIU LISTOPADOWYM

1. Romantycy a Zachód
2. Emigracyjne dylematy
3. Światopogląd „pielgrzymów wolności"
4.Romantyzm w kraju


ROZDZIAŁ III
OD MITU NARODU DO UTOPII MESJAŃSKICH

1. Mit narodu a idea słowiańska
2. Idea braterstwa Słowian
3. Od mitów do utopii myśli i czynów


ROZDZIAŁ IV
ROMANTYCZNA UTOPIA KRÓLESTWA BOŻEGO NA ZIEMI

1. Mesjanizm a millenaryzm
2. Inspiracje polskich mesjanizmów XlX-wiecznych
3. Rewelatorzy mesjańscy
4. Mesjanizm a polska filozofia narodowa

ZAKOŃCZENIE