PRZEPŁYWY MIĘDZYPOKOLENIOWE
Piotr Szukalski
wydawnictwo: WUŁ
stron: 234

Przepływy międzypokoleniowe są zjawiskiem powszednim i powszechnym, zaś ich występowanie bądź niewystępowanie w znacznym stopniu - poprzez określenie wolumenu i rodzaju pomocy, jakie jednostka otrzymać może od rodziny - determinuje poziom i jakość życia jednostki zwłaszcza na etapie usamodzielniania się ludzi młodych oraz na etapie późnej, niepełnosprawnej starości. Wielkość i forma przepływów uzależnione są od czynników demograficznych takich jak: rozmiar i struktura rodziny, posiadanie konkurującego o zasoby rodziców rodzeństwa, płeć, wiek i stan cywilny; ekonomicznych: wartość zasobów znajdujących się w posiadaniu danej rodziny, sytuacja na rynku pracy poszczególnych jej członków; społeczno-kulturowych: warstwa społeczna, przynależność etniczna, intensywność kontaktów z rodziną, poziom "prorodzinności".

Przemiany demograficzne, jakich jesteśmy świadkami w ostatnich dekadach (wydłużanie się trwania życia, niski poziom dzietności, upowszechnianie się nietradycyjnych form rodzinnych), przekładają się na zmiany wartości, rodzaju i "strategii" wspierania najbliższych krewnych. Wydłużanie się trwania życia implikuje wzrost częstości rodzin wielopokoleniowych, w ramach których jednocześnie koegzystują dwie generacje wymagające nasilonej pomocy - młodzi, rozpoczynający dorosłe życie oraz sędziwi, schorowani starcy. Niski poziom dzietności sprawia z kolei, iż z jednej strony przepływy ku generacjom najmłodszym są w coraz większym stopniu skupione na nielicznych potomkach, a tym samym wyższe wartościowo w przeliczeniu na osobę.
Z drugiej strony oznacza to, iż w przypadku konieczności zaopiekowania się sędziwymi starcami zmniejsza się liczba potencjalnych wspierających, a zatem zwiększa się ich obciążenie (brak jest rodzeństwa, z którym możnaby dzielić się obowiązkami). W przypadku nietradycyjnych form rodzinnych (samotne rodzicielstwo, kohabitacja, życie w samotności, związki homoseksualne) brak jest z kolei wystarczająco wyrazistego określenia wzajemnych zobowiązań, a często również i akceptacji krewnych dla takich właśnie form rodzinnych. W każdym przypadku dochodzi do zmiany tradycyjnego wzorca międzypokoleniowego wsparcia.

-->