WSTĘP
Zbiór dokumentów publikowanych w niniejszym wydawnictwie obejmuje lata 1878—1888. Jest to dziesięciolecie wyjątkowo ważne w dziejach rozwoju ruchu robotniczego i społeczeństwa w Królestwie Polskim. W okresie tym na­stępuje względnie szybki rozwój przemysłowy Warszawy, Łodzi i ich okolic oraz Zagłębia. Sprzyjały temu niektóre zmiany w polityce celnej Cesarstwa Kosyjskiego oraz rozwój sieci kolejowej, ułatwiający wywóz produkcji do Ro­sji oraz na rynki dalekowschodnie.
Przesunięcie się punktu ciężkości życia gospodarczego i umysłowego do miast wytworzyło zupełnie nowy układ sił politycznych w kraju. O ile daw­niej nad jego losami ciążył antagonizm między ziemiaństwem a chłopstwem pańszczyźnianym, to obecnie w związku z przemysłowym rozwojem Królestwa Polskiego główną rolę w życiu społeczno-politycznym zaczęły odgrywać wciąż wzrastające sprzeczności między właścicielami fabryk i innych warsztatów pracy a wyzyskiwanymi masami proletariackimi.
Wraz z rozbudową wielkich zakładów wytwórczych rozwijały się w szyb­kim tempie zastępy klasy robotniczej, przyspieszając proces koncentracji pro­letariatu. W bezpośredniej bliskości Warszawy, w Żyrardowie, pracowały peł­ną parą największe zakłady przemysłu lnianego i bawełnianego, tzw. Manu­faktura Żyrardowska, której załoga w omawianym okresie osiągnęła liczbę 7 000 — 8 000 robotników, załoga zaś wielkiej przędzalni wełny Briggsa i Pos-selta w Markach - około 1 000 robotników.
W samej Warszawie na pierwszy plan wysunęły się w tym czasie zakłady przemysłu metalowego, wśród których załoga fabryki Lilpopa, Raua i Loewen-steina osiągnęła liczbę około 1 400 robotników, Stalownia Warszawska — 1 200, Towarzystwo Koszyki-Walcownia — 600, Warsztaty Naprawcze Kolei War-szawsko-Wiedeńskiej — około 4 000 robotników.
Również Łódź i jej okolice przekształciły się w wielki ośrodek przemysłu włókienniczego. Wystarczy wymienić, że załoga zakładów Scheiblera osiąg­nęła w latach 1878—1888 liczbę około 7 000 robotników, Poznańskiego — 3 000, Geyera — przeszło 1 000, Kruschego i Endera w Pabianicach - około 1500. W szybkim tempie rozwijało się włókiennictwo w Zduńskiej Woli, Zgierzu, Ozorkowie i Tomaszowie.
Poważnym ośrodkiem przemysłu włókienniczego stał się również Biały­stok.





Tytuł:

Autor: Zebrał, opracował i wstępem opatrzył

LEON BAUMGARTEN

Wydawnictwo i rok wydania: KSIĄŻKA i WIEDZA 1966
Wyd. I

2800 + 200 egz.

Stan: +db przytarcia i lekkie przybrudzenia okladki, zawartosc ladnie zachowana

Oprawa: twarda

Ilość stron: 1159 str.

Format: 18x25 cm

Ilustracje: posiada

Spis treści:
SPIS RZECZY
5- 30 31- 990
. 993—1040
. 1041—1160 . 1043—1053 . 1054—1055 .1056—1135
Wstęp.1. . . . .
DOKUMENTY (Nr 1—54) . . . .
DZIAŁACZE KÓŁEK SOCJALISTYCZNYCH,
GMIN I PROLETARIATU
WYKAZY I INDEKSY Wykaz literatury Wykaz czasopism Indeks nazwisk .
Wykaz przybranych nazwisk, pseudonimów i kryptonimów 1136—1139
Indeks miejscowości ^ 1140—1151
Wykaz ilustracji . . . . 1152—1155
Wykaz dokumentów 1156—1160





WYKAZ DOKUMENTÓW
Nr str.
1878 grudzień 4fl61 Warszawa. - Memoriał w sprawie propagandy
socjalno-rewolucyjnej na terenie Warszawy, prowadzonej latem 1878 r.,
przesłany przez prokuratora Warszawskiej Izby Sądowej M. Trachi-
mowskiego do Ministerstwa Sprawiedliwości w Petersburgu 31
1879 kwiecień 6|18J, Warszawa. — Raport prokuratora Warszawskiej
Izby Sądowej M. Trachimowskiego do ministra sprawiedliwości D. Na-
bokowa w Petersburgu w sprawie dalszego biegu dochodzenia prze­
ciwko działaczom kółek socjalistycznych w Warszawie, zatrzymanym
przez władze śledcze latem 1878 r. 57
1879 sierpień 111231, Warszawa. —- Wniosek prokuratora Warszawskiej
Izby Sądowej M. Trachimowskiego w sprawie ujawnionego w 1879 r.
w Warszawie socjalistycznego stowarzyszenia, kierowanego przez
L. Dziankowsklego, przesłany do Ministerstwa Sprawiedliwości w Pe­
tersburgu , 68
1879 listopad 24 fgrudzień 61, Warszawa. — Wniosek prokuratora War­
szawskiej Izby Sądowej M. Trachimowskiego w przedmiocie dalszego
biegu dochodzenia w sprawie propagandy socjalno-rewolucyjnej w War­
szawie, kierowanej przez Leona Bieleckiego i Henryka Dulębę, prze­
słany do Ministerstwa Sprawiedliwości w Petersburgu 116
1880 kwiecień 3fl51, Petersburg. — Wyrok administracyjny w sprawie
137 obwinionych o przynależność do kółek socjalistycznych w latach
1878—1879, przesłany przez Ministerstwo Sprawiedliwości do Głównego
Naczelnika Najwyższej Komisji Zarządzającej do Spraw Zachowania
Ładu Państwowego i Spokoju Publicznego w Petersburgu M. Loris-
Mielikowa 134
1880 czerwiec 13f251, Warszawa. — Wniosek w sprawie propagandy
socjalno-rewolucyjnej, ujawnionej w Warszawie w lutym 1880 r., prze­
słany przez prokuratora Warszawskiej Izby Sądowej M. Trachimow­
skiego do Ministerstwa Sprawiedliwości w Petersburgu 138
1 1881 kwiecień 3C151, Petersburg. — Wyrok administracyjny w sprawie
65 członków kółek socjalistycznych w Warszawie, kierowanych przez
Z. Poznańskiego, przesłany przez Ministerstwo Sprawiedliwości w Pe­
tersburgu do prokuratora Warszawskiej Izby Sądowej M. Trachimow­
skiego do wykonania 203
8 1881 lipiec 21 Oieripień 21, Warszawa. - Wniosek w przedmiocie dal­
szego biegu postępowania w sprawie propagandy socjalno-rewolucyjnej,
ujawnionej w Warszawie w lutym 1881 r., wysłany przez prokuratora
Warszawskiej Izby Sądowej M. Trachimowskiego do Ministerstwa Spra­
wiedliwości w Petersburgu 206
1156
9 1881 maj 18t30L Wilno. - Raport p.o. wileńskiego prokuratora guber-
nialnego Skalona do Ministerstwa Sprawiedliwości w Petersburgu
w sprawie ujawnionej w Wilnie Gminy Socjalistów Polskich 244
1881 wrzesień 4tl61, Petersburg. - Wniosek p.o. prokuratora Izby Są­
dowej w Petersburgu Murawjewa, przesłany do Ministerstwa Sprawie­
dliwości tamże w sprawie dalszego biegu dochodzenia przeciwko człon­
kom petersburskiej Gminy Socjalistów Polskich 248
1882 styczeń 14t26J, Petersburg. — Wyrok administracyjny w sprawie
członków Gminy Warszawskiej, Petersburskiej i Wileńskiej, przesłany
przez Ministerstwo Sprawiedliwości w Petersburgu do Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych tamże 268
1882 styczeń 30 tluty 111, Kijów. — Wniosek prokuratora Izby Sądowej
w Kijowie M. Zaleskiego w sprawie członków ujawnionej w Kijowie
Gminy Socjalistów Polskich, przesłany do Ministerstwa Sprawiedli­
wości w Petersburgu 271
1882 kwiecień 30 tmaj 121, Petersburg. — Wyrok administracyjny
w sprawie członków Gminy-Socjalistów Polskich, ujawnionej w Kijo­
wie w 1881 r., przesłany przez Ministerstwo Sprawiedliwości w Pe­
tersburgu do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych tamże 283
1882 październik 3tl5j, Mostowa. — Wniosek wiceprokuratora Moskiew­
skiego Sądu Okręgowego M. Wojtienkowa w sprawie członków wykry­
tej w Moskwie Gminy Socjalistów Polskich, przesłany do Ministerstwa
Sprawiedliwości w Petersburgu 284
1882 grudzień 16f28j, Petersburg. — Wyrok administracyjny w sprawie
członków ujawnionej w Moskwie Gminy Socjalistów Polskich, prze­
słany przez Ministerstwo Sprawiedliwości w Petersburgu do Mini­
sterstwa Spraw Wewnętrznych tamże 296
1884 luty 28 frnarzec 111, Warszawa. — Wniosek prokuratora Izby Są­
dowej w Warszawie P. Butowskiego, przesłany do Ministerstwa Spra­
wiedliwości w Petersburgu, w sprawie Konstantego i Julii Podbielskich,
Pauliny Siedleckiej, Jana Zawalichy i Ludwika Szymańskiego, obwi­
nionych o przynależność do partii Proletariat 297
1T 1884 maj 24, fczerwiec 5, Petersburg. — Wyrok administracyjny w spra­
wie Konstantego i Julii Podbielskich, Jana Zawalichy, Pauliny Siedleckiej
i Ludwika Szymańskiego, obwinionych o przynależność do Proletariatu,
wysłany przez Ministerstwo Sprawiedliwości w Petersburgu do proku­
ratora Izby Sądowej w Warszawie P. Butowskiego 303
18 1884 marzec 10f221, Warszawa. — Wniosek prokuratora Warszawskiej
Izby Sądowej P. Butowskiego przesłany do Ministerstwa Sprawiedli­
wości tw Petersburgu w sprawie Mariana Stefana Ulrycha, podejrzanego
o przynależność do partii Proletariat 304
1884 maj 12L243, Petersburg. — Decyzja Ministerstwa Sprawiedliwości
w Petersburgu w sprawie zawieszenia dochodzenia w stosunku do
Mariana Stefana Ulrycha aż do jego stawiennictwa lub ujęcia, przesła­
na do prokuratora Warszawskiej Izby Sądowej P. Butowskiego 306
1884 luty 7|19L Warszawa. — Wniosek prokuratora Warszawskiej Izby
Sądowej P. Butowskiego, skierowany do Ministerstwa Sprawiedliwości
w Petersburgu w sprawie Andrzeja Michałowskiego, Józefa Czajczyń-
skiegp, Leona Ciesielskiego, Mateusza Piątkowskiego i Józefa Szmausa,
obwinionych o przynależność do partii Proletariat 306
21 1&84 kwiecień 20 tmaj Z, Petersburg. - Wyrok administracyjny w spra­
wie Leona Ciesielskiego, Andrzeja Michałowskiego, Józefa Czajczyń-
1157
skiego, Mateusza Piątkowskiego, Józefa Szmausa, obwinionych o przy­
należność do partii Proletariat, przesłany przez Ministerstwo Spra­
wiedliwości w Petersburgu do prokuratora Warszawskiej Izby Sądo­
wej P. Butowskiego 32g
22 1884 kwiecień 23 (maj 51, Warszawa, — Wniosek p. o. prokuratora War­
szawskiej Izby Sądowej J. Turaua, przesłany do Ministerstwa Sprawie­
dliwości w Petersburgu w sprawie Adama Fijałkowskiego, .obwinionego
o przynależność do partii Proletariat 324
1884 lipiec 30 Csierpień 121, Petersburg. - Wyrok administracyjny
w sprawie Adama Fijałkowskiego, obwinionego o przynależność do
partii Proletariat, przesłany przez Ministerstwo Sprawiedliwości w Pe­
tersburgu do prokuratora Izby Sądowej w Warszawie P. Butowskiego 327
1884 styczeń 10f22J, Warszawa. .— Wniosek prokuratora Warszawskiej
Izby Sądowej P. Butowskiego w sprawie członków organizacji Proleta­
riat, wykrytej fw 1883 r. w Łodzi, przesłany do Ministerstwa Spra­
wiedliwości w Petersburgu 328
1884 marzec 29 fkwiecień 101, Petersburg. — Wyrok administracyjny
w sprawie członków ujawnionej w Łodzi organizacji partii Proletariat,
przesłany przez Ministerstwo Sprawiedliwości w Petersburgu do Mini­
sterstwa Spraw Wewnętrznych tamże 340
1884 lipiec 6(181, Wilno. — Wniosek p. o. prokuratora Izby Sądowej
w Wilnie Bortkiewicza, przesłany do Ministerstwa Sprawiedliwości
w Petersburgu w sprawie członków ujawnionej w Wilnie grupy partii
Proletariat 341
1884 wrzesień 6(181, Petersburg. -— Wyrok administracyjny w sprawie
członków ujawnionej w Wilnie grupy Proletariatu, przesłany przez Mi­
nisterstwo Sprawiedliwości w Petersburgu do Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych tamże 349
1884 czerwiec 26 tlipiec 81, Petersburg. — Wniosek p. o. prokuratora
Petersburskiej Izby Sądowej A. Markowa w sprawie ;członków ujaw­
nionej w Petersburgu grupy partii Proletariat, przesłany do Minister­
stwa Sprawiedliwości tamże 349
1884 sierpień 25 l/wrzesień 61, Petersburg. — Wyrok administracyjny
w sprawie członków ujawnionej w Petersburgu grupy partii Proleta­
riat, przesłany przez Ministerstwo Sprawiedliwości dp prokuratora Pe­
tersburskiej Izlby Sądowej 353
30 1885 marzec 1(131, Warszawa. — Wniosek prokuratora Izby Sądowej
w Warszawie P. Butowskiego przesłany do Ministerstwa Sprawiedli­
wości w Petersburgu w sprawie 190 osób obwinionych o przynależność
do partii Proletariat J 354
31 1885 lipiec 20 Isierpień 11, Petersburg.—Wyrok administracyjny w spra­
wie 190 osób obwinionych o przynależność do partii Proletariat, ujaw­
nionej w Warszawie w latach 1883—1884, przesłany przez Minister­
stwo Sprawiedliwości w Petersburgu do p. o. prokuratora Warszaw-
i Izby Sądowej J. Turaua 535
32 1885 październik 23 tlistopad 41, Warszawa. — Wniosek prokuratora Warszawskiej Izby Sądowej P. Butowskiego w sprawie dalszego biegu dochodzenia przeciwko grupie Proletariatu, wykrytej w lutym i mar|u 1885 r. w Łodzi i Zgierzu, przesłany do Ministerstwa Sprawiedliwości w Petersburgu
1885 listopad 22 fgrudzień 41, Petersburg. - Wyrok administracyjny
w sprawie grupy Proletariatu, wykrytej w lutym i marcu ,1885 r.
w Łodzi i Zgierzu, przesłany przez Ministerstwo Sprawiedliwości w Pe­
tersburgu do prokuratora Warszawskiej Iz;by Sądowej P. Butowskiego 546
1885 listopad 25 tgrudzień 71, Wilno. - Wniosek w sprawie dalszego
biegu dochodzenia przeciwko lekarzowi Henrykowi Kowalewskiemu
i jego małżonce Marii, obwinionych o przynależność do partii Proleta­
riat, przesłany przez prokuratora Izby Sądowej w Wilnie L. Kasymowi-
cza do Ministerstwa Sprawiedliwości w Petersburgu 547
1886 maj 28 jczerwiec 91, Petersburg. — Wyrok administracyjny w spra­
wie małżonków Henryka i Marii Kowalewskich, obwinionych o przy­
należność do partii Proletariat, przesłany przez Ministerstwo Spra­
wiedliwości w Petersburgu do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych tamże 550
1885 maj 18C301, Warszawa. — Wniosek w sprawie dalszego biegu do­
chodzenia przeciwko Erazmowi Chrzanowskiemu, obwinionemu o przy­
należność do partii Proletariat, przesłany przez prokuratora Warszaw­
skiej Izby Sądowej P. Butowskiego do Ministerstwa Sprawiedliwości
w Petersburgu 551
1885 sierpień 21 l/wrzesień 21, Petersburg. — Wyrok administracyjny
w sprawie Erazma Chrzanowskiego, oskarżonego o przynależność do
partii Proletariat, przesłany przez Ministerstwo Sprawiedliwości w Pe­
tersburgu do p. o. prokuratora Izby Sądowej w Warszawie J. Turaua 555
1885 kwiecień 20 Imaj 21, Warszawa. — Wniosek w sprawie dalszego
biegu dochodzenia przeciwko Józefowi Gostyńskiemu i Marianowi Pie-
chowskiemu, obwinionym o przynależność do partii Proletariat, prze­
słany przez prokuratora Warszawskiej Izby Sądowej P. Butowskiego do
Ministerstwa Sprawiedliwości w Petersburgu 555
1885 wrzesień 4 LI61, Petersburg. — Wyrok administracyjny w spra­
wie Józefa Gostyńskiego i Mariana Piechowskiego, obwinionych o przy­
należność do partii Proletariat, przesłany przez Ministerstwo Sprawie­
dliwości w Petersburgu do prokuratora Warszawskiej Izby Sądowej
P. Butowskiego 562
40 1885 wrzesień 30 fpaździernik 121, Petersburg. — Wyrok administracyj­
ny, wydany przez Naradę Specjalną w sprawie Hieronima Wrocisława
Truszkowskiego, obwinionego o przynależność do partii Proletariat,
przesłany przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w Petersburgu do
generał-gubernatora J. Hurki w Warszawie 563
1885 październik 15L271, Warszawa. — Akt oskarżenia sporządzony przez
prokuratora wojskowego, płka A. Morawskiego, przeciwko 29 proleta-
riatczykom z Ludwikiem Waryńskim na czele, przekazanym Okręgowe­
mu Sądowi Wojskowemu w Warszawie w myśl g 31 Ustawy o Ochronie
Państwa 564
1885 grudzień 8t20j, Warszawa. - Wyrok w sprawie 29 p-roletariatczy-
ków z Ludwikiem Waryńskim na czele, ogłoszony przez doraźnie po­
wołany sąd wojskowy na sesji w Cytadeli Warszawskiej 662
43 -- 1886 czerwiec 1U231, Warszawa. - Wniosek w sprawie dalszego biegu
dochodzenia przeciwko Marii Bohuszewiczównie i jej grupie, ujawnio­
nej przez władze śledcze w 1885 r., przesłany przez prokuratora War­
szawskiej Izby Sądowej P. Butowskiego do Ministerstwa Sprawiedli-
j wości w Petersburgu 68g
44 1887 maj 2L141, Petersburg. - Wyrok administracyjny w sprawie grupy
Marii Bohuszewiczówny, ujawnionej w 1885 r., przesłany przez Minister-
1159
stwo Sprawiedliwości w Petersburgu do prokuratora Warszawskiej Izby
Sądowej P. Butowskiego 788
45 1886 sierpień 7(191, Warszawa. - Wniosek w sprawie dalszego biegu
dochodzenia przeciwko organizacji partii Proletariat, ujawnionej w To­
maszowie Rawskim w 1885 r., przesłany przez p. o. prokuratora War­
szawskiej Izby Sądowej J. Turaua do Ministerstwa Sprawiedliwości
w Petersburgu 790
1887 sierpień 8(201, Petersburg. - Wyrok administracyjny w sprawie
tomaszowskiej organizacji Proletariatu, ujawnionej w 118185 r., przesłany
przez Ministerstwo Sprawiedliwości w Petersburgu do p. o. prokuratora
Warszawskiej Izby Sądowej J. Turaua 824
1887 czerwiec 18f30j, Warszawa. —- Wniosek w sprawie dalszego biegu
dochodzenia przeciwko organizacjom Proletariatu, wykrytym w Łodzi
i -Zgierzu w 1885 r., przesłany przez p. o. prokuratora Warszawskiej
Izby Sądowej J. Turaua do Ministerstwa Sprawiedliwości w Petersburgu 825
1888 luty 10(221, Petersburg. — Wyrok administracyjny w sprawie orga­
nizacji Proletariatu, ujawnionych w 1885 r. w Łodzi i Zgierzu, przesła­
ny przez Ministerstwo Sprawiedliwości w Petersburgu do p. o. prokura­
tora Warszawskiej Izby Sądowej J. Turaua 871
1886 lipiec 28 (sierpień 91, Warszawa. — Akt oskarżenia przeciwko Wła­
dysławowi Kowalewskiemu oraz Wiktorowi Hipszerowi, obwinionym
o dokonanie zamachu na prowokatora Piotra Pińskiego w dniu 1 lipca
1886 r., przesiany przez wiceprokuratora wojskowego kpt. W. Rossow-
skiego do Okręgowego Sądu Wojskowego w Warszawie 872
50 1886 sierpień 2(141, Warszawa. — Wyrok w sprawie Władysława Kowa-
lewskiego i Wiktora Hipszera, oskarżonych o wykonanie zamachu na
prowokatorze Piotrze Pińskim w dniu 1 lipca 1886 r., wydany przez do­
raźnie powołany sąd wojskowy przy Okręgowym Sądzie Wojskowym
w Warszawie 831
51 1887 styczeń 17(291, Warszawa. — Wniosek w sprawie dalszego biegu
dochodzenia przeciwko członkom organizacji Proletariatu, wykrytej
w 1886 r. w Warszawie, przesłany przez p. o. prokuratora Warszawskiej
Izby Sądowej J. Turaua do Ministerstwa Sprawiedliwości w Petersburgu 887
1888 marzec 16f231, Petersburg. — Wyrok administracyjny w sprawie
organizacji Proletariatu, wykrytej w Warszawie w 1886 r., przesłany
iprzez Ministerstwo Sprawiedliwości w Petersburgu do p. o. prokuratora
Warszawskiej Izby Sądowej J. Turaua _ 976
1887 czerwiec 1(131, Warszawa. — Wniosek w sprawie dalszego biegu
dochodzenia przeciwko Leonard owi Witoldowi Rymkiewiezowi, Marii
Weryho i Mateuszowi Błażejewskiemu. obwinionym o przynależność
do partii Proletariat, przesłany przez p. o. prokuratora Warszawskiej
Izby Sądowej J. Turaua do Ministerstwa Sprawiedliwości w Petersburgu 978
54 1888 styczeń 28 tluty 91, Petersburg. — Wyrok administracyjny w spra­
wie Leonarda Witolda Rymkiewicza, Marii Weryho i Mateusza Błaże-
jewskiego, obwinionych o przynależność do partii Proletariat, przesłany
przez Ministerstwo Sprawiedliwości w Petersburgu do p. o. prokuratora
Izby Sądowej w Warszawie J. Turaua 989



Strona o mnie

Moje aukcje (książki o zbliżonej tematyce. Kliknij.)

Uwaga! Na zdjęciach wokół liter możliwe charakterystyczne zniekształcenia - wynikają z konieczności kompresji zdjęć. W rzeczywistości zniekształcenia nie występują. Możliwe też błędy w opisie - z powodu niedoskonałości odczytu OCR, za co przepraszam.