Podręcznik uwzględnia stan prawny obowiązujący od 1.1.2009 r. Prawo podatkowe stanowi bardzo istotną część systemu prawnego obowiązującego w każdym państwie. W Rzeczpospolitej Polskiej ta dziedzina prawa odzyskała należne jej miejsce wraz z transformacją naszego życia gospodarczego i wprowadzeniem zasad gospodarki rynkowej. Wpływy z podatków pobieranych tak na rzecz budżetu państwa jak samorządu terytorialnego nabrały istotnego znaczenia jako podstawowy dochód publiczny.Nowa sytuacja gospodarcza, społeczna i polityczna Rzeczypospolitej Polskiej związana z akcesją do Unii Europejskiej wymaga dalszego dostosowywania polskiego prawa i systemu podatkowego do aktualnych warunków. Proces reformy prawa podatkowego - z różnym natężeniem i różnym efektem - trwa zresztą już od kilkunastu lat. Kolejne nowe rozwiązania prawne są jednak nadal wprowadzane zbyt pospiesznie, pochopnie, pod wpływem doraźnych okoliczności, bez głębszego ich przeanalizowania, doprecyzowania i oceny perspektywicznych skutków finansowych i gospodarczych, co powoduje konieczność dalszych zmian.Wszystko to jest przyczyną powszechnego przekonania o bardzo małej stabilności prawa podatkowego i braku przejrzystości jego rozwiązań. To z kolei powoduje niezadawalającą znajomość prawa podatkowego zarówno wśród poszczególnych podatników, jak i podmiotów stosujących z urzędu przepisy tego prawa. Trudności napotykają zarówno praktycy życia gospodarczego, organy podatkowe, sądy orzekające w sprawach podatkowych, jak też studenci tych kierunków studiów, które mają związek z funkcjonowaniem gospodarki: ekonomii, prawa, administracji, zarządzania, bankowości, marketingu itp. Poznanie podstawowych instytucji i konstrukcji tego działu prawa jest jednak niezbędne dla wszystkich studentów wskazanych kierunków, niezależnie od tego, czy są to studia magisterskie, czy wyższe studia zawodowe.Do wszystkich wskazanych grup Czytelników kierujemy uaktualnione wydanie przygotowanego przez nas podręcznika, stanowiącego próbę systematycznego wykładu prawa podatkowego, obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej z uwzględnieniem konstrukcji wynikających z członkostwa w Unii Europejskiej. Mamy nadzieję, iż całościowe ujęcie problematyki podatkowej i przystępna forma prezentacji pozwoli przybliżyć zagadnienia prawa podatkowego i usunie - przynajmniej część - wątpliwości wynikających ze skomplikowanych i stale zmieniających się przepisów tego działu prawa.

Str. Nb.
Przedmowa
Wykaz skrótów
Rozdział I. Pojęcie i charakter podatku jako dochodu publicznego 1
1. Dochody publiczne i ich klasyfikacja 1
2. Pojęcie podatku 6
3. Struktura podatku 9
I. Podmiot podatku 9
II. Przedmiot podatku 12
III. Podstawa opodatkowania 13
IV. Stawki podatkowe 14
V. Skala podatkowa 15
VI. Tryb i warunki płatności 19
4. System podatkowy i klasyfikacja podatków 19
5. Zasady systemu podatkowego 24
6. Funkcje systemu podatkowego 27
Rozdział II. Zobowiązania podatkowe 29
7. Obowiązek podatkowy 29
I. Uwagi ogólne 29
II. Pojęcie obowiązku podatkowego 30
III. Obowiązek podatkowy w Ordynacji podatkowej 31
8. Zobowiązanie podatkowe - pojęcie i zasady powstawania 32
I. Pojęcie zobowiązania podatkowego 32
II. Sposoby powstawania zobowiązań podatkowych 34
III. Sytuacje, w których obowiązek podatkowy nie przekształca się
w zobowiązanie podatkowe 37
9. Wygasanie zobowiązań podatkowych 38
I. Uwagi ogólne 38
II. Zapłata podatku jako podstawowy sposób wygaśnięcia
zobowiązania podatkowego 39
III. Pobranie podatku przez płatnika lub inkasenta 55
IV. Potrącenie 56
V. Zaliczenie nadpłaty lub zaliczenie zwrotu podatku 58
VI. Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych 59
VII. Przejęcie własności nieruchomości lub prawa majątkowego
w postępowaniu egzekucyjnym 60
VIII
Str. Nb.
VIII. Zaniechanie poboru podatku 61
IX. Umorzenie zaległości podatkowych 62
X. Przedawnienie zobowiązania podatkowego 62
XI. Zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku 63
10. Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych 64
I. Uwagi ogólne 64
II. Zabezpieczenie wykonania zobowiązania podatkowego na majątku
podatnika w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji lub w formie przyjęcia przez organ podatkowy
zabezpieczenia o charakterze cywilnoprawnym 64
III. Hipoteka przymusowa 69
IV. Zastaw skarbowy 71
11. Odpowiedzialność podatkowa podatnika, płatnika i inkasenta 72
I. Uwagi ogólne 72
II. Odpowiedzialność podatnika 73
III. Odpowiedzialność płatnika 75
IV. Odpowiedzialność inkasenta 78
12. Odpowiedzialność osób trzecich w Ordynacji podatkowej 79
I. Uwagi ogólne 79
II. Zasady ogólne odpowiedzialności osób trzecich 80
III. Odpowiedzialność poszczególnych kategorii osób trzecich 82
13. Prawa i obowiązki następców prawnych w prawie podatkowym
oraz podmiotów przekształconych 91
I. Uwagi ogólne 91
II. Następstwo prawne poszczególnych kategorii podmiotów 93
14. Inne materialnoprawne rozwiązania Ordynacji podatkowej 95
I. Uwagi ogólne 95
II. System udzielania informacji o obowiązującym prawie
i jego wykładni 95
III. Gromadzenie informacji podatkowych przez organy podatkowe 100
IV. Tajemnica skarbowa 106
Rozdział III. Postępowanie podatkowe 108
15. Zagadnienia ogólne 108
I. Postępowanie podatkowe a postępowanie administracyjne 108
II. Rodzaje postępowań w sprawach podatkowych 110
16. Zasady ogólne postępowania podatkowego 112
I. Istota i katalog zasad ogólnych 112
II. Treść zasad ogólnych 114
17. Podmioty postępowania i instytucje technicznoprocesowe 128
I. Podmioty postępowania 128
II. Instytucje technicznoprocesowe 138
18. Postępowanie przed organem pierwszej instancji 145
I. Wszczęcie postępowania 145
II. Postępowanie wyjaśniające 148
III. Zawieszenie postępowania 157
IV. Akty kończące postępowanie 158
19. Zwyczajne i nadzwyczajne środki zaskarżenia 162

Str. Nb.
I. Zwyczajne środki zaskarżenia 162
II. Nadzwyczajne środki zaskarżenia 168
20. Inne zagadnienia postępowania podatkowego 173
I. Odpowiedzialność odszkodowawcza 173
II. Kary porządkowe 174
III. Koszty postępowania 174
21. Inne postępowania w sprawach podatkowych 175
I. Czynności sprawdzające 175
II. Kontrola podatkowa 178
III. Postępowanie w sprawie wydawania zaświadczeń 184
IV. Postępowanie w sprawie wymiany informacji podatkowych
z innymi państwami 185
Rozdział IV. Podatki państwowe 186
22. Podatek od towarów i usług 187
I. Teoretyczne założenia podatku obrotowego 187
II. Założenia i standaryzacja wspólnotowego podatku od wartości
dodanej 189
III. Cechy polskiego podatku od towarów i usług 193
IV. Zakres podmiotowy opodatkowania 199
V. Zakres przedmiotowy opodatkowania 210
VI. Obliczenie podatku 217
VII. Warunki i tryb zapłaty podatku 224
23. Podatek akcyzowy 230
I. Cechy podatku akcyzowego 231
II. Zakres podmiotowy akcyzy 237
III. Zakres przedmiotowy opodatkowania 241
IV. Obliczenie i pobór podatku akcyzowego 249
24. Podatek od gier 255
25. Podatek dochodowy od osób fizycznych 257
I. Ogólna charakterystyka podatku 258
II. Podmiotowy zakres opodatkowania 260
III. Przedmiot podatku 264
IV. Zwolnienia przedmiotowe 268
V. Uwzględnianie kosztów uzyskania przychodu 269
VI. Podstawa opodatkowania 277
VII. Ulgi podatkowe 283
VIII. Skale i stawki podatkowe 286
IX. Obowiązki płatników 290
X. Obowiązki podatników 292
XI. Uproszczone formy opodatkowania podatkiem dochodowym
od osób fizycznych 293
26. Podatek dochodowy od osób prawnych 298
I. Ogólna charakterystyka podatku 298
II. Podmiotowy zakres podatku 300
III. Przedmiotowy zakres opodatkowania 302
IV. Zwolnienia przedmiotowe 307
V. Podstawa opodatkowania 308
X
Str. Nb.
VI. Skala i stawki podatkowe 311
VII. Obowiązki podatników i płatników 312
27. Podatek tonażowy 313
Rozdział V. Podatki samorządowe 316
28. Podatek od spadków i darowizn 316
29. Podatek rolny 330
30. Podatek leśny 340
31. Karta podatkowa 343
32. Podatek od czynności cywilnoprawnych 347
33. Podatek od nieruchomości 352
34. Podatek od środków transportowych 358
Rozdział VI. Podstawy międzynarodowego prawa podatkowego 364
35. Zakres harmonizacji polskiego prawa podatkowego z prawem
Unii Europejskiej 365
I. Uwagi ogólne 365
II. Porządek prawny w Unii Europejskiej. Sposoby harmonizacji
prawa podatkowego 365
III. Harmonizacja podatków pośrednich 368
V. Harmonizacja podatków bezpośrednich 375
36. Problematyka międzynarodowego podwójnego opodatkowania 385
I. Uwagi ogólne 385
II. Pojęcie międzynarodowego podwójnego opodatkowania 386
III. Sposoby zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu 387
IV. Status prawny i znaczenie umów o unikaniu podwójnego
opodatkowania 392
V. Rola Konwencji Modelowej OECD 394
VI. Zakres przedmiotowy i podmiotowy umów o unikaniu
podwójnego opodatkowania 396
VII. Zasady rozdziału roszczeń podatkowych w odniesieniu
do poszczególnych rodzajów dochodów i majątku 401
VIII. Zakaz dyskryminacji 410
IX. Procedura wzajemnego porozumiewania 412
X. Prawo wspólnotowe a bilateralne umowy w sprawie unikania
podwójnego opodatkowania 413
37. Raje podatkowe 416
I. Pojęcie i klasyfikacja rajów podatkowych 416
II. Sposoby wykorzystywania rajów podatkowych 418
38. Wymiana informacji między administracjami podatkowymi 422
Rozdział VII. Kontrola skarbowa i odpowiedzialność za naruszenie
norm prawa podatkowego 428
39. Kontrola skarbowa 428
I. Uwagi ogólne 428
II. Cele, zadania i organizacja kontroli skarbowej 429
III. Postępowanie kontrolne 434

Str. Nb.
IV. Pozostałe zagadnienia kontroli skarbowej 438
40. Odpowiedzialność za przestępstwa i wykroczenia podatkowe 439
Indeks rzeczowy 447