Poznaj samego siebie czyli o źrodłach samowiedzy

Agnieszka Niedźwieńska i Jacek Neckar

• Skąd wiemy jacy jesteśmy, jakie są nasze względnie stabilne cechy, postawy, aspiracje?
• Czym różnimy się od innych, pod jakimi względami jesteśmy od nich lepsi, a pod jakimi gorsi?
• Skąd biorą się te nasze przekonania, czy łatwo je modyfikujemy?

Takim pytaniom, a więc pytaniom o źródła samowiedzy poświęcona jest zbiorowa książka polskich psychologów. Jej celem jest przegląd i synteza współczesnych teorii i danych empirycznych na ten temat. Autorzy, choć reprezentują różne subdyscypliny psychologii, szczególnie intensywnie analizują te problemy z jednej perspektywy. Koncentrują się mianowicie na procesach i mechanizmach o charakterze ściśle poznawczym (zdając sobie wszakże sprawę także z mechanizmów innego rodzaju).

Całość wydaje mi się nadzwyczaj udana, pomysłowa i dobrze napisana. Nie mam najmniejszych wątpliwości, że książka powinna zostać jak najszybciej wydana (...).
Ma ona walory zarówno naukowe (większość rozdziałów niezwykle wnikliwie i krytycznie analizuje poszczególne zagadnienia, a ich autorzy wnoszą do nich własne wątki kreatywne), jak i dydaktyczne (jest to znakomity, wielce kompetentny przegląd zagadnienia „ja” we współczesnej psychologii ).

Prof. dr hab. Dariusz Doliński, dziekan wydziału zamiejscowego SWPS we Wrocławiu


Praca (...) jest dziełem wyjątkowym i na polskim rynku wręcz niezbędnym. Jest to bardzo ambitne opracowanie naukowe różnorodnych determinant wiedzy na swój temat. Wyjątkowa jest zwłaszcza przyjęta interdyscyplinarna perspektywa przeglądu współczesnych teorii i danych empirycznych na temat źródeł samowiedzy. Wiedza na swój temat jest bowiem analizowana z perspektywy psychologii rozwojowej, psychologii poznawczej oraz psychologii społecznej. W kolejnych rozdziałach pojawiają się również wątki kliniczne, ewolucyjne oraz różnicowe, a na temat samowiedzy wypowiadają się badacze najprzeróżniejszych orientacji poznawczych (...).

W mojej opinii pozycja w sposób niezwykle kompetentny zapełnia dotkliwą lukę na rynku opracowań poświęconych ważnym wymiarom funkcjonowania człowieka. Na rynku polskim nie ma żadnego współczesnego opracowania na ten temat (poza wzmiankami podręcznikowymi i kilkoma artykułami źródłowymi). Opracowanie takie - interdyscyplinarne i kompetentne - jest bardzo potrzebne: badaczom, studentom, a także i praktykom.

Książka (...) będzie niezwykle cennym wkładem do kształcenia psychologów i nie tylko (sięgną po nią z zainteresowaniem na przykład zarówno filozofowie umysłu czy socjologowie, ale także być może i psychologowie praktycy). Proponowany tom może być niezwykle przydatny nie tylko dla studentów psychologii osobowości, procesów poznawczych i społecznych, ale i osób zainteresowanych nowymi tendencjami w światowej psychologii osobowości.
Ocena końcowa pracy: znakomita, mieści się wśród najlepszych wydanych ostatnio pozycji, jest na nią duże zapotrzebowanie.

ŚP. Dr hab. Błażej Szymura
wydział zamiejscowy SWPS w Sopocie

(...) [W książce] przedstawionych jest kilka naprawdę znakomitych tekstów, których czytanie to intelektualna uczta i przyjemność (...)

Prof. dr hab. Grzegorz Sędek,
SWPS w Warszawie, Instytut Psychologii PAN