WSTĘP
Przystępując do pracy nad wydawnictwem materiałów źródłowych dotyczących postawy narodowo-społecznej Polaków-ewangelików na Dolnym Śląsku w XIX w., zdawaliśmy sobie sprawę z piętrzących się trudności. Zniszczenia wojenne pociągnęły za sobą dezorganizację archiwów wrocławskich, co niemal wykluczało planowe i równomierne poszukiwania źródłowe. Mimo to przystąpiliśmy do pracy nad wydawnictwem „Materiałów15, nagleni koniecznością pogłębienia studiów nad dziejami Śląska przez sięgnięcie do nieznanych i częściowo do dziś niedostępnych zbiorów archiwalnych.
W poprzednim tomie staraliśmy się zgrupować materiały charakteryzujące ogólnie procesy, jakie zachodziły wśród polskiej ludności ewangelickiej na Dolnym Śląsku w XIX w. na tle polityki germaniza-cyjnej władz pruskich. Chodziło nam przede wszystkim o uwypuklenie faktu, iż opór ludności przeciwko likwidacji polskich nabożeństw występował z wielką wyrazistością na całym badanym terenie Dolnego Śląska oraz że przybierał formy zdecydowanej i konsekwentnej walki. Ponadto akcja stopniowego wypierania języka polskiego z nabożeństw ewangelickich w myśl hasła „die polnische Sprache in Schlesien zu verdrangen unddie deutsche Sprache darin zu verbreiten5) prowadzona była nieustannie przez junkiersko-kapitalistyczne klasy posiadające i ich ekspozyturę: państwo pruskie, z jego aparatem urzędniczym i kościelnym.
W tomie niniejszym grupujemy materiały, które głębiej i dokładniej wnikają w samą istotę i technikę interesujących nas procesów. Z kilku typowych spraw związanych z likwidacją języka polskiego w nabożeństwach i szkole poznajemy grę sił, natężenie walki oraz taktykę kierowników akcji germanizacyjnej. Wyraźnie zaznacza się tu inicjatywa czynników oddolnych, w pierwszym rzędzie pruskich potentatów ziemskich.
W rozdziale VI tego tomu występuje jaskrawo postać magnata pruskiego, von Reichenbacha, gorliwego inicjatora tępienia języka polskiego na terenie swych posiadłości. Reichenbach nie należy do wy-jątków^ W poprzednim tomie „Materiałów?! spotykamy niemniej gor-
Tytuł: MATERIAŁY DO DZIEJÓW NOWOŻYTNYCH ZIEM ZACHODNICH
POLACY-EWANGELICY NA DOLNYM ŚLĄSKU w XIX w.
i ich postawa narodowo społeczna
Część 2
Autor: pod red.
Seweryna Wysłoucha
Wydawnictwo i rok wydania: POZNAŃ - WROCŁAW
INSTYTUT ZACHODNI
1951
Stan: db brak strony wstepnej i udarta polowa ostatniej strony spisu miejscowosci, zadarcia tylnej okladki. Strony nie sa rozciete u gory i z bokow.
Papier żeberkowy
Oprawa: miekka
Ilość stron: 246 str.
Format: 18x25 cm
Ilustracje: ----
Spis treści:
SPIS RZECZY
Str.
WSTĘP ........ . . . . . VII-XII
WYKAZ SKRÓTÓW XIII-XIV
TREŚĆ , XV-XLIV
MATERIAŁY 1—227.
I. Sprawa likwidacji polskiego diakonatu ewangelickiego w Oławie
rok 1817—1818 1- 11
II. Sprawozdania landrata hr. Hoverdena z wyników akcji rozpo
wszechniania języka niemieckiego w powiecie oławskim z; lat
1827—1840 . ; 12- 30
III. Sprawa obsady stanowiska nauczyciela w szkołach katolickich
w Sobocisku i Wierzbnie w roku 1814—1815 ...... 31- 48
IV. Walka o polskie nabożeństwa ewangelickie w Minko wicach Oław-
skiich i Bystrzycy,, pow,. oławski^ w latach 1810 do 1855 . , . 49- 93
V. Walka o polskdie nabożeństwa ewangelickie w Laskowicach, pow.
oławski, w latach 1824—1858 ... . . . . . . 94—125
VI. Sprawa obsadzenia stanowiska pastoira polskiego w Twardogórze
w latach 1827—1829 . . . . . 126—227
SFIS NAZWISK 228—236
SPIS MIEJSCOWOŚCI (2 częśdi) . L . 237—247
Strona o mnie
Moje aukcje (książki o zbliżonej tematyce. Kliknij.)
Uwaga! Na zdjęciach wokół liter możliwe charakterystyczne zniekształcenia - wynikają z konieczności kompresji zdjęć. W rzeczywistości zniekształcenia nie występują. Możliwe też błędy w opisie - z powodu niedoskonałości odczytu OCR, za co przepraszam.
