Ta poświęcona twórczości Joyce'a rozprawa stanowiła pierwotnie ostatni rozdział pierwszego wydania "dzieła otwartego" (1962). Została usunięta z następnych wydań, a opublikowana oddzielnie zapewne jedynie przez wzgląd na jej obszerność, jako że rozwijana tu argumentacja wiąże się nierozdzielnie z problematyką "Dzieła otwartego" - problematyką, dla której Joyce jest stałym punktem odniesienia. Zasadnicza dla "Dzieła otwartego" koncepcja dzieła sztuki jako "metafory epistemologicznej" ze szczególną siłą odnosi się do twórczości Joyce'a, ponieważ to jego rozwój jako pisarza daje najpełniejsze świadectwo zasadniczego zdaniem Eco przełomu w myśleniu Zachodu: zmierzchu ujmowania świata w kategoriach pewnego porządku czy kosmosu i narodzin kształtującej nowoczesne doświadczanie świata świadomości chaosu i kryzysu. "Ulisses" i "Finnegans Wake" o tyle są kanonicznymi "dziełami otwartymi", o ile bardziej jeszcze niż inne takie dzieła formują to doświadczenie świata, a tym samym na swój sposób kształtują poznanie - budzą świadomość sytuacji człowieka nowoczesnego.