W produkcji ogrodniczej stosuje się bardzo dużo różnorodnych podłoży: pochodzenia naturalnego np. torf; częściowo przetworzonych np. perlit lub całkowicie syntety­zowanych np. pianka poliuretanowa. Niezbędna jest więc znajomość podłoży, ich właściwości fizycznych i chemicznych, sposobów przygotowania do uprawy oraz sporządzania mieszanek z różnych komponentów w celu uzyskania podłoża o pożą­danych właściwościach, tj. wysokiej porowatości i wolnego od patogenów.

Wbrew pozorom gleba nie jest najlepszym środowiskiem do uprawy roślin. Jednoznacznie wykazano, że rośliny sadzone w torfie czy wełnie mineralnej lub uprawiane metodą aeroponiczną (bez podłoża) plonują zdecydowanie lepiej od roślin uprawianych w takich samych warunkach w glebie. Fakt ten można wyjaśnić tym, że podłoża w odróżnieniu od gleb charakteryzują się zdecydowanie lepszymi właściwościami wodno-powietrznymi. Dodatkowo korzystne warunki do rozwoju systemu korzeniowego, a tym samym całej rośliny utrzymują się w takim podłożu znacznie dłużej niż w glebie.

Uprawa roślin w różnych podłożach pozwala na bardzo istotny wzrost plonowa­nia, co ma zasadnicze znaczenie, ponieważ wysokie koszty poniesione na budowę obiektu zmuszają do maksymalizacji plonu z jednostki powierzchni. Szczególnie w uprawach szklarniowych, gdzie koszty stałe są bardzo wysokie (amortyzacja obiektu + ogrzewanie), a wzrost plonu z jednego metra uprawy powoduje spadek kosztu jednostki produktu.

W produkcji ogrodniczej pod osłonami rośliny bardzo rzadko uprawia się w glebie znajdującej się pod obiektem. Jest to związane ze zjawiskiem określanym jako zmęcze­nie gleby, powodującym ilościowe i jakościowe obniżenie plonu. Przeważnie w glebie następuje bardzo duże nagromadzenie agrofagów, spowodowane zazwyczaj mono-kulturową uprawą i korzystnymi warunkami stymulującymi ich rozwój. Odkażanie termiczne gleby jest kosztowne oraz kłopotliwe, natomiast chemiczne jest niewskazane ze względu na ochronę środowiska oraz opinię konsumentów. Glebę można również wymienić, ale jest to czynność bardzo pracochłonna i kosztowna. Rozwiązaniem tych problemów może być właśnie stosowanie podłoży, które się wymienia po zakończeniu uprawy, co uniezależnia uprawę od tych niekorzystnych zjawisk.

Spis treści

WSTĘP

METODY UPRAWY ROŚLIN OGRODNICZYCH

SYSTEMY UPRAWY

WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE PODŁOŻY

Gęstość właściwa

Gęstość objętościowa

Porowatość

WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE PODŁOŻY

Odczyn

Sorpcja

Zawartość składników pokarmowych i balastowych

ANALIZY PODŁOŻA

WŁAŚCIWOŚCI BIOLOGICZNE

TRADYCYJNE ZIEMIE OGRODNICZE

Ziemia kompostowa

Wermikompost, syn. humus biologiczny, kompost koprolitowy

Ziemia gnojowa

Ziemia liściowa

Ziemia darniowa

Ziemia inspektowa

Ziemia polowa

Ziemia wrzosowa

PODŁOŻA ORGANICZNE

Torf wysoki

Torf niski

Włókno kokosowe

Kora

Trociny

Zrębki i wióry drzewne

Stoma

Węgiel brunatny

Włókno drzewne

Podłoża organiczne o małym znaczeniu

PODŁOŻA MINERALNE

Wełna mineralna

Wełna szklana

Perlit

Keramzyt

Pumeks

Zeolity

Wermikulit

Piaski, żwiry i grysy

Pianka poliuretanowa

Pianka polifenolowa

Pianka aminowa

Styropian

DODATKI DO PODŁOŻY

LITERATURA