|
Pierwsza wojna światowa to jeden z najintensywniej badanych, a zarazem najsłabiej rozumianych konfliktów naszych czasów. Jego dzieje to nie tylko prosta opowieść o kampaniach wojskowych, sposobie prowadzenia działań na szczeblu politycznym i wojskowym oraz wycieńczonych walką żołnierzach - to również daleko idące zmiany na światowej scenie politycznej, w gospodarce, technice i sztuce wojennej, psychologii ludzkiej czy kulturze.
W tej nowatorskiej pracy łan F. W. Beckett podważa stereotypowe wyobrażenia o pierwszej wojnie światowej, które zdominowały z czasem kulturę popularną. Na przekór lekceważącym opiniom o bezsensie i daremności wojny twierdzi, że przeciwnie - miała ona doniosłe znaczenie z punktu widzenia interesów narodowych jej uczestników. Pokazuje też, jak europejski początkowo konflikt przeobrażał się w globalny, obejmujący swym zasięgiem nie tylko rozległe imperia kolonialne państw europejskich, ale i Japonię, Chiny, Imperium Osmańskie, kraje Ameryki Łacińskiej oraz Stany Zjednoczone.
Ów obfitujący w nieoczekiwane zwroty konflikt przygotował scenę dla daleko idących zmian ekonomicznych, społecznych, a zwłaszcza politycznych zarówno w krajach, które zwyciężyły, jak i w państwach zwyciężonych. W tym burzliwym okresie, na skutek wytyczenia na nowo granic i powstania nowych konstelacji politycznych, rozwinęło się silne poczucie tożsamości narodowej i nowe nurty myśli politycznej, a ostatecznie zostały stworzone warunki dla faszystowskiej i komunistycznej okupacji w dekadach późniejszych.
Spis treści:
Wstęp
1. INNA KRAINA?
Industrializacja i państwo
Ideologia i państwo narodowe
2. SIERPNIOWY WYBUCH
Sojusze i europejski system państw
Niemcy i Weltpolitik
Imperializm, kapitalizm i militaryzm
Wiedeń i imperatyw polityki wewnętrznej
Od trzeciej wojny bałkańskiej do wojny światowej
3. DO BOŻEGO NARODZENIA BĘDZIE PO WSZYSTKIM
Przewidywania co do charakteru wojny
Plany wojenne
Fiasko planów wojennych na Zachodzie
Front wschodni
4. CORAZ SZERSZE HORYZONTY
Wkład imperiów
Bałkany, Turcja, Włochy, Portugalia
Za oceanami
Sytuacja ekonomiczna państw wojujących i neutralnych
5. ZWOLENNICY FRAKCJI ZACHODNIEJ I WSCHODNIEJ
Relacje miedzy władzami cywilnymi a wojskowymi
Polityka koalicyjna
Strategia i cele wojenne: Ententa
Strategia i cele wojenne: państwa centralne
6. NOWE FORMY PROWADZENIA WOJNY
Nauka a wojna
Organizacja dowodzenia
Wojna lądowa
Wojna na morzach
Wojna w powietrzu
7. NARODY POD BRONIĄ
Pobór i zasoby ludzkie
Duch woluntaryzmu i jego granice
Doświadczenie służby wojskowej
Morale i dyscyplina
8. WOJNA A PAŃSTWO
Rozrost aparatu państwowego
Zarządzanie gospodarką
Wojna a mobilizacja przemysłu
Zaopatrzenie w żywność
Państwo a opieka socjalna
Urabianie morale
9. WOJNA A SPOŁECZEŃSTWO
Życie i śmierć
Klasy
Środowiska pracownicze
Kobiety
Obyczaje społeczne oraz formy spędzania wolnego czasu
10. WOJNA, POLITYKA I REWOLUCJA
Przywództwo
Opozycja
Rewolucja
11. ZWYCIĘZCY I ZWYCIĘŻENI
Kieska i rewolucja
Paryska konferencja pokojowa i uregulowania pokojowe
Polityczne wartości i postawy frontowego pokolenia
12. JAŁOWE ZIEMIE?
Pamięć i upamiętnianie
Wojna a kultura
Wojna na srebrnym ekranie
Wojna a historia
Epilog
Bibliografia
Wykaz skrótów
Indeks nazwisk
Wykaz map
|
