Wstęp



Zadaniem niniejszej pracy jest krytyczne zestawienie opinii na temat regulacji chłopskiej 1823 r. wyrażonych na lamach publicystyki wielkopolskiej w latach 1823—1848 i na tej podstawie rozszyfrowanie jej klasowej ideologii. Wobec narastania problemu chłopskiego w życiu społecznym Polski porozbiorowej klasa panująca nie mogła milczeć i zmuszona była zająć stanowisko w tej sprawie. Stąd powszechne zainteresowanie problemem chłopskim wśród wszystkich klas społecznych i kierunków politycznych, czego wyrazem jest ówczesna prasa.
Publicystyka okresu, w którym na terenie Wielkiego Księstwa Poznańskiego kształtował się kapitalizm, budzi szczególne zainteresowanie badacza zajmującego się początkami kapitalizmu na ziemiach polskich. Jest to bowiem bezpośrednie źródło, które z całą wyrazistością odzwierciedla wzajemny związek i współzależność między przemianami w bazie i zagadnieniami ideologicznymi ówczesnej doby. Pokazanie tej współzależności i analiza klasowych podstaw piśmiennictwa poznańskiego stanowi niewątpliwie poważny problem naukowy, któremu warto poświęcić odrębne studium.'
Sprawa chłopska stanowiła centralne zagadnienie ówczesnych polemik prowadzonych na łamach czasopism poznańskich i innych publikacji. Każdy z ówczesnych kierunków społeczno-politycznych występował na arenie publicystycznej z własnymi koncepcjami w stosunku do chłopów. Każdy pragnął narzucić takie rozwiązanie problemu chłopskiego, które pozostawałoby w zgodzie z interesami reprezentowanej przez niego klasy. Był to zasadniczy moment, w którym przełamywała się ideologia wielkopolskich klas i grup społecznych, w konsekwencji zaś decydujące kryterium postępowości lub reakcyjności poszczególnych ugrupowań i stronnictw.
W związku z tym, że praca niniejsza omawia problem agrarny od strony odbicia, jakie znajdował on w ówczesnej twórczości publicystycznej, jej podstawę źródłową stanowią pokaźne co do ilości i objętości roczniki wielu wychodzących wtedy w Księstwie Poznańskim czasopism, jak również wydane w latach 1823—1848 broszury i książki o charakterze publicystycznym.
Z punktu widzenia podjętego przeze mnie zadania ważne jest przede wszystkim to, co pisano i publikowano na temat chłopski, co czytało ówczesne społeczeństwo wielkopolskie, co wreszcie urabiało opinię w sprawie
chłopskiej i oddziaływało na rozmaite stronnictwa i ugrupowania; dlatego też materiał publicystyczny jest tu głównym źródłem.
W pracy korzystałam z publicystyki nie tylko poznańskiej, ale i emigracyjnej omawianego okresu ze względu na to, że kierunki ideologiczno-spo-łeczne wielkiej emigracji bardzo silnie oddziaływały na Wielkopolskę. Wielkopolska stanowiła bazę wypadową emigracji na resztę ziem polskich, toteż koncepcje społeczne i polityczne wyrastające za granicą zapładniały publicystów poznańskich. Warto podkreślić, że wszystkie stronnictwa i ugrupowania na emigracji miały swoje odpowiedniki w Wielkim Księstwie Poznańskim. W wyniku tych silnych więzów ideologicznych łączących Wielkopolskę z emigracją, poznańska problematyka agrarna znajdowała żywy oddźwięk w czasopismach polskich wychodzących w krajach zachodnio-europejskich.
Rozdziały wstępne przedstawiające stosunki społeczno-gospodarcze na wsi poznańskiej w okresie regulacji zostały opracowane głównie na podstawie literatury fachowej oraz dzieł klasyków marksizmu.
Poza ramy pracy wykraczał olbrzymi materiał archiwalny odnoszący się do przebiegu akcji regulacyjnej w rejencji poznańskiej i bydgoskiej. Czeka on jeszcze na badacza, który podejmie trud napisania gruntownej, opartej na pełnym materiale źródłowym monografii o uwłaszczeniu w Wielkopolsce.



Spis treści



Wstęp................................... 5
Rozdział I
Regulacja chłopska —jej następstwa.................... 7
Rozdział II
Poznańskie ugrupowania społeczno-polityczne wobec przemian gospodarczych
i społecznych.............................. 16
Rozdział III
Publicystyka wielkopolska w latach 1823—1848............... 25
Rozdział IV
Regulacja w opinii publicystów szlacheckich................ 39
Rozdział V
Regulacja i jej następstwa w świetle publicystyki burżuazyjno-liberalnej i burżua-
zyjno-demokratycznej........................... 59
Rozdział VI
Regulacja i jej następstwa w świetle publicystyki rewolucyjnej......... 69
Rozdział VII
Służba dworska, najemnicy i komornicy w sądach publicystyki wielkopolskiej. 73 Rozdział VIII
Obszamicze koncepcje «ulepszenia» stosunków wiejskich........... 92
Rozdział IX
Obóz pracy organicznej a sprawa chłopska.................104
Rozdział X
Poglądy na oświatę ludową kierunku liberalnego i rewolucyjnego.......122
Rozdział XI
Poglądy publicystów poznańskich na rolę chłopów w dawnej Polsce.....135
Rozdział XII
Stosunek publicystyki emigracyjnej do poznańskich zagadnień agrarnych. ... 143
Zakończenie................................. *47
Bibliografia........*.......................... 152



WIELKOŚĆ 24X17CM,MIĘKKA OKŁADKA,LICZY 155 STRON.

STAN:OKŁADKA DB-,STRONY SĄ POŻÓŁKŁE,POZA TYM STAN W ŚRODKU DB.

WYSYŁKA GRATIS NA TERENIE POLSKI / PRZESYŁKA POLECONA PRIORYTETOWA + KOPERTA BĄBELKOWA ,W PRZYPADKU PRZESYŁKI ZAGRANICZNEJ PROSZĘ O KONTAKT W CELU USTALENIA JEJ KOSZTÓW / .

WYDAWNICTWO PWN WARSZAWA 1955,NAKŁAD 1060 EGZ.!!!

INFORMACJE DOTYCZĄCE REALIZACJI AUKCJI,NR KONTA BANKOWEGO ITP.ZNAJDUJĄ SIĘ NA STRONIE "O MNIE" ORAZ DOŁĄCZONE SĄ DO POWIADOMIENIA O WYGRANIU AUKCJI.

PRZED ZŁOŻENIEM OFERTY KUPNA PROSZĘ ZAPOZNAĆ SIĘ Z WARUNKAMI SPRZEDAŻY PRZEDSTAWIONYMI NA STRONIE "O MNIE"

NIE ODWOŁUJĘ OFERT KUPNA!!!

ZOBACZ INNE MOJE AUKCJE

ZOBACZ STRONĘ O MNIE