Oregano,
Dziki Majeranek

(Origanum Vulgare)

Wieloletnia mrozodporna bylina, występująca naturalnie w Azji
Mniejszej, na Kaukazie, Bliskim Wschodzie, w Iranie, w niższych
partiach Himalajów, południowych Chinach i na Tajwanie.
Naturalnie występuje na skraju suchych dębowych i sosnowych
lasów, polanach i słonecznych zboczach.

Jest również znana jako dziki majeranek.
Wiele podgatunków i szczepów zostało stworzone,
z tego gatunku na przestrzeni wieków,
dla ich unikalnych smaków lub innych cech.
Cała roślina wydziela aromatyczny, przyjemny zapach,
osiąga od 20 do 90 cm. Dobrze zimuje i końcem lutego
lub początkiem marca rozpoczyna wegetację.
Może rosnąć w zakresie pH 6,0-8,0 gleby.
Łodygi drewniejące, liście niekiedy czerwienieją.

Kwiaty różowo-fioletowe, o wielkości 3-4 mm długości,
zapylane głównie przez pszczoły, jest to roślina wysoce
miododajna. Kwitnie od lipca do września, w drugim roku życia.
Nasiona dojrzewają w sierpniu. Preferuje ciepły, dość suchy
klimat, ale będzie dobrze rosnąć także w w innych środowiskach.
Nasiona można wysiewać przez cały rok w domu
lub wczesną wiosną w ogrodzie w słonecznym miejscu.


3000 lat temu p.n.e. w Babilonie jego odmiany stosowano
przeciw chorobom układu oddechowego i na problemy z sercem.
Egipcjanie używali wyciągu do leczenia rozmaitych dolegliwości,
pielęgnacji skóry i do konserwowania żywności.










Znane jako przyprawa do co najmniej 300 do 400 lat.
Wcześniej było uważane za roślinę leczniczą, magiczną
oraz kadzidło do odstraszania demonów.
Hipokrates uważał go za panaceum na wszystkie choroby.
Nazwa wywodzi się z greckich słów: "oros” góra i "ganos” radość,
czyli „radość góry”.
Grecy widząc oregano rosnące na grobie przodka, wierzyli
że zmarły jest szczęśliwy po śmierci.


Na greckich i rzymskich weselach, para młoda zakładała
wieńce z oregano na znak radosnego wydarzenia.
W średniowieczu było ważnym ziołem, służącym do obrony
przed czarownicami i diabłem.
Uważano że pomaga odpędzić smutek, przywraca odwagę
i czyni ludzi szczęśliwymi.
Wierzono ze zapewnia ochronę przed złymi mocami
i wkładano go do butów ślubnych oraz wplatano w ślubny bukiet.
Jest ważną rośliną pszczelarską, używana też do barwienia tkanin.

Jako przyprawy używa się świeżych lub suszonych liści,
mają silny, aromatyczny, ciepły i lekko gorzki smak.
Surowiec zbiera się przed kwitnieniem lub przez cały
czas wegetacji, należy go suszyć w temp. nie przekraczającej 35C,
w zacienionym miejscu.Po wysuszeniu liście oddziela się od
łodyg, mogą być przechowywane w szczelnym opakowaniu
przez 12 miesięcy.Smak zioła zależy od czynników takich jak
klimat, pora zbioru i skład gleby, które wpływają na obecność
i procentową zawartość olejków aromatycznych.

Oregano odgrywa ważną rolę w kuchni włoskiej i hiszpańskiej,
jest również pospolite wsród innych kultur zamieszkujących
teren Morza Śródziemnego.
W przeciwieństwie do większości włoskich ziół, oregano łączy się
dobrze z ostrymi potrawami, które są popularne w poł. Włoszech.
Jego popularność w Stanach Zjednoczonych rozpoczęła się,
gdy żołnierze powracający z II wojny światowej przynieśli
go do kraju, w południowych Włoszech był popularny od wieków.
Liście są używane w Grecji najczęściej, aby dodać smaku sałatce
greckiej, dodawane również do cytrynowej oliwy z oliwek,
która towarzyszy wielu daniom, zapiekankom
i potrawom z grilla.

Najczęściej używane do potraw pieczonych, smażonych,
grillowanych, marynat, sałatek, dresingów, warzyw, zup,
potraw z makaronów,
moussaki i ratatouille, jest jednym ze składników
mieszanki zioła prowansalskie. Jest bardzo popularne
w sosach pomidorowych, dobrze łączy się z bazylią,
tymiankiem, można aromatyzować nim oliwę.
Dobrze współgra z omletami, sosami, daniami włoskimi,
jak i z pomidorów, jest typową przyprawą do pizzy.

Zioło jest również szeroko stosowane w kuchni tureckiej,
greckiej, portugalskiej, hiszpańskiej, Palestyny, Libanu,
Egiptu, Syrii, Filipin i Ameryki Łacińskiej.
W kuchni tureckiej, oregano jest stosowane głównie
do kebabu i grilla.

W kuchni Teksańskiej i Meksykańskiej jest często używany
razem z kminkiem, chilli, czosnkiem i cebulą, ważny składnik
chili con carne.
Jest tam jednak często zastępywane przez meksykańskie
oregano (Lippia graveolens), spokrewnione z oregano,
podobne, ale silniejsze w smaku.

Na Białorusii i Kaukazie, oregano dodaje się
do ogórków i grzybów.
Na Syberii jest używane do aromatyzowania nadzienia
do słonych ciast.
W rosyjskiej kuchni jest wykorzystywane do parzenia herbaty.










Roślina ma wysoki poziom przeciwutleniaczy (ORAC)
który należy do najwyższych w historii, wartość jej indeksu
jest około 46 razy silniejsza niż wartość indeksu jabłka,
które zazwyczaj jest uważane za doskonały przeciwutleniacz.
Oregano ma tak wysoką aktywności antyutleniającą, ze względu
na wysoką zawartość kwasów fenolowych i flawonoidów,
wykazuje także aktywność przeciwbakteryjną.

Hipokrates używał oregano jako środka antyseptycznego,
a także jako leku na żołądek i dolegliwości układu oddechowego.
W medycynie ludowej stosowany jako lekarstwo na reumatyzm,
paraliż, epilepsje, bóle jelit, brak miesiączki, ból głowy,
a także napotnie i moczopędnie.

Liście i pędy kwiatowe są silnie antyseptyczne,
przeciwskurczowe, przeciwbiegunkowe,
odtruwające, wiatropędne, żółciopędne, napotne,
wykrztuśne, stymulujące, żołądkowe,
łagodnie tonizujące, wywołują miesiączkę.

Jest stosowane w medycynie dla swoich skutków antseptycznych
i przeciwzapalnych, oraz dla ułatwenia odkrztuszania
i zwiększenia wydzielania żółci.

Herbatka z oregano jest używana na przeziębienia i inne choroby
układu oddechowego, chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy,
jako środek przeciwzapalny, wykrztuśny i wiatropędny,
jest potężnym środkiem rozkurczowym,
skutecznie łagodzi kaszel.
W homeopatii jest zalecany przy nadciśnieniu i miażdżycy.

Stosowany do kąpieli orzeźwiających.
Olejek z oregano jest uważany za bardzo silny środek
antyseptyczny, polecany do każdego rodzaju przeziębienia
lub grypy, jest to również środek przeciw bólom spazmatycznym,
zmęczeniu oraz stresowi. Olejek stosowany zewnętrznie
jako lekarstwo na ból zęba, w indyjskiej medycynie przypisano
mu działanie pobudzające i tonizujące.

Wykazuje pozytywny wpływ na zaburzenia trawienia
i choroby górnych dróg oddechowych.
W nowoczesnej medycynie jest dość rzadko używany,
zwykle jako część mieszanki herbacianej
na skurcze żołądka i problemy jelitowe.

W 2005 r. US Federal Trade Commission wniósł powództwo
przeciwko firmie, która twierdziła że olejek z oregano
leczy przeziębienia i grypy, a zażywany doustnie
leczy i przynosi ulgę w infekcjach bakteryjnych
i wirusowych oraz ich objawach.
US Federal Trade Commission stwierdziło że reprezentacje
były fałszywe i nie zostały potwierdzone w momencie
przedstawienia, zatem może to być zwodnicza
praktyka i fałszywa reklama.
Warunkiem końcowym w tej sprawie było oświadczenie
że żadne korzyści dla zdrowia nie mogą być potwierdzone bez
"... właściwych i wiarygodnych dowodów naukowych ... ".