O mnie Moje Aukcje Moje Komentarze
TYTUŁ: | Księga urwisów |
AUTOR: | Edmund Niziurski |
WYDAWNICTWO: | Nasza Księgarnia Warszawa |
ROK WYDANIA: | 1978 |
ILOŚĆ STRON: | 412 |
OPRAWA: | Miękka |
STAN OGÓLNY: | Bardzo dobry |
INFORMACJE DODATKOWE: | Drobne zabrudzenia i przetarcia oprawy, pozółkłe strony |
Księga urwisów – powieść przygodowa dla młodzieży autorstwa Edmunda Niziurskiego, wydana po raz pierwszy w 1954.
Akcja powieści rozgrywa się w czasach wczesnej PRL w wiosce na Kielecczyźnie. Bohaterami są uczniowie klasy szóstej szkoły podstawowej w Wilczkowie: Wiktor Stopa (miejscowy chłopak, półsierota), Karlik Rudniok (syn inżyniera górnictwa ze Śląska) i inni. Przeżywają oni serię niebezpiecznych przygód, których podłożem jest działalność w Wilczkowie dywersanta, zamierzającego zniszczyć kopalnię miedzi oraz walka o kolektywizację rolnictwa.
Księga urwisów została wydana pod koniec okresu stalinowskiego, w momencie gdy pojawiały się pierwsze, bardzo nieśmiałe odznaki odwilży. Z jednej strony w dużym stopniu przepojona jest propagandą typową dla okresu stalinowskiego: kolektywizacja rolnictwa jest pokazana jako proces pozytywny, pozytywnymi bohaterami (drugoplanowymi) są działacz ZMP Gondera i oficer UB Bolesławiec. Lider sprzeciwiających się kolektywizacji chłopów został przedstawiony jako postać zdecydowanie antypatyczna, a pod koniec utworu okazuje się, że jego syn jest złodziejem, który w dodatku dostarczał wyposażenie zachodnim dywersantom. W pozytywnym świetle przedstawione są starania o utworzenie w Wilczkowie spółdzielni rolniczej oraz drużyny harcerskiej (OH ZMP), jak również działania głównych bohaterów w celu zdemaskowania "szpiegów".
Z drugiej jednak strony Niziurski właśnie Księgą urwisów jako jeden z pierwszych potrafił przeciwstawić się schematom realizmu socjalistycznego w literaturze dla młodzieży. Bohaterami są realistycznie przedstawieni chłopcy, którzy wdają się w bójki między sobą, mają skłonności do wygłupów i łobuzerskich kawałów, na ogół źle się uczą, są jednak pokazani z sympatią. Stosunki międzyludzkie w klasie, szkole i wiosce są odmalowane w sposób bardzo realistyczny, a akcja jest dynamiczna i dobrze skonstruowana.