PRZEDMOWA
TVFiniejsze opracowanie obejmuje działy nauki: matematykę, fizykę, -L * chemię i astronomię, należące aktualnie do Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii. Wymienione dyscypliny wchodziły przez długi okres ostatnich czasów aż po pierwsze lata po drugiej wojnie światowej włącznie w skład Wydziału Filozoficznego, jednoczącego nauki ścisłe, przyrodnicze i humanistyczne. W roku 1946 Wydział Filozoficzny uległ podziałowi na Wydziały Humanistyczny i Matematyczno-Przyrodniczy. W roku 1952 nastąpił dalszy podział i w tej chwili w skład wydziału wchodzą: mate­matyka, fizyka, chemia i astronomia; historyczne losy tych dyscyplin na Uniwersytecie Jagiellońskim są właśnie przedmiotem niniejszego studium.
Wedle ogólnego planu, przyjętego po dyskusji, omówienie działalności naukowej w obrębie poszczególnych dyscyplin ma charakter chronolo­giczny z tym, że na ogólnym tle omówiona jest dokładniej i bardziej szczegółowo działalność wybitniejszych jednostek. Na skutek takiego schematu nie dało się uniknąć pewnych dysproporcji i siłą faktu działalność niektórych profesorów i badaczy mogła zostać nie dość mocno podkreślona. Zjawisko to mogło zaznaczyć się silniej tam, gdzie kilku różnych autorów opracowało odpowiednią dyscyplinę, tj. w zakresie matematyki. Fizykę opracował docent Tadeusz Piech, chemię docent Zdzisław Wojtaszek, astronomię profesor Eugeniusz Rybka. Opracowanie historii matematyki jest wynikiem współpracy kilku autorów. I tak okres do połowy XIX wieku został pominięty, gdyż jest on przedmiotem osobnej monografii jubi­leuszowej opracowanej przez mgr Jadwigę Bianni. Drugą połowę wieku XIX opracował docent Zdzisław Opial, wiek XX redaktor niniejszego tomu. Sylwetki wybitniejszych uczonych działających w ostatnim okresie wyszły spod pióra profesora Władysława ŚlebodzińsMego (sylwetka K. Żorawskiego), profesorów Tadeusza WażewsMego i Jacka SzarsMego

              Tytuł: UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI
WYDAWNICTWA JUBILEUSZOWE TOM XV
STUDIA
Z DZIEJÓW KATEDR
WYDZIAŁU
MATEMATYKI, FIZYKI, CHEMII
UNIWERSYTETU
JAGIELLOŃSKIEGO





              Autor: Pod redakcją STANISŁAWA GOŁĄBA


                     Wydawnictwo i rok wydania:

              Stan: -bdb minus za przytarcia i lekkie przybrudzenia okladki, zawartosc ladnie zachowana

              Oprawa:  miekka

              Ilość stron: 280
str.

              Format: 18x25 cm

              Ilustracje: posiada

              Spis treści: 
Przedmowa x 9
CZĘŚĆ PIERWSZA
ASTRONOMIA
Eugeniusz Rybka, Zarys historii astronomii w Uniwersytecie Jagiellońskim . . 13
I. Astronomia w Akademii Krakowskiej przed reformą Kołłątajowska. . . . 13
II. Jan Śniadecki 16
Lata 1803—1825 w Obserwatorium Krakowskim 20
Maksymilian Weisse. Renesans pracy naukowej w Obserwatorium Kra­kowskim ... 21
V. Franciszek Karliński — dyrektor Obserwatorium Krakowskiego w latach
1862—1902 24
VI. Maurycy Pius Rudzki 26
VII. Ludwik Antoni Birkenmajer (1855—1929) 30
VIII. Zorganizowanie prac w Obserwatorium Krakowskim przez Tadeusza Bana-
chiewicza 33
IX. Działalność obserwacyjna i organizacyjna Obserwatorium 38
X. Prace teoretyczne zakresu organizacyjnego. Założenie czasopisma „Acta
Astronomica" 42
XI. Wyniki badań astronomów krakowskich w okresie międzywojennym . . 45
Gwiazdy zmienne zaćmieniowe 45
Ekspedycje zaćmieniowe 47
Rachunek krakowianowy 49
Inne prace teoretyczne i obserwacyjne 51
XII. Działalność Banaehiewicza w latach 1939—1954 . 52
XIII. Ogólne linie rozwojowe astronomii krakowskiej 54
Bibliografia 56
CZĘŚĆ DRUGA
MATEMATYKA Zdzisław Opial, Zarys dziejów matematyhi w Uniwersytecie Jagiellońskim w drugiej
polowie XIX wieku 69
Stanisław Gołąb, Zarys dziejów matematyki w Uniwersytecie Jagiellońskim od
roku 1900 75
I. Okres od roku 1900 do roku 1939 75
II. Okres po roku 1945 82
6
7

Władysław Ślebodziński, Kazimierz Źorawski 87
I. Teoria form różniczkowych 89
II. Teoria niezmienników całkowych 91
Teoria ruchu ośrodka ciągłego i ciała sztywnego 93
Równania różniczkowe 97
V. Geometria różniczkowa 99
VI. Wpływ Żorawskiego na młodsze pokolenie matematyków 99
Tadeusz Ważewski, Jacek Szaraki, Stanisław Zaremba 103
Bibliografia 118
Stanisław Gołąb, I. Jan Śleszyński 119
II. Antoni Hoborski 121
Alfred Rosenblatt 124
Witold Wilkosz 127
CZĘŚĆ TRZECIA
CHEMIA Zdzisław Wojtaszek, Zarys historii katedr chemicznych UJ (1 X 1783—31 VIII
1939). Obecne kierunki rozwojowe 133
Wstęp 133
- I. Jan Jaśkiewicz —pierwszy profesor chemii na Uniwersytecie Jagiellońskim
(1783—1787) 135
Sytuacja w chemii z końcem XVIII wieku w świecie i w Polsce .... 135
Historia powołania Jaśkiewicza na katedrę 137
Koleje życia Jaśkiewicza 138
Działalność naukowa Jaśkiewicza 140
Jaśkiewicz jako dydaktyk 142
Zasługi Jaśkiewicza w zakresie organizacji nauki 143
7. Ogólna charakterystyka Jaśkiewicza jako profesora chemii na Uniwer­
sytecie Jagiellońskim 144
II. Franciszek Scheidt — współpracownik Jaśkiewicza i jego następca na Ka­
tedrze Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1787—1803) 145
Historia obsady katedry po ustąpieniu Jaśkiewicza . 145
Koleje życia Scheidta 146
Działalność naukowa Scheidta 147
Osiągnięcia Scheidta na polu dydaktyki i organizacji badań i nauczania . 148
Ogólna charakterystyka Scheidta, drugiego profesora chemii Uniwersy­tetu Jagiellońskiego 150

Austriacy na Katedrze Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1805—1809) 150
Józef Markowski — pierwszy kierownik samodzielnej Katedry Chemii Uni­wersytetu Jagiellońskiego (1810—1829) 151

Historia obsady Katedry Chemii przez Markowskiego. ....... 151
Koleje życia Markowskiego 151
Dorobek naukowy Markowskiego 153
Markowski jako organizator nauki i nauczania 155
V. Filip Neryusz Walter — niedoszły profesor chemii Uniwersytetu Jagiel­
lońskiego (1830—1833) 156
VI. Florian Sawiczewski — kierownik połączonych katedr chemii i farmacji
(1833—1851) . . . 157
Koleje życia Sawiczewskiego 157
Charakterystyka dorobku naukowego Sawiczewskiego w zakresie chemii 158
Osiągnięcia dydaktyczne i organizacyjne Sawiczewskiego 160
VII. Emilian Czyrniański — twórca nowoczesnego zakładu chemicznego
(1851—1888) 160
Koleje życia Czyrniańskiego 161
Dorobek naukowy Czyrniańskiego 161
Zasługi Czyrniańskiego na polu organizacji nowoczesnej placówki pracy naukowej i dydaktycznej 164
Asystenci i uczniowie Czyrniańskiego 165
VIII. Karol Olszewski — uczeń i następca Czyrniańskiego, wielki kriogenik
(1891—1915) 166
Debaty nad losami Katedry Chemii po śmierci Czyrniańskiego ... 166
Koleje życia Olszewskiego 166
Charakterystyka działalności naukowej Olszewskiego 168
Działalność dydaktyczna Olszewskiego 172
Zasługi Olszewskiego w zakresie organizacji Zakładu jako placówki naukowej 174
Asystenci i uczniowie Olszewskiego 175
7. Rola Olszewskiego w dziejach chemii na Uniwersytecie Jagiellońskim . 178
IX. Okres przejściowy po śmierci Olszewskiego (1915—1919). Jan Zawidzki —
przez krótki czas kierownik I Zakładu Chemicznego • 179
X. Tadeusz Estreicher — uczeń Olszewskiego i kontynuator jego dzieła
(1919—1947) 18°
Koleje życia Estreichera 180
Dorobek naukowy Estreichera 182
Działalność dydaktyczna Estreichera 184
Zasługi Estreichera w zakresie organizacji nauczania i pracy badawczej . 186
Asystenci i uczniowie Estreichera 187
XI. Julian Schramm—pierwszy kierownik II Zakładu Chemicznego (1891—1910) 190
Historia powstania II Zakładu Chemicznego i obsady jego pierwszego kie­rownictwa 190
Koleje życia Schramma 191
Działalność naukowa Schramma 1*^
Osiągnięoia dydaktyczne i organizacyjne Schramma 193
Asystenci i uczniowie Schramma 194
XII. Karol Dziewoński — długoletni kierownik II Zakładu Chemicznego, za­
służony badacz w dziedzinie chemii organicznej (1911—1943) 195
1. Historia obsady kierownictwa II Zakładu Chemicznego po ustąpieniu
Schramma . . 195
8
Koleje życia Dziewońskiego 195
Dorobek naukowy Dziewońskiego 197
Dziewoński jako nauczycieli organizator pracy naukowej i badawczej . . 199
Asystenci Dziewońskiego * 201
XIII. Ludwik Bruner — kierownik pierwszego zakładu ehemii fizycznej w Polsce,
szermierz chemii fizycznej w Polsce (1911—1913) 203
Dzieje powstania III Zakładu Chemicznego , 203
Koleje życia Brunera - • 203
Dorobek naukowy Brunera 204
Działalność dydaktyczna Brunera 207
Asystenci, uczniowie i współpracownicy Brunera i jego „Szkoła Profe­sorów Chemii" 208
XIV. Okres przejściowy po śmierci Brunera (1914—1920) 210
XV. Bohdan Szyszkowski — wybitny elektrochemik i badacz zjawisk powierzch­niowych, profesor chemii fizycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego (1920—
1931) 211
Koleje życia Szyszkowskiego 211
Dorobek naukowy Szyszkowskiego 212
Asystenci Szyszkowskiego i stosunek do nich profesora 213
XVI. Bogdan Kamieński ■— kierownik Katedry Chemii Fizycznej i Elektrochemii,
od roku 1932 (informacja) 214
XVII. Kierunki rozwoju chemii w Uniwersytecie Jagiellońskim po drugiej wojnie
światowej ., 215
Bibliografia 218
CZĘŚĆ CZWARTA
FIZYKA
Tadeusz Pie cb, Zarys historii katedr fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego 223
Wstęp • 223
I. Pierwsze próby reformy Akademii Krakowskiej. Reforma Kołłątaja. Utwo­
rzenie Katedry fizyki 225
II. Zarys historii Zakładu w dobie Komisji Edukacji Narodowej (1778—1795) . 227
Okres przejściowy (1795—1838) 232
Gabinet fizyczny za czasów Kuczyńskiego (1838—1882) 234
V. Zakład fizyczny za czasów Wróblewskiego (1882—1888) 237
VI. Zakład pod kierunkiem Witkowskiego (1888—1913) 241
VII. Zakład pod kierunkiem Smoluchowskiego (1913—1917) 246
VIII. Okres międzywojenny (1918—1939) 251
IX. Okres okupacji hitlerowskiej. Czasy powojenne 257
X. Zarys historii katedr fizyki teoretycznej 262
Bibliografia 269
Spis ilustracji 271
Skorowidz nazwisk 272



Strona o mnie

Moje aukcje (książki o zbliżonej tematyce. Kliknij.)

Uwaga! Na zdjęciach wokół liter możliwe charakterystyczne zniekształcenia - wynikają z konieczności kompresji zdjęć. W rzeczywistości zniekształcenia nie występują. Możliwe też błędy w opisie - z powodu niedoskonałości odczytu OCR, za co przepraszam.