PRZEDMOWA
Jubileusz sześćsetlecia Uniwersytetu Jagiellońskiego uświadomił, obok wielu innych potrzeb w zakresie dokumentacji dziejów Uniwersytetu, pilną potrzebę przygotowania pełnej obszernej Historii Biblioteki Jagiellońskiej jako tej placówki naukowej, która ściśle związana była na przestrzeni wieków z dziejami Uniwersytetu, jego działalnością naukową i dydaktyczną. Dotych­czasowe nieliczne opracowania historii Biblioteki Jagiellońskiej mimo wielu prac, o wielkim nieraz znaczeniu, związanych z jej dziejami, były w zasadzie albo próbami zwięzłego przedstawienia całości tych dziejów, albo tyczyły krótszych okresów potraktowanych monograficznie z gruntownym wyzyska­niem podstawy źródłowej.
Potrzeba opracowania dziejów Biblioteki ujawniła się wcześnie. Sygna­lizują ją już z końcem XVIII w. przygodne próby Jacka Przybylskiego (por. rękopisy Biblioteki Jagiellońskiej 1883 i Biblioteki Narodowej 3194), a przede wszystkim krótkie zebranie najważniejszych wiadomości z dziejów Biblioteki Quaedam de bibliotheca Universitatis Cracouiensis concinnaia 1814 Józefa Sołtyko-wicza, autora pracy o stanie Akademii Krakowskiej (1810), dochowane w rękopisie 231 Biblioteki Jagiellońskiej.
Pierwsze źródłowe opracowanie dziejów Biblioteki Jagiellońskiej wyszło spod pióra Jerzego Samuela Bandtkiego, dyrektora Biblioteki i profesora bibliografii na Uniwersytecie, opublikowane w 1821 r. pt. Historia Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Okolicznościowy charakter, związany z obchodzonym w roku 1864 jubileuszem pięćsetłecia, ma niewielka rozprawa iDzieje Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie, ss. 12—69) przygotowana przez pracownika Biblioteki (w latach 1860—1873) Franciszka Matejkę, pomiesz­czona w pracy zbiorowej pt. Zjiktaay Uniwersyteckie w Krakowie.
Szerzej już i gruntowniej przedstawia dzieje Biblioteki Jagiellońskiej do­piero praca Wandy Konczynskiej pt. Zarys historii Biblioteki Jagiellońskiej, opublikowana w 1923 r. Praca ta pomimo pewnych braków jest krokiem naprzód w stosunku do poprzednich publikacji. Oparta na materiałach źródłowych oświetla nieco odmiennie, aniżeli uczynił to Bandtkie, a za nim Matejko, historię Biblioteki w okresie przez nich przedstawionym.
Oprócz opracowań obrazujących całokształt dziejów Biblioteki istnieją również prace obejmujące krótsze okresy. Do nich zaliczyć należy przede

Tytuł:

Autor: Pod redakcją Ignacego Zarębskiego

Jerzy Zathev, Anna Lewicka-Kamińska Leszek Hajdukiewicz

Wydawnictwo i rok wydania: NAKŁADEM UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO
KRAKÓW 1966 Wyd. I
1350 +150 egz.

Stan: db przytarcia, slady i zagiecia na okladce, zagiecia rogow. Wykreslone pieczatki z biblioteki Technikum Gornictwa - egzemplarz archiwalny - strony nie są rozcięte !

Oprawa: miękka

Ilość stron: 510 str.

Format: 17,5x25 cm

Ilustracje:
SPIS ILUSTRACJI
U Książki z okresu Uniwersytetu Kazimierzowskiego. Zakończenie traktatu medycznego:
Galenus Ars Pana cum commento Hali Rodham (z r. 1368). BJ 813, k. 37 15
Fragment dokumentu z najstarszą (z r. 1403) wzmianką o opiekunie biblioteki Uniwersy­
tetu tfpater librorum^. BJ 2371, k. ochr., wiersz 12/13 27
Dawna sygnatura E na przedniej okładce książki obok starych tytułów. BJ 743 .... 29
Notatka wskazująca na charakter daru: ^Memoriale magistri Sigismundi^ de Pysdry.
BJ 1533, k. 1 . 49
Notatka wskazująca na pochodzenie książki od Jana Isnera, w charakterystycznym dla
najstarszych nabytków biblioteki obramieniu. BJ 1904, k. Iv 52
Świadczący o pochodzeniu rękopisu własnoręczny koncept listu rektora Stanisława ze
Skarbimierza z dn. 6 V 1413 r. BJ 192 wyki 64
Kodeks pisany ręką własną profesora Mikołaja Kozłowskiego. BJ 1907 73
Własnoręczny podpis na kodeksie Jana Stollego (pismem zwierciadlanym^. BJ 2095 . . 83
Spis książek z biblioteki Tomasza Strzempińskiego. BJ 2131, k. 157 . . 97

Exlibris Marcina Bylicy. BJ 580, k. I 124
Gmach Collegium Maius od ul. św. Anny i Jagiellońskiej (stan obecny) 135
Dziedziniec Collegium Maius z widokiem na skrzydło biblioteczne (stan obecny) ... 137
Sala Obiedzińskiego w Collegium Maius (wygląd dzisiejszy) 140
Globus ^złoty jagiellońskie, pocz. XVI w. (dziś w Muzeum UJ, pomni ej szenie). . . . 143
Renesansowa oprawa wykonana w Krakowie w r. 1528. Na oprawie widoczne inicjały
właściciela: IfoannesJ SfylyiusJ AfmatusJ UftriusąueJ Ifurisj Dfoctorj MDXXVIII. We­
wnątrz druk: Ptolomaeus, Geographia, Strassburg, J. Gruninger, 1525. 20. — Geographia
2061 (znaczne pomniejszenie) 147
Oprawa haftowana z biblioteki Ponętowskiego. Wewnątrz druk: Jan Leysentritius,
Ckristianae precationes. Budziszyn, Mikołaj Wolrab, 1555. 8O. — Cim. B (nieznaczne po-
większenie) 159
Nieznany exlibris drzeworytowy Jana Ponętowskiego z około r. 1580 na klocku zawiera­
jącym dwa druki: Vortzeichnus s des Heiligtums der Stifftkirchen der Sanct Moritz und Marten
Magdalenen zu Halle. Halle 1520. 4O; Die Zeigmg des Heiligtums der Stifftkirchen aller Heiligen zu
Wittenburg. Wittenberg 1509. 4O. — Cim. 5746—5747 (wielkość naturalna) 161
Drugi, nieznany exlibris Jana Ponętowskiego z r. 1586, wklejony jako osobna karta na
początku druku: Bartholomaeus Platina, Vitae pontificum. Venezia 1479. 2O. — Inc. 1353—
1354 (pomniejszenie) 163
19. Jakub Witeliusz, od r. 1639 kustosz, w łatach 1647—1648 prowizor biblioteki Kolegium
Większego, zm. 1648 (portret olejny z poi. XVII w. w Muzeum UJ) 169
Spis ilustracji
Tan Brożek, kustosz od r. 1632 i dobrodziej biblioteki Akademii, zm. 1652. (Portret olejny,
~ druga połowa XVII w. w Muzeum UJ) 173
91 Benedykt z Koźmina, dobrodziej biblioteki, zm. 1559 (portret olejny współczesny w Mu-
Tm - 179
zeum UJ)
99 Oprawa z wytłoczonym napisem: Ex fundatione D. Benedicti a Kozmin oraz datą 1567. We­
wnątrz druk: Mikołaj Kopernik, De renolutionibus orbium coelestium. Wyd. 2. Basel, H. Petri
1566. 2O. - Cim. 8202—3 187
Oprawa z superexlibrisem biblioteki Kolegium Większego i datą 1593, wykonana przez
introligatora Wilhelma. Deski, wiśniowa skóra cielęca, tłoczona ślepo i złotem, okucia,
klamry, ślady kateny. Wewnątrz druk: Hieronim Fabricius ab Aquapendente, Pentateuchos
chirurgicum, Frankfurt a. M., J. Hartmann, 1592. 8O. - Cim. 1428 189
Przegląd 12 superexlibrisów Uniwersytetu Krakowskiego. Dwa pierwsze pochodzą z prze­
łomu XV i XVI w., trzeci z r. 1546, czwarty i piąty sprzed r. 1563, szósty z r. 1563, na­
stępne 7—11 z pierwszej połowy XVII w. oraz 12 z drugiej połowy XVII w. (pomniej-
szeniej 209
25. Daniel Sygoniusz z Lelowa, prowizor biblioteki Kolegium Większego w latach 1615—1638,
zm. 1638 (portret olejny współczesny w Muzeum UJ) 219
Superexlibris Daniela Sygoniusza na książce Walentego Wawrzyńca z Widawy: Generalis
controuersia de indulgentiis, wydanej w Krakowie w r. 1593. 2O. — Cim. 8071 (pomniej-
szenie) 221
Adam z Opatowa, w latach 1612—1624 kustosz, w latach 1638—1646 prowizor biblioteki
Kolegium Większego, zm. 1647 (portret olejny, pierwsza połowa XVII w. w Muzeum
UJ) 223
28. Dedykacja autorska dla biblioteki Akademii Krakowskiej odciśnięta na oprawie dzieła:
A. P. Nidecki, De ecclesia, Kraków, drukarnia Łazarzowa, 1583. 2O. — Cim. 8067 (nieznaczne
pomniejszenie) 225
.29. Tytuł dzieła odciśnięty na oprawie egzemplarza ofiarowanego bibliotece Akademii przez
autora w r. 1583. — Cim. 8067 (nieznaczne pomniejszenie) 226
30. Drogocenna oprawa z r. 1582, książki ofiarowanej przez królową Annę Jagiellonkę biblio­
tece Akademii. — Cim. A (pomniejszenie) 251
.31. Karta donacyjna dla Uniwersytetu Krakowskiego, wklejona do dzieła Cypriana Leovi-tiusa, Ephemerides ad annos 1556—1606. Augsburg, P. Ulhardus, 1557. 20, ofiarowanego Akademii w r. 1562 przez Jana Lutomirskiego, kasztelana rawskiego etc. Poniżej dedykacji widoczny exlibris ofiarodawcy z r. 1549, z herbem Jastrzębiec. — Cim. 8420 (pomniejszenie) 253
Unwersitati Cracouiensi matri suae Auctor~ DleditJ. Dedykacja autorska profesora Stanisława
Sokołowskiego na karcie tytułowej jego dzieła, wydanego w r. 1582. — Cim. 8063 (po-
mniejszenie) 255
Dedykacja Jana Dee z Londynu na rękopisie dzieła Boecjusza, De consolatione philosophiae
w przekładzie greckim Planudesa, ofiarowanego w r. 1584 bibliotece Uniwersytetu Kra­
kowskiego. — Rkps 620 (pomniejszenie) 257
Początek tekstu dzieła Boecjusza ofiarowanego w r. 1584 przez Jana Dee z Londynu. —
Rkps 620, karta 2 (pomniejszenie) 259
Budynek Collegium Iuridicum, ul. Grodzka 53. Fasada w latach 1927/28 (fot. w Mu­
zeum UJ) . 261
Budynek Collegium Minus na rogu ul. Gołębiej i Jagiellońskiej. Stan z XIX w. (według
akwareli w Muzeum UJ) 264
Bursa tfjeruzalenw na rogu ul. Gołębiej i Jagiellońskiej. Stan z XIX w. (według akwareli
w Muzeum UJ) 268
38. Andrzej Kucharski (ok. 1608—1679), rektor Akademii, bibliotekarz i współinicjator
reformy Biblioteki Kolegium Większego (portret olejny w Muzeum UJ) 303
is ilustracji 430
Epigramaty J. Vosdassiego w zbiorku Proiecta poetka (Kraków 1676) na odnowioną i zre­
formowaną bibliotekę Kolegium Większego 305
Andrzej Olszowski (1621—1677), prymas Polski i podkanclerzy koronny, twórca fundacji
na rzecz biblioteki Kolegium Większego (portret olejny w Muzeum UJ) 313
Panegiryk S. J. Bieżanowskiego na cześć Andrzeja Olszowskiego z okazji otwarcia biblioteki
Kolegium Większego w r. 1671 319
Jan Michalski (ok. 1620—1694), bibliotekarz w latach 1678—1682 (portret olejny w Mu­
zeum UJ) 327
Ekskomunika papieża Klemensa X z r. 1672 na kradnących książki z biblioteki Kolegium
Większego 331
Zapiska na egzemplarzu J. Ferraniusa: Philosophia peripatetica. Rzym 1746, o nabyciu druku
z fundacji A. Olszowskiego w r. 1748 340
45. Szymon Makowski (ok. 1613—1683), rektor Akademii Krakowskiej i ofiarodawca księgo­
zbioru bibliotece Kolegium Większego (portret olejny w Muzeum UJ) 355
Marcin Ośliński (1647—1720), dobioczyńca biblioteki Kolegium Większego wiatach 3696—
1702 (portret olejny w Muzeum UJ) 365
Kontrakt z r. 1751 na remont i wykonanie urządzeń dla biblioteki Kolegium Więk­
szego 381
Globus nieba G. Blaeu!a z r. 1640 ze zbiorów uniwersyteckich. (Własność Muzeum
UJ) 385
49.-Śruba Archimedesa z XVII w. Instrument ze zbiorów uniwersyteckich. (Własność Mu­
zeum UJ) . 386
Tak zwany cyrkiel Galileusza z XVII w. ze zbiorów uniwersyteckich. (Własność Mu­
zeum UJ) 399
Andrzej Stanisław Załuski (1695—1758), biskup krakowski i kanclerz Akademii (portret
olejny w krużgankach kościoła franciszkanów w Krakowie) 401
Józef Alojzy Putanowicz (1737—1788), prowizor biblioteki w latach 1765—1784 (portret
olejny w Muzeum UJ) 413
Antoni Żołędziowski (1736—1783), rektor Akademii i dobrodziej biblioteki Kolegium
Większego (portret olejny z r. 1763 w Muzeum UJ) . 419

Spis treści:
SPIS TREŚCI
PRZEDMOWA XI
CZĘŚĆ I
BIBLIOTEKA JAGIELLOŃSKA W LATACH 1364—1492
Opracował JERZY ZATHEY
Uwagi wstępne. Książki z okresu Uniwersytetu Kazimierzowskiego 3
Biblioteki służące Uniwersytetowi w XV wieku (Lokale, ludzie i formy działalności)... 22
Pochodzenie książek tworzących zaczątek biblioteki (Warsztaty pierwszych profesorów
kształconych w Pradze) 43
Pochodzenie książek tworzących zbiory biblioteki w XV wieku (Większe warsztaty wycho­
wanków krakowskiego uniwersytetu) 87
CZĘŚĆ II -
BIBLIOTEKA JAGIELLOŃSKA W LATACH 1492—1655
Opracowała ANNA LEWICKA-KAMIŃSKA
Pomieszczenie bibliotek Kolegium Większego 133
Książki 150
Bibliotekarze 211
Czytelnicy 233
Inne księgozbiory Akademii Krakowskiej 260
CZĘŚĆ III
BIBLIOTEKA JAGIELLOŃSKA W LATACH 1655—1775
Opracował LESZEK HAJDUKIEWICZ
Wst?P 275
1. W trudnych latach szwedzkiego najazdu 979
Spis treści
VI
Działalność Andrzeja Kucharskiego i Marcina Radży mińskiego 292
Fundacja Andrzeja Olszowskiego 311
Dobroczyńcy i goście Biblioteki w II połowie XVII wieku 337
Pół wieku upadku i zaniedbania 364
Na drodze do odrodzenia 377
W przededniu wielkiej reformy 411
Spis ilustracji 428
Streszczenia obcojęzyczne 431
Indeks 451



Strona o mnie

Moje aukcje (książki o zbliżonej tematyce. Kliknij.)

Uwaga! Na zdjęciach wokół liter możliwe charakterystyczne zniekształcenia - wynikają z konieczności kompresji zdjęć. W rzeczywistości zniekształcenia nie występują. Możliwe też błędy w opisie - z powodu niedoskonałości odczytu OCR, za co przepraszam.