Opis:
Choć zarówno w polskiej, jak i światowej literaturze widać zmniejszenie zainteresowania zarządzaniem wiedzą w organizacjach w porównaniu z okresem przełomu wieków (co zapewne wynika z konieczności zajęcia się problemami związanymi z wciąż dokuczającym przedsiębiorstwom kryzysem), to przecież wiedza i wynikające z niej umiejętności wciąż traktowane są jako czynnik decydujący współcześnie o innowacyjności i tym samym o konkurencyjności organizacji. Warto zatem podejmować temat włączania działań związanych z wiedzą do praktyki przedsiębiorstw.
Wydaje się nawet, że w czasach gorszej koniunktury wiedza jest bardziej w cenie niż w czasach prosperity. Pozwala ona skuteczniej unikać zagrożeń i wygrywać z konkurentami. Rezultatem wzrostu konkurencyjności są na ogół dobre (poprawiające się i lepsze od konkurentów) wyniki ekonomiczne.
Przekonanie o decydującym dla konkurencyjności organizacji znaczeniu wiedzy skłoniło nas do kontynuowania badań orientacji na wiedzę średnich przedsiębiorstw funkcjonujących w Polsce. Pierwszy etap tych badań opisany został w książce autorstwa J. Mazur, M. Rószkiewicz, M. Strzyżewskej pod tytułem Orientacja na wiedzę a wyniki ekonomiczne przedsiębiorstwa. Wyniki badań średnich przedsiębiorstw funkcjonujących w Polsce. Głównym przedmiotem badania opisanego w tamtej publikacji były poziomy dwu kategorii, tj. orientacji menedżerów przedsiębiorstw na wiedzę i orientacji samych przedsiębiorstw na wiedzę oraz ich wpływ na osiągane wyniki ekonomiczne. Hipotezy wskazujące na związki orientacji na wiedzę i wyników ekonomicznych zweryfikowano na dużej próbie przedsiębiorstw działających w Polsce dzięki grantowi Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Obszerny materiał, który zgromadzono, ankietując 852 przedsiębiorstwa, stwarzał możliwości przeprowadzenia dalszych analiz procesów związanych z wiedzą. W szczególności interesujące wydawały się zagadnienia konfiguracji działań związanych z wiedzą składających się na całokształt orientacji na wiedzę. Co prawda, już w pierwszym opracowaniu identyfikowano strukturę orientacji przedsiębiorstw na wiedzę, analizując poziomy intensywności trzech zakresów procesu tego zorientowania, to jest zakresu pozyskiwania danych i informacji, ich aktualizowania i upowszechniania, zakresu tworzenia nowej wiedzy i jej upowszechniania, zakresu wykorzystywania wiedzy i transferu wiedzy poza przedsiębiorstwo, ale nie dokonano w nim oceny znaczenia różnych szczegółowych przejawów orientacji na wiedzę. Zadanie zbadania kompozycji działań związanych z wiedzą i wpływu różnych jej wariantów na wyniki średnich przedsiębiorstw stało się przedmiotem kolejnych badań.
Uznałyśmy, że zaprezentowanie wyników tych ostatnich badań wymaga wcześniejszego omówienia zawartości pierwszej wspomnianej powyżej publikacji na temat orientacji przedsiębiorstw na wiedzę. W pierwszej części tego opracowania w kolejnych rozdziałach przedstawiono zatem problem badawczy, sposoby gromadzenia i analizy danych, a także wybrane rezultaty badania, ich interpretację i wnioski. Ta część zawiera skróconą wersję pierwszej naszej książki na temat orientacji przedsiębiorstw na wiedzę uzupełnioną nowymi rozważaniami na temat przejawów tej orientacji, które posłużyły do sformułowania instrumentu badawczego w postaci kwestionariusza ankietowego.
Druga część tej publikacji poświęcona jest badaniu różnych wariantów kompozycji działań związanych z wiedzą i jej wpływowi na wyniki ekonomiczne. Na wstępie omawiamy problem = struktury orientacji przedsiębiorstw na wiedzę w układzie trzech zakresów działań. Punkt ten stanowi pierwsze ujęcie problematyki kompozycji działań związanych z wiedzą.
Bardziej szczegółowe podejście do problematyki konfiguracji działań związanych z wiedzą i ich wpływu na ekonomiczne wyniki przedsiębiorstw zastosowano w dalszej części książki traktującej o wynikach badań przejawów zarówno orientacji menedżerów, jak i orientacji przedsiębiorstw na wiedzę. Oba rozdziały opracowania w jego drugiej części również kończą rozważania interpretujące otrzymane wyniki, jak i formułujące na ich podstawie wnioski.
Do podstawowego tekstu dołączono trzy aneksy. W pierwszym z nich zamieszczono treść kwestionariusza ankietowego. Aneks drugi zawiera analizę rzetelności i trafności zaproponowanych skal pomiaru orientacji na wiedzę. Z kolei w trzecim aneksie znajduje się szczegółowa analiza wyników badania kompozycji działań związanych z wiedzą w podziale na jej przejawy.
Wstęp
I. BADANIE POZIOMÓW ORIENTACJI NA WIEDZĘ I ICH WPŁYWU NA WYNIKI EKONOMICZNE PRZEDSIĘBIORSTW
1. Sformułowanie problemu badawczego
2. Model badawczy i hipotezy
2.1. Schemat modelu badawczego
2.2. Hipotezy
2.3. Przejawy orientacji na wiedzę
2.3.1. Wsparcie ze strony kierownictwa
2.3.2. Kultura organizacyjna
2.3.3. Zarządzanie wiedzą a strategia przedsiębiorstwa
2.3.4. Zarządzanie wiedzą a infrastruktura techniczna
2.3.5. Wybór przejawów orientacji na wiedzę, które będą podlegać analizie
2.4. Operacjonalizacja modelu badawczego dla celów pomiaru
2.4.1. Kategoryzacja zmiennych
2.4.2. Model formalny orientacji przedsiębiorstwa na wiedzę
3. Metoda badawcza
3.1. Metoda gromadzenia danych i wybór populacji badanych przedsiębiorstw
3.2. Dobór próby i jej charakterystyka
3.3. Opis kwestionariusza ankietowego
3.4. Statystyczne metody analizy danych
4. Wyniki badania empirycznego
4.1. Poziom orientacji menedżerów na wiedzę
4.2. Orientacja przedsiębiorstw na wiedzę
4.2.1. Poziomy orientacji przedsiębiorstw w trzech zakresach działań związanych z wiedzą
4.2.2. Współwystępowanie poziomów orientacji przedsiębiorstw na wiedzę w wyróżnionych zakresach działań
4.2.3. Całościowa orientacja przedsiębiorstw na wiedzę
4.3. Poziom orientacji menedżerów a poziom orientacji przedsiębiorstw na wiedzę
4.4. Poziom orientacji menedżerów na wiedzę a wyniki ekonomiczne przedsiębiorstw
4.5. Poziom orientacji przedsiębiorstw na wiedzę a ich wyniki ekonomiczne
4.6. Poziomy orientacji menedżerów na wiedzę oraz poziomy orientacji przedsiębiorstw na wiedzę w segmentach przedsiębiorstw a wyniki ekonomiczne
4.7. Poziomy orientacji przedsiębiorstw na wiedzę w wyróżnionych zakresach a wyniki ekonomiczne
4.7.1. Poziom orientacji na wiedzę w zakresie pozyskiwania i upowszechniania danych i informacji a wyniki ekonomiczne
4.7.2. Poziom orientacji na wiedzę w zakresie tworzenia i upowszechniania nowej wiedzy a wyniki ekonomiczne
4.7.3. Poziom orientacji na wiedzę w zakresie jej wykorzystywania i transferu poza przedsiębiorstwa a wyniki ekonomiczne
5. Interpretacja wyników empirycznego badania wpływu orientacji na wiedzę na wyniki ekonomiczne przedsiębiorstw
II. BADANIE KOMPOZYCJI DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z WIEDZĄ I ICH WPŁYWU NA WYNIKI EKONOMICZNE PRZEDSIĘBIORSTW
1. Struktura orientacji przedsiębiorstw na wiedzę a wyniki ekonomiczne-przedsiębiorstw
1.1. Hipoteza
1.2. Wyniki badania empirycznego, ich interpretacja i wnioski
2. Wpływ przejawów orientacji na wiedzę na wyniki ekonomiczne przedsiębiorstw
2.1. Pytania badawcze i hipotezy
2.2. Wyniki badania empirycznego, ich interpretacja i wnioski
2.2.1.Wsparcie ze strony kierownictwa dla działań związanych z wiedzą
2.2.2. Zaangażowanie menedżerów i pracowników liniowych w działania związane z wiedzą
2.2.3. Ukierunkowanie procesów związanych z wiedzą na działania strategiczne i operacyjne
2.2.4. Czynniki kulturowe, organizacyjne i techniczne jako przejawy orientacji przedsiębiorstw na wiedzę i ich wpływ na wyniki ekonomiczne
Bibliografia
Aneks 1
Aneks 2
Aneks 3
|
