Tom pod redakcją Tadeusza Lubelskiego i Macieja Stroińskiego wpisuje się w coraz wyraźniejszy nurt refleksji filmoznawczej dociekającej narodowej specyfiki kina, sytuującej kinematografie narodowe na tle historii, przemian społecznych, życia umysłowego czy szeroko rozumianych dziejów kultury danego narodu. W takim ujęciu, jakby wbrew tezom o "globalnej wiosce" i makdonaldyzacji kultury, kinematografia jawi się jako dokument określonego czasu i miejsca, a jednocześnie - współtwórczyni mitów, aktywna interpretatorka historii, dostarczycielka obrazów i narracji, które organizują życie wspólnoty narodowej.

Jak w książce "Historia kina polskiego" - wychodzącej od podobnych założeń - pisał Tadeusz Lubelski: "kino z jednej strony - dzięki swej iluzyjności - rejestruje codzienność, wygląd ludzi i przedmiotów, architekturę, obyczaj, modę, całą zmieniającą się ikonosferę, z drugiej zaś - poprzez swoje fabuły - potrafi odsłaniać korzenie narodowych mitologii. Ta jego szczególna natura sprawia, że znakomicie nadaje się ono do stawiania podobnych pytań."

Książka składa się z trzynastu artykułów dotyczących między innymi "mitu ułańskiego", filmowych obrazów powstania warszawskiego, reprezentacji męskości i kobiecości, ulubionych polskich komedii, współczesnego kina politycznego i narodowej specyfiki filmu dokumentalnego.

• • •

Spis treści:

    * Tadeusz Lubelski: Wstęp
    * Mariola Dopartowa: Artystyczne „szkoły polskie” wobec tożsamości narodowej w XIX i XX wieku
    * Grażyna Stachówna: Ułan, dziewczyna (i koń)
    * Sebastian Jagielski: (Melo)dramaty polskości. Naród i płeć w polskim filmie patriotycznym
    * Maciej Stroiński: Naród jako wspólnota umierania: Andrzej Wajda, niemiecki idealizm i mesjański witalizm
    * Agnieszka Morstin-Popławska: Persefona czy Mała Polonia? O dziewczynce w filmach Andrzeja Wajdy
    * Martyna Olszowska: Mit Powstania Warszawskiego a polskie kino narodowe. Przypadek Kanału Andrzeja Wajdy
    * Monika Maszewska-Łupniak: Czerwień i biel w odcieniach szarości. Kino narodowe braci Różewiczów
    * Tadeusz Lubelski: Nasza komedia narodowa
    * Marta Hauschild: Pokolenia z inicjatywą i zdrada historii. Polskie filmy o szkole jako narodowa autobiografia
    * Małgorzata Smoleń: Poszukiwanie stylu narodowego w polskim filmie dokumentanym
    * Witold Mrozek: Film pamięci narodowej. Najnowsze kino polskie w dyskursie polityki historycznej
    * Monika Nahlik: Katyń w czasach popkultury
    * Joanna Zabłocka-Skorek: Polskie kino narodowe oczami licealistów