OPIS: Wspomnienia rozpoczynają się w momencie wybuchu II wojny światowej, gdy Lipińska, jako dyrektorka zespołu szkół zawodowych w Grodnie, doskonale już znana z patriotyzmu i zaangażowania, zostaje mianowana komendantką Pogotowia Społecznego, wykazując się zarówno w trakcie niemieckich bombardowań, jak i agresji sowieckiej niezłomną postawą i umiejętnością organizacji. Po zajęciu Grodna jej najważniejszym celem staje się utrzymanie ducha polskości w szkole, natychmiast poddanej przez okupanta indoktrynacji i głębokiej inwigilacji. Po raz pierwszy, na krótko, zostaje aresztowana już w listopadzie 1939 r. Szybko powraca do więzienia wskutek donosu. Tym razem NKWD nie zamierza wypuszczać jej ze swoich łap – dostaje wyrok: 10 lat łagrów i 15 lat zesłania. Nazywając rzecz po imieniu, reżim skazuje ją na powolną i upodlającą agonię. Jednak atak Niemiec na ZSRR sprawia, że wywózka do łagrów zostaje wstrzymana. W trakcie ewakuacji więzienia w głąb kraju, która stała się okazją do mordowania słabych lub niewygodnych, udaje się Lipińskiej uciec i dotrzeć do Warszawy…