Metafizyka moralności (Metaphysik der Sitten) Immanuela Kanta została pierwotnie wydana w dwóch osobnych częściach: w styczniu 1797 r. u Friedricha Nicloviusa w Królewcu wyszły Metafizyczne podstawy nauki o prawie (Mataphysische Anfangsgründe der Rechtslehre), a kilka miesięcy później, w sierpniu tegoż roku, w tymże wydawnictwie ujrzały światło dzienne Metafizyczne podstawy nauki o cnocie (Mataphysische Anfangsgründe der Tugendlehre). Mój przekład drugiej części Kantowskiego dzieła ukazał się w Wydawnictwie ANTYK już dwa lata temu. W obecnym tomie przekazuję czytelnikom moje tłumaczenie jego części pierwszej. (…) Przekazaną wersję Kantowskiej Nauki prawa od samego początku odbierano jako tekst intrygująco ważny, lecz równocześnie zniechęcająco trudny. Skarżono się, że przy staranniejszej lekturze ujawnia on wiele miejsc nie tylko beznadziejnie niezrozumiałych, lecz także jawnie niespójnych. Do pewnego czasu te jego defekty składano głównie na karb nienajmłodszego już wieku autora – w roku wydania swojego dzieła Kant miał 73 lata – i związanego z tym ponoć spadku jego sił twórczych. W pierwszej połowie XX w. pojawiła się wszakże inna hipoteza. W 1929 r. W. Buchda w swojej dysertacji na temat Kantowskiej teorii prawa prywatnego zwrócił uwagę, że w § 6 omawianego dzieła znajduje się obszerny fragment (obejmujący akapity 4–8), który według wszelkich językowych i rzeczowych oznak jest interpolacją, wstawioną tam wbrew woli autora. To odkrycie Buchdy – w tej mierze, w jakiej w ogóle je zauważono – spotkało się z jednomyślnym uznaniem w kręgu specjalistów. (…) Ze Wstępu Tłumacza

SPIS TREŚCI

9…..Wstęp tłumacza   METAFIZYCZNE PODSTAWY NAUKI PRAWA  

17…..PRZEDMOWA

22…..Tablica podziału nauki prawa

23…..Wstęp do metafizyki moralności

23…..I. O stosunku władz ludzkiego umysłu do praw moralnych

27…..II. O idei i konieczności metafizyki moralności

30…..III. O podziale metafizyki moralności

33…..IV. Podstawowe pojęcia metafizyki moralności (Philosophia practica universalis)  

41…..WSTĘP DO NAUKI PRAWA

41…..§ A. Co to jest nauka prawa?

41…..§ B. Czym jest prawo?

42…..§ C. Ogólna zasada prawa

43…..§ D. Prawo wiąże się z uprawnieniem do stosowania przymusu

44…..§ E. Prawo w ścisłym sensie można przedstawić także jako możliwość powszechnego wzajemnego przymusu dającego się pogodzić z wolnością, jaka przysługuje każdemu w granicach powszechnych norm 46…..Dodatek do wstępu do nauki prawa

46…..O prawie dwuznacznym (Ius aequivocum)

46…..I. Nieformalna słuszność (Aequitas)

47…..II. Prawo twardej konieczności (Ius necessitatis)

48…..Podział nauki prawa

48…..A. Ogólny podział obowiązków prawa

49…..B. Ogólny podział prawa

50…..Wrodzone prawo jest tylko jedno

51…..Podział metafizyki moralności jako takiej  

55…..NAUKI PRAWA CZĘŚĆ PIERWSZA

55…..Prawo prywatne w odniesieniu do własności zewnętrznej jako takiej 

55…..Rozdział pierwszy: W jaki sposób można m i e ć pewien przedmiot zewnętrzny jako coś swojego

55…..§ 1

56…..§ 2

57…..§ 3

57…..§ 4. Ekspozycja pojęcia własności zewnętrznej

59…..§ 5. Definicja pojęcia własności zewnętrznej

60…..§ 6. Wywód pojęcia czysto prawnego posiadania przedmiotu zewnętrznego (possessio noumenon) 63…..§ 7. Zastosowanie zasady możliwości własności zewnętrznej do przedmiotów doświadczenia

65…..§ 8. Mieć pewien przedmiot zewnętrzny jako coś swojego można tylko w stanie prawnym, w którym istnieje publiczna władza normodawcza, tj. w stanie obywatelskim

66…..§ 9. W stanie natury mogą jednak istnieć przedmioty zewnętrzne, które rzeczywiście, choć tylko p r o w i z o r y c z n i e należą do kogoś 

68…..Rozdział drugi: W jaki sposób można n a b y ć coś zewnętrznego?

68…..§ 10. Ogólna zasada nabywania przedmiotów zewnętrznych

70…..Podział [sposobów] nabywania przedmiotów zewnętrznych

71…..Podrozdział pierwszy: O prawie rzeczowym

71…..§ 11. Czym jest prawo rzeczowe?

72…..§ 12. Pierwszym nabyciem pewnej rzeczy może być tylko nabycie ziemi

73…..§ 13. Każdy grunt może zostać pierwotnie nabyty, a podstawą możliwości tego nabycia jest pierwotne wspólne posiadanie ziemi w ogóle

73…..§ 14. Prawny akt tego nabycia jest zawłaszczeniem (occupatio)

74…..§ 15. Jedynie w stanie obywatelskim coś można nabyć p e r e m p t o r y c z n i e; w stanie natury można to wprawdzie także nabyć, ale tylko p r o w i z o r y c z n i e

77…..§16. Ekspozycja pojęcia pierwotnego nabycia ziemi

78…..§ 17. Wywód pojęcia pierwotnego nabycia

81…..Podrozdział drugi: O prawie osobowym

81…..§ 18

82…..§ 19

84…..§ 20

85…..§ 21

86…..Podrozdział trzeci: O prawie względem osób pokrewnym prawu w stosunku do rzeczy

86…..§ 22

87…..§ 23

87…..O prawe wspólnoty domowej

87…..Artykuł I: Prawo małżeńskie

87…..§ 24

88…..§ 25

88…..§ 26

89…..§ 27

90…..O prawie wspólnoty domowej

90…..Artykuł 2: Prawa rodzicielskie

90…..§ 28

91…..§ 29

92…..O prawie wspólnoty domowej

92…..Artykuł 3: Prawo pana domu

92…..§ 30

94…..Dogmatyczny podział wszystkich praw możliwych do nabycia przez umowę

94…..§ 31

96…..I. Czym jest pieniądz?

99…..II. Czym jest książka?

99…..Przedruk książek [bez zezwolenia autora] jest prawnie zakazany 

101…..Podrozdział epizodyczny: O idealnym nabyciu zewnętrznego przedmiotu wyboru

101…..§ 32

101…..I. Nabycie przez zasiedzenie

101…..§ 33

103…..II. Dziedziczenie (Aquisitio haereditatis)

103…..§ 34

104…..III. Pozostawienie po sobie dobrego imienia po śmierci (Bona fama defuncti)

104…..§ 35 

105…..Rozdział trzeci: O nabyciu, które jest subiektywnie zależne od wyroku publicznej instancji sądowej 105…..§36

106…..A. O umowie darowizny

106…..§37

107…..B. O umowie użyczenia

107…..§38

109…..C. O odzyskaniu (ponownym objęciu w posiadanie) rzeczy utraconej (vindicatio)

109…..§39

112…..D. O uzyskiwaniu gwarancji dzięki złożeniu przysięgi (Cautio iuratoria)

112…..§ 40

114…..Przejście od własności w stanie natury do własności w stanie prawnym jako takim

114…..§ 41

115…..§ 42  

117…..NAUKI PRAWA CZĘŚĆ DRUGA

117…..Prawo publiczne 

117…..Rozdział pierwszy: Prawo państwowe

117…..§ 43

118…..§ 44