|
Przylaszczka pospolita
Przylaszczka pospolita (trojanek, trójczak, wilcza stopa) - gatunek rośliny wieloletniej z rodziny jaskrowatych. Przylaszczka pospolita występuje na terenie Europy, na północ od Alp aż do Skandynawii.
Pokrój
-
Cała roślina osiąga wysokość 15–20 cm.
-
-
Liście
-
Zimozielone i długoogonkowe, tworzą przyziemną rozetę. Początkowo są biało owłosione lub białowełniste, z czasem stają się skórzaste i gładkie. Ciemnozielone z wierzchu, od spodu lekko fioletowawe. Liście trójklapowe, całobrzegie, blaszki liściowe szerokosercowate.
-
-
Niebiesko-fioletowe kwiaty pojawiają się wczesną wiosną na szypułkach wysokości 10 cm, zanim rozwiną się liście. Kwitnie od marca do maja. Pojedyncze kwiaty podparte są trzema niewielkimi, złączonymi listkami tworzącymi pozorny kielich. Listki te nie opadają, nawet podczas dojrzewania owoców. Okwiat przeważnie złożony z 5–6 płatków, chociaż może ich być nawet 15. Kwiat ma wiele spiralnie ustawionych słupków i pręcików. Kwitnie od marca do maja. W czasie deszczowej pogody, oraz na noc kwiaty zamykają się.
-
-
Biotop
-
Rośnie w lasach i zaroślach, głównie na podłozu wapiennym (roślina wapieniolubna). Preferuje stanowiska cieniste i półcieniste, stale wilgotne. Najłatwiej spotkać ją w buczynach, grądach i górskich olszynach. Rośnie także w lasach jesionowo-dębowych i grabowo-wiązowych. Należy do hemikryptofitów, ponieważ rozwija się wczesną wiosną z pączków znajdujących się na powierzchni gleby i jednocześnie korzysta z pracy zimowych liści.
Zagrożenia i ochrona
Coraz rzadsze występowanie przylaszczek, wynikające z zanikania naturalnych siedlisk oraz nadmiernego zrywania kwiatów, spowodowało, że przylaszczka pospolita wcześniej częściowo chroniona, od roku 2004 podlega ścisłej ochronie gatunkowej.
Zastosowanie
W lecznictwie ludowym stosowano przylaszczkę w schorzeniach wątroby, nerek i pęcherza.
Ciekawostki
Charakterystyczny kształt liści przylaszczki budził skojarzenie z płatami wątroby, czemu roślina zawdzięcza swoją łacińską nazwę: hepar - wątroba. |
