Historia życia niezwykłej kobiety, ukazana na szerokim tle dziejów polskiego teatru i w kontekście przemian politycznych i obyczajowych. Opowieść o Halinie (a w zasadzie Helenie) Mikołajskiej jest więc jednym z trzech - równorzędnych - planów, na których rozgrywają się wydarzenia przedstawione w książce. Opisy wstrząsów historycznych sąsiadują z drobiazgowymi opisami dnia codziennego, a radosna atmosfera sukcesów aktorskich bohaterki nieraz kontrastuje z ponurą rzeczywistością PRL-u. Poznając decyzje Mikołajskiej, jej motywacje, rozterki i powody zaangażowania się w działalność opozycyjną, jednocześnie wnikliwie przyglądamy się historii Polski Ludowej, mechanizmom sprawowania władzy i funkcjonowania polskiego teatru. Joanna Krakowska wystrzega się pozy wszechwiedzącego narratora. Pisze: Człowiek nie jest książką [...], wymyka się ocenom krytyków, jeśli chcą ustrzec się przed tanim moralizowaniem. Zawodzi historyków, pozostawiając ich w wiecznej niepewności. Nie liczy się z czytelnikami, prowadząc ich na manowce niejasnych celów i skrywanych motywacji, prawd i pozorów, zakłamań i tajemnic. Lekceważy archiwistów i bibliotekarzy, gubiąc kartki - dokumenty, plącząc rozdziały i zapisy bibliograficzne. Mikołajska. Teatr i PRL to perfekcyjnie napisana biografia, która ma wymiar uniwersalny; jej aktualność nie zamyka się w nakreślonych ramach chronologicznych, ale sięga naszych czasów i naszych wyborów.

Stron 520, WAB