Niniejszy zbiór zawiera 112 ćwiczeń, z których część może z pewnością służyć jako materiał do wstępnego rozśpiewania klasy lub dowolnego zespołu wokalnego przed podjęciem wysiłku, wymagającego pełniejszego wykorzystania aparatu głosowego (lekcja kształcenia słuchu, próba zespołu wokalnego lub chóru). Zdecydowanie większa część ćwiczeń ma jednak charakter problemowy i dotyczy doskonalenia określonych umiejętności wokalnych. Mam tu na myśli rozwijanie głosu w zakresie intonowania dźwięku, wchodzenia na dźwięk, prowadzenia głosu, artykulacji, dykcji, dynamiki, wyrównywania rejestrów i doskonalenia techniki wokalnej. Materiał ćwiczeniowy zawiera kilkanaście ćwiczeń znawców sztuki wokalnej, z którymi zetknąłem się w przeszłości. Pamięć moja przechowała wspomniane ćwiczenia autorstwa Haliny So- bierajskiej, Haliny Zielińskiej, Ireneusza Łukaszewskiego, Jadwigi Gałęskiej-Tritt, Zbigniewa Jankowskiego oraz kilkorga wybitnych wokalistów Teatru Wielkiego w Poznaniu i w Warszawie. Pozostałe ćwiczenia powstały w wyniku dokonywanych przeze mnie spostrzeżeń oraz poszukiwań sposobów pokonywania problemów wokalnych w mojej pracy z wymienionymi uprzednio zespołami chóralnymi.