Spis treści

1. Wprowadzenie ... 7

2. Szata roślinna jako komponent środowiska przyrodniczego ... 9
2.1. Florystyczne ujęcie szaty roślinnej ... 9
2.2. Fitosocjologiczne ujęcie szaty roślinnej ... 10

3. Metody opisu i klasyfikacji zbiorowisk roślinnych ... 15
3.1. Wykonywanie zdjęć fitosocjologicznych ... 15
3.2. Wyróżnianie jednostek fitosocjologicznych ... 27

4. Podział geobotaniczny Polski ... 49

5. Charakterystyka wybranych zbiorowisk roślinnych Polski ... 55
5.1. Zbiorowiska leśne i zaroślowe ... 55
5.1.1. Lasy łęgowe i zarośla wiklin dużych dolin rzecznych (Salicetea purpureae) ... 58
5.1.2. Olsy i zarośla łozowe (Alnetea glutinosae) ... 64
5.1.3. Zbiorowiska mezo- i eutroficznych lasów liściastych (Querco-Fagetea) ... 70
5.1.4. Lasy iglaste – bory (Vaccinio-Piceetea) ... 102
5.1.5. Lasy mieszane na siedliskach ubogich i kwaśnych (Quercetea robori-petraeae) ... 132
5.1.6. Zbiorowiska mezofilnych zarośli (Rhamno-Prunetea) ... 139
5.2. Zbiorowiska wodne i przywodne ... 150
5.2.1. Roślinność wodna (Potametea, Lemnetea, Litorelletea) ... 157
5.2.2. Roślinność przywodna (Phragmitetea, Oxycocco-Sphagnetea, Scheuchzerio-Caricetea nigrae) ... 167
5.3. Zbiorowiska trawiaste i ziołoroślowe ... 206
5.3.1. Murawy wydm nadmorskich (Ammophiletea) ... 211
5.3.2. Murawy solniskowe (Thero-Salicornietea, Asteretea tripolium) ... 213
5.3.3. Murawy galmanowe (Violetea calaminariae) ... 221
5.3.4. Murawy napiaskowe (Koelerio glaucae-Corynephoretea canescentis) ... 225
5.3.5. Łąki i pastwiska wilgotne i świeże (Molinio-Arrhenatheretea) ... 238
5.3.6. Murawy i ziołorośla wysokogórskie (Seslerietea variae, Juncetea trifidi, Betulo-Adenostyletea) ... 261
5.3.7. Murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea) ... 272
5.3.8. Murawy bliźniczkowe i wrzosowiska (Nardo-Callunetea) ... 283
5.3.9. Ciepłolubne zbiorowiska okrajkowe (Trifolio-Geranietea sanguinei) ... 295
5.4. Zbiorowiska synantropijne ... 301
5.4.1. Zbiorowiska jedno- i dwuletnich roślin segetalnych i ruderalnych (Stellarietea mediae) ... 304
5.4.2. Zbiorowiska wieloletnich roślin ruderalnych (Artemisietea vulgaris, Epilobietea angustifolii, Agropyretea intermedio-repentis) ... 314

6. Dzisiejsza potencjalna roślinność naturalna ... 343

7. Inne metody podziału szaty roślinnej w Polsce ... 353
7.1. Typologia leśna ... 353
7.2. Typologia łąkarska ... 357

8. Ogólne zasady kartowania zbiorowisk roślinnych ... 363
8.1. Mapy roślinności rzeczywistej ... 364
8.2. Mapy dzisiejszej potencjalnej roślinności naturalnej ... 371
8.3. Mapy kompleksów i krajobrazów roślinnych ... 372

9. Wykorzystanie fitosocjologii w ochronie i kształtowaniu krajobrazu ... 379
9.1. Fitoindykacja ... 379
9.1.1. Szata roślinna jako wskaźnik warunków środowiska przyrodniczego ... 380
9.1.2. Szata roślinna jako wskaźnik antropogenicznych przekształceń środowiska przyrodniczego ... 388
9.2. Fitosocjologiczne podstawy waloryzacji przyrodniczej ... 414
9.3. Roślinność a rekreacja ... 426
9.3.1. Atrakcyjność szaty roślinnej dla rekreacji ... 428
9.3.2. Odporność szaty roślinnej na użytkowanie rekreacyjne ... 434
9.4. Kształtowanie doborów roślinnych ... 444
9.4.1. Dobory roślin rodzimych ... 444
9.4.2. Dobory roślin obcego pochodzenia ... 460
9.4.3. Dobory roślin specjalnego przeznaczenia ... 464

10. Wykaz zespołów roślinnych zamieszczonych w podręczniku ... 471

11. Literatura ... 476