Książka jest poświęcona zagadnieniom finansów publicznych, z uwzględnieniem aktualnych wyzwań stojących przed nimi. Omawia system obowiązujących podatków i opłat stanowiących dochody państwa i jednostek samorządu terytorialnego. Problematyka finansów ujęta została tak z punktu samego systemu finansowego, jak i konstrukcji fiskalnych instrumentów dochodów oraz wydatków budżetowych, kontroli finansowej i odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. W książce tej wskazano na istnienie ścisłego związku pomiędzy tymi zagadnieniami, zarówno na ich istotę, jak i relacje między nimi zachodzące jako całościowe ujęcie z punktu funkcjonowania systemu finansów publicznych. Publikacja jest przeznaczona głównie dla studentów. Może stanowić cenną pomoc dla pracowników finansowej administracji państwowej i jednostek samorządu terytorialnego oraz działaczy samorządowych i społecznych.

Wykaz skrótów Wstęp Rozdział 1. Pojęcie, zakres i znaczenie finansów publicznych 1.1. Cechy specyficzne finansów publicznych 1.2. Struktura systemu finansów publicznych 1.3. Formy prawno-organizacyjne jednostek systemu finansów publicznych 1.3.1. Uwagi wstępne 1.3.2. Jednostki budżetowe 1.3.3. Samorządowe zakłady budżetowe 1.3.4. Agencje wykonawcze 1.3.5. Instytucje gospodarki budżetowej 1.3.6. Państwowe fundusze celowe 1.3.7. Pozostałe jednostki sektora finansów publicznych 1.4. Gromadzenie wpływów. Środki publiczne: dochody, przychody 1.5. Wydatkowanie środków pieniężnych. Wydatki i rozchody 1.6. Funkcje finansów publicznych 1.6.1. Uwagi wstępne 1.6.2. Funkcja alokacyjna 1.6.3. Funkcja redystrybucyjna 1.6.4. Funkcja stabilizacyjna 1.7. Nurty interwencjonistyczny i neutralny w finansach publicznych 1.8. Znaczenie sektora publicznego. Prawo Wagnera 1.9. Zasady efektywnego gospodarowania środkami publicznymi Pytania kontrolne Bibliografia Akty prawne Rozdział 2. Publiczny system finansowy 2.1. Unormowania prawne wydatków publicznych 2.2. Specyfika wydatków i rozchodów systemu finansów publicznych 2.3. Dotacje i subwencje jako szczególna forma wydatków publicznych 2.4. Współpraca jednostek systemu finansów publicznych z sektorem prywatnym 2.5. Deficyt budżetu państwa i jego struktura 2.6. Metody liczenia deficytu budżetowego 2.7. Pojęcie długu publicznego i długu Skarbu Państwa 2.8. Procedura i instrumenty zaciągania długu publicznego 2.9. Poziom deficytu i długu publicznego w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej 2.10. Wieloletni Plan Finansowy Państwa (WPFP) 2.11. Ustawa budżetowa 2.12. Wykonanie ustawy budżetowej 2.13. System budżetowy Unii Europejskiej 2.14. Wydatki i dochody budżetu Unii Europejskiej Pytania kontrolne Bibliografia Akty prawne Rozdział 3. System podatkowy 3.1. Geneza podatku 3.2. Pojęcie podatku 3.3. Elementy konstrukcji podatku 3.4. Klasyfikacja podatków 3.5. Pojęcie systemu podatkowego 3.6. Funkcje podatku 3.7. Zasady podatkowe 3.8. Redystrybucyjne skutki działania podatków. Krzywa Lorenza 3.9. Stopa opodatkowania a dochody budżetu państwa. Krzywa Laffera 3.10. Podatki obowiązujące w Polsce 3.11. Podatek od towarów i usług 3.12. Podatek akcyzowy 3.13. Podatek od gier 3.14. Dochody z tytułu ceł 3.15. Podatek dochodowy od osób fizycznych 3.16. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych 3.17. Podatek dochodowy od osób prawnych Pytania kontrolne Bibliografia Akty prawne Rozdział 4. Organizacja i zadania jednostek samorządu terytorialnego 4.1. Istota i forma organizacji samorządu terytorialnego w Polsce 4.2. Organizacja samorządu terytorialnego w Polsce 4.3. Samorząd terytorialny w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej 4.4. Zadania jednostek samorządu terytorialnego 4.5. Zadania gminy 4.6. Zadania powiatu 4.7. Zadania samorządu województwa Pytania kontrolne Bibliografia Akty prawne Rozdział 5. Finanse samorządu terytorialnego 5.1. Konstrukcja i wykonywanie budżetu jednostki samorządu terytorialnego 5.1.1. Pojęcie budżetu jednostki samorządu terytorialnego 5.1.2. Zakres uchwały budżetowej jednostki samorządu terytorialnego 5.1.3. Wieloletnia prognoza jednostki samorządu terytorialnego 5.1.4. Wykonywanie budżetu jednostki samorządu terytorialnego 5.1.5. Tryb zatwierdzenia wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego 5.1.6. Sprawozdawczość budżetowa jednostki samorządu terytorialnego 5.1.7. Bankowa obsługa budżetu jednostki samorządu terytorialnego 5.2. Wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego 5.2.1. Istota i charakter wydatków jednostek samorządu terytorialnego 5.2.2. Klasyfikacja wydatków jednostek samorządu terytorialnego
5.2.3. Zakres wydatków jednostek samorządu terytorialnego
5.2.4. Zasady dokonywania wydatków publicznych
5.2.5. Blokowanie wydatków
5.2.6. Rezerwy tworzone przez jednostki samorządu terytorialnego
5.3. Dochody jednostek samorządu terytorialnego
5.3.1. Charakterystyka dochodów jednostek samorządu terytorialnego z tytułu podatków i opłat
5.3.2. Podatek od nieruchomości
5.3.3. Podatek rolny
5.3.4. Podatek leśny
5.3.5. Podatek od środków transportowych
5.3.6. Zryczałtowany podatek obrotowy w formie karty podatkowej
5.3.7. Podatek od spadków i darowizn
5.3.8. Podatek od czynności cywilnoprawnych
5.3.9. Samoopodatkowanie mieszkańców gminy
5.3.10. Opłata skarbowa
5.3.11. Opłata targowa
5.3.12. Opłata miejscowa
5.3.13. Opłata od posiadania psów
5.3.14. Opłata za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych
5.3.15. Opłata łowiecka
5.3.16. Opłaty transportowe
5.3.17. Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi
5.4. Opłaty regulowane odrębnymi przepisami prawa stanowiące dochody publiczne
5.4.1. Opłaty parkingowe i za wjazd do stref śródmiejskich
5.4.2. Opłata za zajęcie pasa drogowego
5.4.3. Opłata za usuwanie drzew i krzewów
5.4.4. Opłata adiacencka
5.4.5. Opłaty z tytułu udziału w kosztach budowy urządzeń infrastrukturalnych
5.4.6. Opłaty z tytułu scalania i podziału nieruchomości
5.4.7. Opłata z tytułu podziału nieruchomości
5.4.8. Opłata planistyczna
5.4.9. Opłata melioracyjna i inwestycyjna
5.4.10. Udziały związane z budową i utrzymaniem urządzeń regulacji wód
5.5. Dochody z majątku komunalnego
5.5.1. Wprowadzenie
5.5.2. Użytkowanie wieczyste
5.5.3. Oddanie mienia komunalnego w trwały zarząd
5.6. Dotacje celowe i subwencje jako źródło dochodów JST
5.6.1. Subwencja ogólna dla JST
5.6.2. Dotacje celowe dla JST
5.6.3. Charakter prawny subwencji i dotacji celowych - analiza porównawcza
5.7. Dług jednostek samorządu terytorialnego i źródła jego finansowania
5.7.1. Wprowadzenie
5.7.2. Ograniczenia w zadłużeniu jednostek samorządu terytorialnego
5.7.3. Zobowiązania jednostek samorządu terytorialnego zaliczane do długu publicznego
5.7.4. Źródła finansowania długu jednostek samorządu terytorialnego
Pytania kontrolne
Bibliografia
Akty prawne
Rozdział 6. Kontrola finansowa w sektorze publicznym
6.1. Pojęcie, rodzaje i zasady kontroli finansowej
6.2. Kontrola wewnętrzna w jednostkach systemu finansów publicznych
6.3. Kontrola zarządcza w systemie finansów publicznych
6.4. Kontrola państwowa wykonywana przez Najwyższą Izbę Kontroli
6.5. Kontrola gospodarki finansowej JST wykonywana przez regionalne izby
obrachunkowe
6.6. Kontrola skarbowa
6.7. Kontrola podatkowa
6.8. Kontrola celna i dewizowa
Pytania kontrolne
Bibliografia
Akty prawne
Rozdział 7. Dyscyplina finansów publicznych
7.1. Pojęcie dyscypliny finansów publicznych
7.2. Zakres przedmiotowy odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny budżetowej
7.3. Zakres podmiotowy odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
7.4. Rodzaje kar za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
7.5. Etapy postępowania o naruszenie dyscypliny finansów publicznych
7.6. Organy orzekające i strony postępowania w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych
Pytania kontrolne
Bibliografia
Akty prawne