OPIS

Herrmann Morchen, słuchacz, uczeń, później także wydawca Heldeggera, autor przedkładanej tu Czytelnikowi książki Władza i panowanie u Heideggera i Adorna, wzajemne relacje obu myślicieli kwintuje krótkim, cierpkim określeniem: odmowa filozoficznej komunikacji. Epoka, w której powstawały dzieła tych tak różnych przecież autorów to gasnąca epoka wielkich filozoficznych pracodawców, których myśli długo jeszcze Inspirować będą twórczość filozofów akademickich. Oprócz kwestii czysto filozoficznych, ontologicznych, logicznych i metafizycznych zdominowały ją dwie wojny światowe i przewartościowanie hierarchii wartości. Czytająca publiczność oczekuje, a nawet żąda, by myśliciele rzeczywiście zasługujący na to określenie zajęli natychmiast jednoznaczne stanowisko wobec tych pozafilozoficznych wydarzeń. Ale owi myśliciele nie tylko odmawiają komunikowania się w tych kwestiach z czytającą publicznością w zrozumiałym dla niej języku, lecz często odmawiają także komunikowania się między sobą. Morchen nazywa to wręcz czymś „pożałowania godnym, a nawet filozoficznie niewybaczalnym". Morchen podjął zadanie doprowadzenia do przełamania owej filozoficznej odmowy komunikacji między Heideggerem l Adornem i pośmiertnego skomunikowania — a raczej skonfrontowania — ze sobą ich spuścizny myślowej w kwestii polityczności. Państwo jest głównym obszarem „dziania się prawdy". I właśnie ów obszar „dziania się prawdy" wydaje się głównym terenem konfrontacji Adorna z Heldeggerem.


SPIS TREŚCI

Zbigniew Zwoliński:
Heidegger i odmowa komunikacji

Władza i panowanie u Heideggera i Adorna
Przedmowa

I. Preliminaria 6

1. Motywacja i punkt wyjścia 6; 2. Przesłanki określenia miejsca polityki u Heideggera 9; 3. W kwestii terminologicznej 21


II. Stadia refleksji nad władzą
i panowaniem u Heideggera 26

a) Aspekty władzy w 'Byciu i czasie' (1927) 27
1. Aspekty władzy właściwe pytaniu o bycie 27; 2. Tematyczne ujęcie władzy w analizie jestestwa 32; 3. Zakres pola semantycznego słowa „władza" 41;

b) Dopytywanie się o podłoże panowania w innych pismach sprzed roku 1933 46;

c) Władcze aspekty problematyki ontologicznej w latach
1934-[zasłonięte] 1946
1. Panowanie metafizyki 54;
2. Wola mocy (recepcja Nietzschego) 61;
3. Przebolenie metafizyki 72;
4. Powiadanie rządzącego 79;

d) Aspekty władzy w rozprawach od roku 1946 89
1. Refleksja nad władzą na(ka)zywana przez język 91;
2. Ze-staw: wezwanie do panowania 96;
3. Pan i pasterz 108;
4. Cicha siła możliwego 120;
5. Przemilczana
moc 130


III. Krytyka panowania u Adorna 141

1. Ucisk w społeczeństwie opartym na wymianie 143;

2. Dziedzictwo przemocy: problem niezmienności 151;

3. Ideologia jako wsparcie pozycji panowania 161;

4. Poddanie się panowaniu 175; 5. Opanowanie przyrody prehistorią urzeczowienia 182;

6. Poznanie jako forma
panowania 189;

7. Jednostronność biegu historii 199;

8. Granice panowania 206;

9. Przestrzenie wolne od panowania 213


IV. Władza i prawda 225

1. Sens krytyki panowania 227;

2. Kryteria uprawnionego panowania? 234;

3. Prawda władzy 237;

4. Ku rozszerzeniu podstawy dilaogu 241

tłum. Michał Herer

Wykaz skrótów 246
A. Cytowane dzieła Adorna i Heideggera 246;
B. Literatura powoływana 251
Słownik terminologiczny 258
Indeks osób 265
Indeks pojęć 268
Nota biograficzno-bibliograficzna 286