Stan prawny na 1.02.2010 r.Niniejsza publikacja przedstawia analizę prawnopodatkowych i finansowych aspektów funkcjonowania przejściowego systemu VAT w zakresie opodatkowania wymiany handlowej między państwami członkowskimi, w kontekście efektywności jego administrowania przez organy podatkowe państw członkowskich i zapobiegania coraz bardziej wyrafinowanym rodzajom przestępstw podatkowych, dokonywanych przy wykorzystaniu tego systemu.Szczegółowo zaprezentowane zostały także opracowane przez Komisję Europejską założenia ostatecznego systemu VAT oraz przyczyny, które spowodowały, że nie został on ustanowiony w planowanym terminie.Bariery wprowadzenia w Unii Europejskiej ostatecznego systemu VAT - mimo iż nadal uznawany jest on za długofalowy cel Unii - wydają się na tyle istotne, że jego implementacja jest bardzo mało prawdopodobna. Mając to na uwadze, Autor przedstawił alternatywną koncepcję wspólnego systemu VAT, opartą na podziale kompetencji i dochodów podatkowych między Unią Europejską a państwami członkowskimi, charakterystyczną dla państw federacyjnych i bazującą na idei federalizmu fiskalnego.

Wykaz skrótów
Wstęp
Rozdział I.
Charakterystyka podatku od wartości dodanej (podatku VAT)
1. Historyczny rozwój podatku VAT
2. Konstrukcja podatku VAT
2.1. Metody ustalania podstawy opodatkowania VAT
2.2. Metody ustalania zobowiązania podatkowego w VAT
2.3. Typy podatku VAT
3. Zalety i wady podatku VAT
4. Podatek VAT a jednofazowy podatek od sprzedaży
5. Podatek VAT a transakcje transgraniczne - zasada przeznaczenia v. zasada pochodzenia
5.1. Uwagi ogólne
5.2. Podatkowa zasada przeznaczenia w transgranicznym obrocie towarowym
5.3. Podatkowa zasada pochodzenia w transgranicznym obrocie towarowym
6. Podsumowanie
Rozdział II
Podatki obrotowe w kontekście procesu harmonizacji podatkowej w Unii Europejskiej
1. Harmonizacja a koordynacja podatkowa
2. Przesłanki harmonizacji podatków obrotowych państw członkowskich
3. Harmonizacja podatkowa a suwerenność państw członkowskich
3.1. Pojęcie suwerenności państwa
3.2. Suwerenność a proces integracji europejskiej
3.3. Suwerenność podatkowa państw członkowskich
a harmonizacja podatkowa
4. Prawo Unii Europejskiej a prawo państw członkowskich w procesie harmonizacji podatkowej
4.1. Uwagi ogólne
4.2. Zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego
4.3. Zasada bezpośredniego obowiązywania (skutku) prawa wspólnotowego
5. Podstawy prawne i instrumenty harmonizacji podatków obrotowych w Unii Europejskiej
5.1. Harmonizacja podatków obrotowych w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
5.2. Dyrektywy Rady jako instrument harmonizacji podatkowej
6. Proces harmonizacji podatków obrotowych państw członkowskich
7. Podstawowe zasady wspólnego systemu VAT
7.1. Zasada powszechności VAT
7.2. Zasada neutralności VAT
7.3. Opodatkowanie konsumpcji
7.4. Zasada proporcjonalności VAT
7.5. Zasada wszechfazowości podatku VAT
8. System przejściowy dla transakcji wewnątrzwspólnotowych
9. Podsumowanie
Rozdział III
Zasady opodatkowania transakcji wewnątrzwspólnotowych w ramach systemu przejściowego VAT
1. Zasada przeznaczenia a zasada pochodzenia w systemie przejściowym VAT
2. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
3. Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
4. Wewnątrzwspólnotowe transakcje trójstronne
5. Stawki podatkowe w transakcjach wewnątrzwspólnotowych
5.1. Zasady ogólne
5.2. Stawki podatkowe przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów
5.3. Stawki podatkowe przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów
6. Prawo do odliczenia i zwrotu podatku naliczonego w transakcjach transgranicznych
6.1. Odliczenie podatku naliczonego
6.2. Zwrot podatku naliczonego w innym państwie członkowskim
7. Obowiązki rejestracyjne i dokumentacyjne podatników
8. Podsumowanie
Rozdział IV
Administracyjne i finansowe aspekty funkcjonowania systemu przejściowego VAT
1. System przejściowy VAT a kontrola podatkowa
2. System wymiany informacji o podatnikach podatku VAT
3. Konstrukcja systemu przejściowego VAT a mechanizmy transgranicznych oszustw podatkowych
4. System przejściowy VAT w ocenie Komisji Europejskiej
5. Założenia modernizacji systemu przejściowego VAT
6. Podsumowanie
Rozdział V
Ostateczny system VAT w Unii Europejskiej
1. Generalne założenia systemu ostatecznego VAT
2. Podstawy prawne wprowadzenia systemu ostatecznego VAT
3. Aspekty proceduralne wprowadzenia systemu ostatecznego VAT
4. Model systemu ostatecznego VAT oparty na mechanizmie clearingu
5. Model systemu ostatecznego VAT zakładający opodatkowanie w kraju siedziby podatnika
6. Bariery wprowadzenia systemu ostatecznego VAT
7. Podsumowanie
Rozdział VI
Alternatywny federacyjny system VAT w Unii Europejskiej
1. Federalizm w świetle integracji europejskiej
2. Idea federalizmu fiskalnego
3. Federalizm fiskalny w warunkach Unii Europejskiej
4. Systemy opodatkowania obrotu w wybranych państwach federacyjnych
4.1. Wielopoziomowy system podatków obrotowych w Kanadzie
4.2. System stanowych podatków od sprzedaży detalicznej w USA
5. Koncepcje dwupoziomowego systemu VAT
6. Idea federacyjnego systemu VAT w Unii Europejskiej
7. Federacyjny system VAT a reforma systemu dochodów własnych budżetu Unii Europejskiej
7.1. Ogólna charakterystyka budżetu UE
7.2. System dochodów własnych budżetu UE
7.3. Propozycje Komisji Europejskiej w zakresie podatkowych dochodów własnych budżetu UE
7.4. Transgraniczny podatek VAT jako źródło dochodów własnych budżetu UE
Zakończenie
Literatura
Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości
Dokumenty instytucji Wspólnoty