|
Termin "samorządność" jest dwuznaczny i bywa różnie rozumiany. Ta dwuznaczność została dobrze odzwierciedlona w niniejszym tomie.
Pierwsza część składa się z artykułów pisanych przez filozofów. Filozofowie postrzegają samorządność jako podstawę lub istotną część składową ustrojów demokratycznych. W cywilizacji zachodniej uznaje się obecnie demokrację za najlepszy ustrój państwowy. Tylko ona zapewnia najpełniejszą partycypację obywateli w życiu politycznym i publicznym. Jest formą samorządności politycznej i wymaga dla swojego dopełnienia rozwoju samorządności lokalnej, regionalnej, publicznej. Ta ostatnia może być dopuszczona do realizacji również w niektórych ustrojach niedemokratycznych, ale tylko w systemach demokratycznych stanowi wspólną całośc z samorządnością na poziomie centralnym.
Część druga tomu zawiera rozprawy socjologów oraz raporty z badań socjologicznych. Socjologowie, politolodzy, prawnicy rozumieją na ogół samorządność w węższym sensie niż filozofowie. Utożsamiają ją najczęściej z oddolnym zarządzaniem swoimi sprawami przez ludność i jej przedstawicieli na szczeblu lokalnym lub regionalnym. Taka samorządność polega zwykle na tym, że w ramach obowiązujących praw państwowych i w ramach zasad ustrojowych dopuszcza się różne formy aktywności publicznej na niższych szczeblach władzy, aktywności w postaci inicjatyw miejscowych elit gospodarczych, intelektualnych, społecznych, politycznych.
Socjologowie swoją refleksję teoretyczna wspierają przeprowadzonymi przez siebie badaniami empirycznymi dotyczącymi znajomości i przestrzegania prawa przez samorządy w Wielkopolsce. Sprawozdanie z tych badań ankietowych zostało zamieszczone w tomie. Zaprezentowany jest też raport z wywiadów przeprowadzonych z wójtami i burmistrzami.
Wydaje się, że takie zderzenie rozważań ogólnych o charakterze głównie normatywnym z rozważaniami szczegółowymi o charakterze głównie opisowym i empirycznym stanowić może dobry bodziec do dalszego rozwijania refleksji nad samorządnością oraz do ukierunkowywania reform demokratycznych i samorządowych.
|
