Akcja tej powieści toczy się w drugiej połowie XIX w. w Hiszpanii, podczas wojny domowej, a treścią jej są koleje losu młodego zadziornego Baska z biednej chłopskiej rodziny.

Martin Zalacain jest typem sympatycznego awanturnika, postacią mającą swe tradycje w literaturze hiszpańskiej: odważny, inteligentny, pełen brawury, oddany kompan i przyjaciel - i ulubieniec seniorit.

Zajmuje się wszystkim: handlem, złodziejstwem, przemytem broni, wojaczką; po wielu barwnych przygodach, mniej lub bardziej szlachetnych wyczynach zdobywa sławę wojenną, dobrobyt i ukochaną kobietę.

A po latach na grobie dzielnego Baska trzy kobiety, które go kochały, złożą trzy róże: czerwoną, czarną i białą...

Jest to jeden z najpopularniejszych utworów klasycznej literatury hiszpańskiej, swego czasu sfilmowany.