BROŃ BIAŁA W ZBIORACH ŚLĄSKICH
Przemysław Rubacha
54 ILUSTRACJI EKSPONATÓW !!
Wydawnictwo: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2011
Oprawa: miękka
Stron: 70
Stan: NOWA
Katalog wystawy kwiecień-sierpień 2011 - Tarnowskie Góry (2011)
Wystawa „Broń biała w zbiorach śląskich" - prezentowana w Muzeum w Tarnowskich Górach od 28 kwietnia do 31 sierpnia 2011 r.- zgromadziła eksponaty obrazujące ewolucję broni białej siecznej i kłującej w okresie XIII-XX w.
Sieczna i kłująca to tylko dwa typy broni białej, jednak zakres tematyczny terminu jest
o wiele szerszy i określa różne rodzaje broni zaczepnej, używane do walki wręcz. Wśród ei typów wyróżnia się: broń drzewcową (np. pika, włócznia, oszczep, lanca, halabarda, rohatyna, kopia), broń obuchową (np. maczuga, topór bojowy) oraz broń sieczną (np. miecz, pałasz, szabla) i zaliczaną do niej broń kłującą (np. szpada, rapier). Broń białą sieczną i kłującą dzieli się dodatkowo ze względu na długość na: długą (np. miecze) : krótką (np. bagnety, tasaki, kordelasy myśliwskie).
Ekspozycja podzielona została na trzy części. W pierwszej pokazano egzemplarze Kolekcjonerskie o wysokiej wartości historycznej i rzemieślniczej oraz szable dziecięce i miniaturki, eksponowane - dla porównania - obok pełnowymiarowych egzemplarzy. Prawdziwie unikatowymi eksponatami okazały się dwie szable husarskie: polska z paluchem tzw. czarna) z XVI-XVII w. i polsko-węgierska z XVII-XVIII w. W części drugiej przedstawiono ewolucję europejskiej broni białej: od miecza z XIII w. po XIX-wieczne szpady, nacisk kładąc na wyeksponowanie egzemplarzy średniowiecznych i renesansowych. W części trzeciej umieszczono szable państw europejskich, tasaki, kordelasy myśliwskie, a także bagnety. Aby zobrazować sposób używania bagnetów, wybrane typy z XIX w. pokazano założone na karabinach.
Na ekspozycji prezentowano również elementy uzbrojenia ochronnego oraz obrazy i grafiki przedstawiające sceny bitewne i obrazujące broń białą, autorstwa m.in. Jerzego Kossaka, Andrzeja Dąbrowskiego czy Ryszarda Wenglorza.
Wykaz eksponatów zaprezentowanych w katalogu 1. Miecz gotycki XIII w.
2. Miecz, Polska, I połowa XIV w
3. Miecz dwuręczny, Niemcy, 1
[zasłonięte]590-16
4. Miecz piechoty, Włochy, 1604 r
5. Miecz katowski miasta Cieszyna, XVI w.
6. Miecz katowski, Niemcy, XVI-XVII w.
7. Rapier, Hiszpania, XVI-XVII w.
8. Szpada, Europa Zachodnia, II połowa XVI w
9. Szpada dworska, Francja, II połowa XVIII w.
10. Szpada dworska, Francja, XVIII w.
11. Szpada szambelańska (urzędnicza), Austria, II połowa XIX w.
12. Szpada oficerska, Niemcy, XIX w.
13. Szpada paradna, Niemcy, II połowa XIX w.
14. Szpada spacerowa ukryta w lasce, Francja, Niemcy, XIX w.
15. Pałasz oficerski kawaleryjski, wz. 1889, Prusy, XIX/XX w.
16. Szabla husarska z paluchem (tzw. czarna), Polska XVI/XVII w.
17. Szabla husarska, Węgry, Polska, koniec XVII w.
18. Szabla huzarska, Austria, połowa XVIII w.
19. Szabla huzarska Prima Plana, Węgry, połowa XVIII w.
20. Szabla huzarska z Madonną, Węgry, połowa XVIII w.
21. Szabla, Austria, Niemcy, koniec XVIII w.
22. Szabla, Asutro-Węgyr, XVIII/XIX w.
23. Szabla huzarska, wz. 1838, Austria, XVIII/XIX w.
24. Szabla oficerska, Francja, XVIII/XIX w.
25. Szabla, Neapol, 1814 r
26. Szabla, Francja, poczatek XIX w.
27. Szabla z głową turka, Francja, XIX w.
28. Szabla oficerska, wz 1837, Austria, połowa XIX w.
29. Szabla oficerska, wz. 1838, Austria, 1849 r
30. Szabla oficerska, wz. 1838, Biała, Austria, połowa XIX w.
31. Szabla grenadierska, wz. 1809, Austria, I połowa XIX w.
32. Szabla oficerska huzarska, Prusy, początek XIX w.
33. Szabla kawaleryjska, Prusy, początek XIX w.
34. Szabla, Prusy, I połowa XIX w.
35. Szabla oficerska kawaleryjska, wz. 1889, Prusy, XIX/XX w.
36. Szabla oficerska piechoty, wz. 1821, Francja, I połowa XIX w.
37. Szabla kawaleryjska, wz. 1822, Francja, 1875 r
38. Szabla kawaleryjska, Francja, koniec XIX w.
39. Szaszka oficerska (?), wz.1881, Rosja XIX/XX w.
40. Szabla, Rosja, wz. 1913, I połowa XX w.
41. Szabla oficera marynarki, wz. 1862, Austria, oprawiona po 1918 r
42. Szabla, Austria, XIX/XX w.
43. Szabla tzw."krechowiecka", Polska, lata 1
[zasłonięte]919-19
44. Półszabla żandarmerii wojskowej i policji, wz. 1921/1922, Polska
45. Szabla wz.1976/1990, WP Polska, 1993
46. Szabla (pałasz) Marynarki Wojennej, wz. 1976/1990, WP Polska, koniec XX w.
47. Karabela dziecięca, I połowa XVIII w.
48. Miniaturka szabli, XX w.
49. Szabla dziecięca, XIX/XX w.
50. Szabla dziecięca XIX/XX w.
51. Szabla dziecięca, Austria, I połowa XX w.
52. Pałasz dziecięcy, XIX/XX w.
53. Pałasz dziecięcy, XIX/XX w.
54. Szpada dziecięca, XIX/XX w.
