Bazylia Eugenolowa

(Ocimum Gratissimum)

Jednoroczna, krzewiasta, aromatyczna roślina o zapachu
goździków, należy do rodziny Lamiaceae.
Występuje naturalnie w Afryce, Azji Południowo-Wschodniej,
na południu Rosji, Ukrainie, w Mołdawii.
Osiąga od 70 do 150 cm wysokości, liście mają około
12 cm długości. Kwiaty są drobne, białe, wyrastają na
wierzchołkach łodyg, kwitnie od lipca do sierpnia.

Nasiona do kiełkowania potrzebują ciepła i światła
słonecznego(nie należy ich zbytnio przysypywać ziemią).
Plantacje zakłada się najczęściej z rozsady, wysiewając
nasiona najpierw do inspektu. Może być wysiewana w domu
i uprawiana na południowym parapecie przez cały rok.
Wymaga gleby żyznej, ciepłej, przepuszczalnej.
Stanowisko powinno być słoneczne, umiarkowanie
wilgotne, osłonięte od wiatru. Aby roślina rozkrzewiała się
należy uszczykiwać wierzchołki pędów.

Roślin ma odrobinę gorzki smak i silnym korzenny aromat,
przypominający zapach goździków i ziela angielskiego.
Jest powszechnie stosowana w kuchni Europy Zachodniej
i Południowej (szczególnie francuskiej i greckiej),
jak również na Zakaukaziu. Może być używana świeża,
suszona, solona lub mrożona, jest wykorzystywana
do pikantnych sosów sałatkowych, pierwszych i drugich
dań, do makaronów, pizzy i jako przyprawa do grillowania.
Często stosowana do przetworów z warzyw (pomidorów,
ogórków, papryki, cukinii).

Doskonale sprawdza się jako
przyprawa do jabłek lub gruszek, w produkcji różnego
rodzaju dżemów, konfitur, marmolad, soków i galaretek.
Dawniej wierzono, że świeże liście bazylii nadają sokowi
pomidorowemu właściwości toniku. Jest bardzo interesująca
dla przemysłu spożywczego jako ewentualny
substytut olejku goździkowego.

Surowcem zielarskim jest ziele zbierane na początku
kwitnienia roślin. Ściętych rośliny nie należy gnieść
ani pozostawiać na słońcu. Suszy się je po rozłożeniu cienką
warstwą w temperaturze 35 stopni, w zacienionym
i przewiewnym miejscu.

Roślina wykazuje właściwości antybakteryjne, antyseptyczne,
przeciwgrzybicze, przeciwwzdęciowe, przeciwzapalne
i hipoglikemiczne i jest szeroko stosowana w medycynie.

W medycynie ludowej stosowana jako środek rozkurczowy,
regulujący trawienie, pobudzający wydzielanie soku
żołądkowego, w schorzeniach wątroby i woreczka żółciowego,
przeciwwymiotny, do leczenia padaczki, zaburzeń
żołądkowo-jelitowych, wywoływania miesiączki -
gdy jest zatrzymana tymczasowo, do leczenia
alkoholizmu oraz chorób układu moczowego.

Zewnętrznie - do okładów, kąpieli i płukanek na gojenie się
ran, stany zapalne jamy ustnej, reumatyzm
oraz do zwalczania wszelkiego rodzaju grzybicy.
Roślina jest wykorzystywana przez zielarzy do
leczenia różnych dolegliwości min. zakażeń bakteryjnych,
cukrzycy, bólu i uszkodzeń wątroby.

Ze względu na właściwości zmiękczające bazylia goździkowa
jest używana do wyrobu domowych kosmetyków
oraz do odświeżających i nadających skórze miękkość kąpieli.

Odwar z korzeni stosuje się tradycyjnie wobec biegunki,
zaburzeń żołądkowych, bólu głowy oraz jako środek
uspokajający dla dzieci. Wdychanie zapachu suszonych
liści miało przynosić ulgę przy migrenie. Syrop z miodem
jest używany przeciwko kaszlowi, na zapalenie
oskrzeli i bóle głowy. W nowoczesnej medycynie jest używana
głównie jako lek rozkurczowy i żołądkowy. Olejek zawiera
eugenol działający przeciwbakteryjnie i stosowany
w stomatologii jako środek dezynfekujący. Inne zastosowania
Ocimum gratissimum są nadal badane, zwłaszcza użycie olejku
jako środka przeciwbólowego.